Người bệnh thiếu máu bổ sung gì và lưu ý đặc biệt khi sử dụng thuốc

Vi chất dinh dưỡng là những chất mà cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ nhưng có vai trò rất quan trọng. Vậy người thiếu máu bổ sung gì để bù đắp các chất thiếu hụt này?

Vi chất dinh dưỡng là những chất mà cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ, thậm chí được tính bằng miligram, nhưng đó lại là những chất rất quan trọng để nuôi dưỡng sự sống. Nếu bị thiếu hụt, chúng sẽ gây nên những biến chứng vô cùng nghiêm trọng. Vì vậy, việc bổ sung vi chất dinh dưỡng rất cần thiết cho mọi người, đặc biệt là ở trẻ em.

Trong bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập đến vấn đề sử dụng thuốc để cung cấp một số vi chất cần thiết cho quá trình tạo máu của cơ thể dành cho những người chưa biết thiếu máu bổ sung gì.

Sắt

Cơ thể người lớn chứa khoảng 3 – 5g sắt, có trong hồng cầu, cơ, một số enzim và có dự trữ trong một số cơ quan như gan, tủy xương, lách,… Thông thường, mỗi người cần khoảng 0,5 – 1mg sắt trong vòng 24 giờ, nhưng nó sẽ tăng lên gấp đôi ở phụ nữ trong chu kì kinh nguyệt và tăng lên 5 – 6 lần ở phụ nữ mang thai (gồm cho thai 450mg, nhau thai 150mg, mất máu khi sinh bé là 175mg và tiết vào sữa cho con 180mg).

Có rất nhiều nguyên nhân làm cơ thể thiếu sắt, trong đó đáng chú ý là các nguyên nhân dẫn đến kém hấp thu sắt như viêm dạ dày mạn tính, sau cắt đoạn dạ dày, lao dạ dày, trĩ… hoặc do nhiễm giun hay do tăng nhu cầu sử dụng sắt ở phụ nữ có thai, ở tuổi dậy thì.

Các loại thuốc chứa sắt thuần tuý như viên sắt fumarat, sắt gluconat, sắt oxalat, sắt II sulfat. Các loại phối hợp sắt với acid folic như viên probofex. Thuốc được chỉ định sử dụng trong những trường hợp sau cắt đoạn dạ dày, viêm ruột mạn tính, viêm teo niêm mạc dạ dày, rong kinh, nhiễm giun móc, trĩ, bà bầu thiếu máu hoặc đang thời kỳ cho con bú.

Thuốc không được dùng cho người mẫn cảm, người bị thiếu máu do tan máu, trẻ em dưới 12 tuổi hoặc người già không được dùng dạng viên mà chỉ được sử dụng dạng siro.

Bên cạnh đó, có thể bổ sung các thực phẩm cung cấp nhiều sắt như gan lợn (10mg), thịt bò (2.7mg), cua biển (3,8mg), mộc nhĩ (65mg), nấm hương khô (35mg), đậu nành (11mg), rau dền đỏ (5,4mg), các loại rau thơm (3,8mg)…

Vitamin B12

Thiếu máu bổ sung gì? Bạn sẽ không thể bỏ qua vitamin B12. Trong cơ thể nó được tổng hợp một lượng nhỏ nhờ một vài vi khuẩn ở ruột. Tuy nhiên, nếu ruột non không thể hấp thu đủ vitamin B12 và chế độ ăn thiếu vitamin B12 thì có thể dẫn đến thiếu máu.

Vitamin B12 hấp thu qua đường tiêm hoặc qua đường máu. Trong đó, nếu muốn hấp thu qua đường tiêm thì cần phải có một yếu tố bên trong cơ thể, đó là glycoprotein do tế bào niêm mạc dạ dày tiết ra, vì vậy ở người bị viêm loét dạ dày mạn tính dễ bị thiếu vitamin B12.

Khi thiếu sẽ dẫn đến tình trạng thiếu máu hồng cầu to, rối loạn cảm giác, viêm đa dây thần kinh rối loạn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thiếu vitamin B12 như trong bệnh Biermer, hội chứng kém hấp thu, sau cắt đoạn dạ dày ruột, viêm gan mạn, xơ gan, phụ nữ có thai hoặc sau khi sử dụng một số thuốc như neomycin, sodanton…

Vì vậy thuốc được chỉ định sử dụng trong các trường hợp thiếu máu, đặc biệt là thiếu máu hồng cầu to, viêm và đau dây thần kinh. Ngoài ra có thể kết hợp với các vitamin khác trong trường hợp suy dinh dưỡng, cơ thể suy nhược, phụ nữ có thai hay đang cho con bú. Chú ý không dùng cho người bệnh ung thư hay người mẫn cảm với thuốc.

Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng các loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, gan… để bổ sung vi chất vitamin B12.

Acid folic

Thiếu máu bổ sung gì khi mà cơ thể không có khả năng tổng hợp acid folic? Acid folic là chất không thể thiếu cho việc tạo hồng cầu bình thường. Tương tự vitamin B12, nó cũng bị thiếu do kém hấp thu ở ruột non và chế độ dinh dưỡng nghèo nàn. Vì vậy, người bệnh thiếu máu thường có xu hướng thiếu cả hai chất này.

Mục tiêu điều trị thiếu máu do thiếu acid folic là bổ sung nó mỗi ngày cho đến khi cơ thể nhận đủ lượng acid folic cần thiết. Trường hợp người bệnh đang có mức vitamin B9 trong máu quá thấp, bác sĩ sẽ tiêm một mũi acid folic để bổ sung chất ngay lập tức.

Một số loại thực phẩm giàu acid folic như súp lơ xanh, rau bina, ngũ cốc, cam, quýt, trứng, gan, động vật có vỏ như sò, ốc…

Ngoài 3 chất quan trọng ở trên, người bệnh thiếu máu bổ sung gì nữa không? Thực tế vẫn còn rất nhiều chất khác có thể dùng trong điều trị thiếu máu như erythropoietin, đồng, vitamin B6… Và cách tốt nhất là người bệnh nên ăn uống điều độ, đầy đủ chất dinh dưỡng, rau xanh và khoáng chất để cơ thể tiếp nhận các chất một cách tự nhiên và lành mạnh.

Nguyệt Hằng