Bù mắt là một trong những loài côn trùng thường thấy ở Việt Nam vào mùa mưa. Vết cắn của nó có thể gây ra những bệnh nguy hiểm cho con người như nổi mẩn đỏ, dị ứng, nhiễm trùng da, sốt xuất huyết, giun sán, đặc biệt nguy hiểm nếu không may tiếp xúc dịch tiết của nó dính vào mắt.
Bù mắt không chỉ gây mất vệ sinh và tạo ra những tiếng ồn khó chịu mà còn mang theo vi trùng, vi khuẩn và vi rút có thể gây nhiễm trùng ở người. Tiếp xúc với mắt hoặc vết cắn có thể gây kích ứng da và màng nhầy (mắt, mũi, miệng). Các triệu chứng dị ứng có thể xảy ra ở vị trí vết thương bao gồm cảm giác nóng rát và ngứa lan nếu không may tiếp xúc hoặc bị bù mắt cắn. Càng gãi, vết thương càng lan sang vùng da xung quanh. Vậy cụ thể, bù mắt là con gì?
Bù mắt là con gì?
Con bù mắt hay gọi tên khác là con muỗi mắt, con măn mắt là một loại côn trùng có hình dáng giống muỗi nhưng có kích thước nhỏ hơn muỗi rất nhiều. Cũng giống như muỗi, khi bị bù mắt cắn có thể gây ngứa và truyền những căn bệnh nguy hiểm. Bù mắt thường xuất hiện trong nhà vào những ngày hè nắng nóng. Chúng khiến mọi người cảm thấy khó chịu trong nhà bằng cách liên tục phát ra những tiếng ồn ào khó chịu và tạo ra môi trường không an toàn, mang theo nhiều loại vi rút và vi khuẩn có hại.
Đây là một loài côn trùng tương đối nhỏ, có thể gây kích ứng da và tổn thương màng nhầy nếu tiếp xúc với chất tiết của nó qua da hoặc nếu bị cắn. Chỗ bị cắn có thể bị ngứa lan rộng, châm chích, nóng rát, đỏ và sưng tấy. Ngoài ra, việc bù mắt có thể khiến người bị cắn, đốt mắc một số bệnh nguy hiểm như sốt xuất huyết, giun sán, nhiễm virus zika,... Bù mắt ở mắt thường sinh sôi rất nhanh và phổ biến nhất vào mùa mưa và mùa hè. Điều này thường xảy ra vào buổi tối và vết đốt xảy ra nhiều lần. Ngoài ra, vì chúng là loài côn trùng rất nhỏ nên không dễ bắt. Nếu bị cắn, bạn nên điều trị ngay để giảm thiểu thiệt hại.
Những việc nên làm khi bị bù mắt cắn
Nếu không may tiếp xúc với bù mắt và bị nó cắn thì chúng ta nên làm những việc sau đây để tránh tổn hại nhất có thể. Sau khi bị bù mắt cắn, hãy rửa ngay vùng da bị cắn bằng nước sạch và lau khô bằng khăn khô. Cẩn thận không gãi vào vùng da bị tổn thương do vết cắn để tránh vi khuẩn xâm nhập vào da. Các vết mẩn đỏ và ngứa sẽ dần biến mất sau khoảng 5 đến 7 ngày mà không cần điều trị. Tuy nhiên, để ngăn ngừa nhiễm trùng thứ cấp và giảm ngay các triệu chứng mẩn đỏ, sưng tấy, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để sử dụng một số loại thuốc sau:
Thuốc bôi ngoài da: Bạn có thể mua Fucidin H hoặc Hydrocortisone 0,05% và bôi thuốc lên vết cắn một hoặc hai lần trong ngày. Áp dụng trong 3-5 ngày hoặc cho đến khi vết đỏ và sưng tấy biến mất.
Thuốc uống: Có thể dùng đường uống như thuốc kháng histamine hệ 1 và 2, như chlorpheniramine và diphenhydramine (thuốc kháng histamine hệ 1), cetirizine và loratadine (thuốc kháng histamine hệ 2).
Loại dịch tiết của bù mắt để lại dễ gây phản ứng quá mẫn ở một số vùng dị ứng, không những gây khó chịu mà còn gây ra những nốt ngứa khó chịu trên da. Vì vậy, nếu bị chúng cắn, hãy sử dụng các loại thuốc bôi ngoài da phù hợp. Nếu triệu chứng kéo dài, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để điều trị kịp thời.
Mách bạn những cách phòng tránh bù mắt tấn công
Sau đây là những cách giúp bạn và gia đình phòng tránh bù mắt tấn công:
Giữ gìn sạch sẽ nơi ở
Những nơi đông người, ao tù đọng nước là môi trường lý tưởng cho bù mắt sinh sống nên bạn cần vệ sinh sạch sẽ nơi ở hàng ngày như: Cắt tỉa và thường xuyên loại bỏ thảm thực vật phân loại rác thải sinh hoạt, đồng thời làm sạch ao hồ và nước đọng xung quanh nhà. Loại bỏ các vật dụng chứa nước ao tù, nước đọng, bởi điều này dẫn đến sự lây lan nhanh chóng của các bệnh truyền nhiễm và ô nhiễm môi trường. Những khu vực có nước phải được giữ sạch sẽ.
