Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Táo bón là một triệu chứng phổ biến, không chỉ ở bà bầu mà còn ở cả những người không mang thai. Tuy nhiên, tình trạng bà bầu bị táo bón 3 tháng cuối có nguyên nhân khác biệt so với phụ nữ không mang thai.
Khá nhiều phụ nữ mang thai gặp tình trạng táo bón trong ba tháng cuối của thai kỳ, đây là một hiện tượng phổ biến. Mặc dù không gây tác động có hại cho sức khỏe, tuy nhiên, táo bón trong thai kỳ có thể tạo ra nhiều ảnh hưởng nguy hiểm.
Táo bón xuất hiện phổ biến ở nhiều đối tượng. Táo bón trong ba tháng cuối của thai kỳ có nhiều nguyên nhân. Một trong những nguyên nhân chính là do sản xuất hormone nội tiết tăng cao trong giai đoạn này, gây ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Đồng thời, chế độ ăn uống thiếu chất xơ, thiếu nước, việc bổ sung sắt và canxi cũng có thể góp phần vào tình trạng táo bón.
Ngoài ra, căng thẳng và stress trong thai kỳ cũng có thể gây ra táo bón. Sự phát triển của thai nhi cũng đóng vai trò, khi kích thước của thai nhi lớn hơn, áp lực lên ruột và hệ thống tĩnh mạch ở vùng chậu cũng gia tăng, gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa.
Trong quá trình mang thai, cơ thể mẹ cần lượng dinh dưỡng lớn để cung cấp cho sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, không phải lúc nào mẹ cũng có thể đáp ứng đủ lượng dinh dưỡng thông qua bữa ăn hàng ngày, và do đó cần bổ sung qua các loại viên uống bổ sung như canxi và sắt. Việc tiếp nhận các yếu tố vi lượng này cũng có thể góp phần vào tình trạng táo bón.
Bà bầu bị táo bón 3 tháng cuối cũng có thể do những nguyên nhân hiếm gặp như bệnh tiểu đường hoặc nhược giáp. Để đạt được kết quả tốt trong việc phòng tránh và điều trị triệu chứng táo bón, bà bầu cần xác định nguyên nhân cụ thể.
Bệnh táo bón ở bà bầu có thể gây ra những hậu quả nguy hiểm cho sức khỏe. Mặc dù táo bón không phải là một bệnh và triệu chứng thường tự giải quyết sau khi thai kỳ kết thúc, nhưng khi táo bón trở nên nặng, nó có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Nếu không được điều trị kịp thời, táo bón nặng có thể dẫn đến tình trạng trĩ, tăng nguy cơ sảy thai, sinh non và suy dinh dưỡng thai nhi.
Áp lực mạnh tại hệ thống đường ruột và trực tràng gần vị trí của thai nhi trong bụng mẹ có thể gây cảm giác nặng nề cho người mẹ. Táo bón cũng có thể làm giảm cảm giác ăn uống, gây rối loạn tiêu hóa, tăng cảm giác buồn nôn và làm tích tụ lượng chất thải trong trực tràng. Các bác sĩ đã ghi nhận những hậu quả có thể xảy ra khi bà bầu bị táo bón nặng trong thai kỳ:
Trong 3 tháng cuối, việc lực rặn mạnh khi đi ngoài có thể gây vỡ ối sớm hoặc sinh non. Táo bón gây tích tụ và hấp thụ ngược các chất độc và khí độc như phenol, amoniac, indol... cũng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của người mẹ, gây căng thẳng, lo lắng và khó chịu.
Khó đi ngoài đồng thời gây khó khăn trong việc tiếp nhận thêm dinh dưỡng, gây suy dinh dưỡng cho thai nhi và ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé trong tương lai. Nhiều bà bầu bị táo bón 3 tháng cuối thai kỳ sau khi sinh có thể phát triển thành trĩ ngoại/nội, nứt kẽ hậu môn, sa trực tràng... Những biến chứng này gây đau bụng, ra máu khi đi ngoài, viêm nhiễm hậu môn và làm suy giảm chất lượng cuộc sống cũng như khả năng chăm sóc con cái và bản thân của người mẹ.
Để giảm tình trạng bà bầu bị táo bón 3 tháng cuối thai kỳ, bà bầu có thể thực hiện các biện pháp sau:
Bà bầu nên ăn thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, hạt nguyên cám và uống đủ nước để tăng cường chất xơ, vitamin trong chế độ ăn uống hàng ngày. Điều này giúp kích thích hoạt động ruột và giảm tình trạng táo bón.
Chia khẩu phần ăn thành 5 - 6 bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn ít bữa lớn để giúp quá trình tiêu hóa diễn ra một cách hiệu quả hơn.
