Rối loạn chức năng não sau hóa trị: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Rối loạn chức năng não sau hóa trị là gì?

Rối loạn chức năng não sau hóa trị còn gọi là sương mù não do hóa trị, hay não hóa trị, là cảm giác như bạn không thể suy nghĩ nhanh và rõ ràng như trước khi bị ung thư. Bác sĩ có thể gọi tình trạng này là suy giảm nhận thức do hóa trị liệu hoặc suy giảm nhận thức liên quan đến điều trị ung thư.

Não hóa trị ảnh hưởng đến nhận thức. Nhận thức là cách chúng ta suy nghĩ, cách chúng ta ghi nhớ thông tin và khả năng tập trung của chúng ta. Các vấn đề về nhận thức liên quan đến điều trị ung thư có thể xuất hiện theo những cách khác nhau. Nhiều khi, người bệnh có thể quản lý các công việc hàng ngày nhưng cảm thấy những công việc đó đòi hỏi sự tập trung hơn và mất nhiều thời gian hơn trước đây. Đôi khi, não hóa trị khiến họ cảm thấy tự ti về vấn đề nhận thức của mình nên họ trở nên cô lập hơn.

Một số nghiên cứu cho thấy những người có não hóa trị dễ bị trầm cảm. Đôi khi, họ tức giận hoặc thất vọng vì họ không thể làm mọi việc tốt hoặc nhanh như trước đây.

Não hóa trị có thể biến mất khi kết thúc điều trị. Nhưng đối với một số người, tình trạng này có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm sau khi điều trị. Các bác sĩ không thể chữa khỏi tình trạng não hóa trị, nhưng họ có thể đề xuất các loại thuốc hoặc liệu pháp và các hoạt động có thể giúp cải thiện một phần tình trạng này.

Nghiên cứu ước tính rằng 25% đến 30% những người bị não hóa trị phát triển các triệu chứng trước khi bắt đầu điều trị ung thư. Khoảng 75% số người sau khi được điều trị ung thư nói rằng họ gặp vấn đề về trí nhớ, sự tập trung và khả năng hoàn thành nhiệm vụ.

Những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn chức năng não sau hóa trị

Các dấu hiệu và triệu chứng của não hóa trị có thể bao gồm:

• Gặp khó khăn khi nghĩ ra từ thích hợp cho một đồ vật cụ thể hoặc làm những việc mà trước đây dễ dàng thực hiện, chẳng hạn như cộng các con số trong đầu.
• Gặp khó khăn khi theo dõi diễn biến của cuộc trò chuyện.
• Có khoảng thời gian chú ý ngắn hoặc khó tập trung vào một nhiệm vụ hoặc ý tưởng cụ thể.
• Gặp khó khăn khi làm nhiều việc cùng một lúc nên bạn cảm thấy cần phải làm từng việc một.
• Cảm thấy uể oải, mệt mỏi hoặc không có năng lượng.
• Cảm thấy vụng về.

Khi nào nên gặp bác sĩ?

Nếu bạn gặp vấn đề về trí nhớ hoặc sinh hoạt hằng ngày, hãy hẹn gặp bác sĩ. Viết nhật ký về các dấu hiệu và triệu chứng của bạn để bác sĩ có thể hiểu rõ hơn các vấn đề về trí nhớ đang ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn như thế nào.

Nguyên nhân dẫn đến rối loạn chức năng não sau hóa trị

Các nguyên nhân dẫn đến rối loạn chức năng não sau hóa trị có thể bao gồm:

Bệnh ung thư:

• Việc chẩn đoán ung thư có thể làm người bệnh căng thẳng và có thể dẫn đến lo lắng và trầm cảm, điều này có thể góp phần gây ra các vấn đề về suy nghĩ và trí nhớ.
• Một số bệnh ung thư có thể tạo ra các chất ảnh hưởng đến trí nhớ.
• Ung thư não hoặc lan đến não có thể gây ra những thay đổi trong suy nghĩ và trí nhớ.

Phương pháp điều trị ung thư:

• Cấy ghép tủy xương;
• Hóa trị;
• Liệu pháp hormone;
• Liệu pháp miễn dịch;
• Xạ trị;
• Phẫu thuật;
• Điều trị bằng thuốc nhắm mục tiêu.

Biến chứng của điều trị ung thư:

• Thiếu máu;
• Mệt mỏi;
• Nguy cơ nhiễm trùng;
• Mãn kinh hoặc thay đổi nội tiết tố khác (do điều trị ung thư);
• Các vấn đề về giấc ngủ;
• Đau do điều trị ung thư.