Xông tinh dầu đuổi côn trùng
Bù mắt, muỗi, côn trùng,... thường rất sợ mùi tinh dầu từ các loại thực vật như bạc hà, húng quế, sả,... Vì vậy, đây là biện pháp diệt côn trùng hiệu quả, đơn giản và thân thiện với môi trường. Bạn cũng có thể sử dụng máy khuếch tán tinh dầu, nhỏ 2-3 giọt tinh dầu trên vào rồi khuếch tán vào phòng, hoặc treo một túi tinh dầu nhỏ lên cửa bếp hoặc cửa phòng ngủ.
Lắp đặt cửa lưới chống côn trùng
Cửa lưới chống côn trùng là loại cửa có mắt lưới rất nhỏ dưới 1mm có tác dụng ngăn chặn bù mắt, gián, muỗi, côn trùng,… xâm nhập, là giải pháp an toàn để bảo vệ sức khỏe gia đình bạn.
Sử dụng thuốc xịt côn trùng
Thuốc xịt côn trùng là sản phẩm được sử dụng rộng rãi trên thị trường và là cách phòng ngừa loài bù mắt hiệu quả và dễ dàng. Để tránh chúng tiếp xúc với bạn, bạn chỉ cần xịt thuốc xịt côn trùng vào các góc bếp, góc nhà, dưới tủ,...Tuy nhiên, hãy nhớ phải đeo khẩu trang khi phun và rửa tay thật sạch bằng xà phòng sau khi phun.
Giăng bẫy
Ngoài các phương pháp trên, bạn cũng có thể diệt bù mắt bằng những nguyên liệu có sẵn trong bếp như dầu ăn, giấm. Chỉ cần lấy một chiếc lọ rỗng, chọc một lỗ trên nắp lọ, đổ giấm vào lọ và đóng nắp lại. Giấm ăn thu hút muỗi và các loại muỗi khác chui vào chai và tiêu diệt chúng. Đối với dầu ăn, bạn chỉ cần lấy một tờ giấy, đổ dầu ăn vào rồi để côn trùng ở đó. Lúc này, dầu ăn trở nên dính và bám vào côn trùng, bù mắt, muỗi không thể thoát ra ngoài. Phương pháp này dễ thực hiện, an toàn, tiết kiệm chi phí, thậm chí dùng giấm hoặc dầu ăn để bắt bù mắt cũng giúp hạn chế sử dụng thuốc xịt côn trùng và các mùi hôi khác trong nhà bếp.
Sử dụng đèn dầu
Nếu ở nhà bạn có một chiếc đèn dầu thì chắc chắn bạn có thể sử dụng nó như một vật bắt bù mắt dễ dàng. Cụ thể, chỉ cần thắp một ngọn đèn dầu trong phòng vào ban đêm, bù mắt sẽ tự động tìm thấy ánh sáng và không thoát khỏi sức nóng của đèn thủy tinh mà rơi vào trong đèn. Nếu đèn tắt chỉ cần tháo nắp đèn dầu ra và đổ dầu vào. Tuy nhiên, để tránh xảy ra hỏa hoạn do dầu tràn, hãy cất đèn dầu ở vị trí cố định, ổn định và đảm bảo có người có mặt.
Sử dụng vợt điện
Một cách khác để diệt bù mắt hiệu quả là sử dụng vợt điện để bắt chúng. Đây là loại vợt có hình dáng tương tự như vợt cầu lông. Điểm khác biệt là vợt điện có nút khởi động, trạm sạc, bộ lọc và mạng lưới kết nối để tạo ra điện. Sử dụng vợt điện sẽ giúp hạn chế các chất độc hại ngấm vào cơ thể khi sử dụng thuốc xịt côn trùng.
Trên đây là những thông tin về bù mắt, cách xử lý khi không may bị nó cắn cũng như cách phòng tránh bù mắt hiệu quả và tiện lợi. Những phương pháp trên hoàn toàn có thể sử dụng để đuổi muỗi và các loại côn trùng nhỏ khác. Hy vọng bài viết trên hữu ích và bạn có thể áp dụng được nó.
Có thể bạn quan tâm
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Dược sĩ chuyên khoa Dược lý - Dược lâm sàng. Tốt nghiệp 2 trường đại học Mở và Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có kinh nghiệm nghiên cứu về lĩnh vực sức khỏe, đạt được nhiều giải thưởng khoa học. Hiện là Dược sĩ chuyên môn phụ trách xây dựng nội dung và triển khai dự án đào tạo - Hội đồng chuyên môn tại Nhà thuốc Long Châu.