Duy trì thói quen đi vệ sinh vào buổi sáng để giúp cơ thể loại bỏ chất thải dễ dàng và giảm tình trạng táo bón.
Bà bầu cần uống đủ lượng nước hàng ngày để duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Uống một cốc nước ấm vào buổi sáng và uống đủ nước trong ngày giúp giảm tình trạng táo bón.
Bà bầu nên tập thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hoặc tập yoga để kích thích hoạt động ruột và giảm tình trạng táo bón.
Thực hiện massage nhẹ nhàng vùng bụng để kích thích hoạt động ruột và giảm tình trạng táo bón. Đặt bàn tay dưới xương ức và vuốt nhẹ xuống dưới bụng theo chiều kim đồng hồ trong khoảng 3 - 5 phút mỗi ngày.
Nếu cần sử dụng viên uống bổ sung như sắt, canxi hay kẽm, bà bầu nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được hướng dẫn liều lượng phù hợp. Nên cân nhắc hạn chế thực phẩm giàu canxi để giảm nguy cơ táo bón.
Lưu ý, nếu tình trạng táo bón không giảm đi sau khi thực hiện các biện pháp trên hoặc có các triệu chứng đáng lo ngại khác, bà bầu nên tham khảo ý kiến và chỉ dẫn của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.
Trong trường hợp không sử dụng được các loại thuốc thụt hậu môn, bác sĩ sẽ xem xét khuyến nghị sử dụng nhóm thuốc nhuận tràng để ngăn chặn sự tiến triển tồi tệ của triệu chứng táo bón. Nếu bạn đang sử dụng viên bổ sung omega 3 hoặc dầu cá, hãy thông báo cho bác sĩ trước. Thành phần của viên uống này có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ một số loại vitamin và chất dinh dưỡng.
Nói chung, nếu tình trạng táo bón chưa đạt mức nghiêm trọng và chỉ gây đau đớn khi đi ngoài, không cần sử dụng thuốc. Chỉ trong những trường hợp thực sự cần thiết mới cần sử dụng thuốc nhuận tràng.
Nhóm thuốc này sẽ kích thích quá mức nhu động ruột, gây khó chịu và mệt mỏi sau khi sử dụng đối với những bà bầu có đường ruột nhạy cảm hoặc rối loạn tiêu hóa. Thuốc nhuận tràng được chỉ định cho các trường hợp sau:
Nếu các biện pháp chăm sóc và uống nhiều nước không giải quyết được tình trạng táo bón, việc sử dụng thuốc là cần thiết. Thuốc nhuận tràng giúp dễ dàng đi ngoài và từ đó giúp phòng ngừa biến chứng suy nhược do táo bón gây ra. Tuy vậy, cần lưu ý khi sử dụng thuốc nhuận tràng cho phụ nữ mang thai.
Nếu tình trạng táo bón tiến triển nghiêm trọng có thể gây tắc nghẽn tĩnh mạch ở hậu môn và trực tràng, cần sử dụng thuốc nhuận tràng để điều trị. Ngoài ra, nếu bạn gặp đau, ngứa và khó chịu ở hậu môn do táo bón gây viêm nhiễm, cũng có thể xem xét sử dụng loại thuốc này.
Sử dụng thuốc nhuận tràng để làm mềm phân và giúp việc đi ngoài dễ dàng hơn, giảm đau đớn khi vùng hậu môn có vết rách. Nếu không sử dụng thuốc, mỗi lần đi ngoài, bạn sẽ gặp cảm giác đau đớn và gây chảy máu nghiêm trọng ở vùng hậu môn.
Trong trường hợp táo bón đã gây ra các dấu hiệu của bệnh trĩ khi mang thai, hãy điều trị kịp thời để tránh thiếu máu trong thai kỳ. Bệnh trĩ ngoại đơn giản có thể được điều trị tốt bằng kem và thuốc mỡ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về các loại thuốc an toàn để điều trị bệnh trĩ khi mang thai. Nếu tình trạng táo bón và trĩ gây ra chảy máu mỗi khi đi ngoài, hãy điều trị kịp thời để tránh thiếu máu trong thai kỳ.
Bà bầu bị táo bón 3 tháng cuối là một hiện tượng sinh lý không quá nghiêm trọng. Hầu hết các bà bầu sẽ trải qua tình trạng này trong quá trình sinh nở, sau khi em bé được sinh ra, triệu chứng sẽ biến mất. Vì vậy, bà bầu nên xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, kết hợp với việc rèn luyện thể chất và uống đủ nước để cải thiện tình trạng.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Thị Hồng Nhung
Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.