Dấu hiệu ung thư di căn là gì? Có thể phòng ngừa ung thư di căn được không?

Khi các tế bào ung thư đã di căn sang các bộ phận khác của cơ thể thì việc điều trị càng trở nên khó khăn hơn và bệnh cũng tiến triển nhanh hơn. Do đó, việc phát hiện sớm ra các dấu hiệu ung thư di căn là rất cần thiết đối với mọi bệnh nhân ung thư. Vậy dấu hiệu ung thư di căn là gì?

Tìm hiểu về đặc tính của tế bào ung thư di căn

Ung thư khởi phát ở một cơ quan nhất định trong cơ thể và theo thời gian khi phát triển đến một mức độ nào đó thì sẽ bắt đầu lan rộng sang các cơ quan khác. Vậy ung thư di căn là gì?

Ung thư di căn là tình trạng các tế bào ung thư từ nơi khởi phát (ung thư nguyên phát) xâm lấn trực tiếp đến các cơ quan xung quanh hoặc di chuyển theo hệ bạch huyết hay đường máu đến các cơ quan khác trong cơ thể. Đặc tính của ung thư di căn như sau:

• Ung thư di căn thường có cùng loại tế bào ung thư với ung thư nguyên phát, nghĩa là đặc điểm của tế bào ung thư di căn không thay đổi. Chẳng hạn như, khi ung thư gan di căn đến đại tràng thì các tế bào ung thư trong đại tràng là do tế bào ung thư gan di căn đến mà không phải là ung thư đại tràng nguyên phát.
• Mỗi ung thư nguyên phát có thể di căn cùng lúc đến nhiều cơ quan khác nhau. Chẳng hạn như, tế bào ung thư não có thể di căn đến phổi, gan, xương…

Quá trình di căn của các tế bào ung thư diễn ra như sau:

• Tế bào ung thư sẽ phát triển rồi xâm lấn đến các mô hoặc cấu trúc xung quanh.
• Tế bào ung thư tách ra khỏi khối u nguyên phát rồi di chuyển qua thành mạch đi vào mạch máu hoặc hạch bạch huyết để đi đến các cơ quan khác trong cơ thể.
• Tại vị trí mới, các tế bào ung thư tiếp tục xuyên qua thành mạch máu hoặc thành hạch bạch huyết để tiến đến mô gần đó.
• Tại mô mới, tế bào ung thư phát triển mạnh mẽ và hình thành nên khối u thứ phát (ung thư thứ phát).

Các vị trí thường gặp ung thư di căn

Tế bào ung thư có thể di căn đến bất kỳ vị trí hoặc bộ phận nào trong cơ thể. Tuy nhiên, mỗi loại ung thư thường có xu hướng di căn đến một số vị trí nhất định. Cụ thể như sau:

• Ung thư bàng quang: Thường di căn đến các bộ phận xương, gan, phổi.
• Ung thư vú: Thường di căn đến các bộ phận não, gan, phổi, xương.
• Ung thư đại tràng: Thường di căn đến gan, phổi và phúc mạc.
• Ung thư thận: Thường di căn đến tuyến thượng thận, não, gan, phổi, xương.
• Ung thư phổi: Thường di căn đến tuyến thượng thận, phổi bên cạnh, xương, gan, não.
• Ung thư tế bào hắc tố: Thường có xu hướng di căn đến xương, não, phổi, gan, da và cơ.
• Ung thư buồng trứng: Thường di căn đến gan, phổi và phúc mạc.
• Ung thư tụy: Thường di căn đến các cơ quan gan, phổi, phúc mạc.
• Ung thư tuyến tiền liệt: Có xu hướng di căn chủ yếu đến xương, tuyến thượng thận, gan, phổi.
• Ung thư trực tràng: Thường di căn đến gan, phổi và phúc mạc.
• Ung thư dạ dày: Thường có xu hướng di căn đến gan, phổi, phúc mạc.
• Ung thư tuyến giáp: Thường di căn đến xương, gan, phổi.
• Ung thư tử cung: Thường di căn đến phúc mạc, xương, gan, phổi và âm đạo.
• Ung thư tinh hoàn: Thường di căn đến phổi.

Các tế bào ung thư di căn đến phổi có thể gây ra tình trạng tràn dịch màng phổi ác tính hoặc di căn đến phúc mạc gây tràn dịch màng bụng rất nguy hiểm… Vậy dấu hiệu ung thư di căn là gì?

Dấu hiệu ung thư di căn thường gặp

Tế bào ung thư có thể di căn đến bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể người, đồng thời người bệnh sẽ có các dấu hiệu bất thường tại những vị trí di căn. Tuy nhiên, không phải tất các trường hợp ung thư di căn đều có dấu hiệu rõ ràng, nhất là trong giai đoạn đầu di căn khi mà các tế bào ung thư di chuyển ra xa cơ quan nguyên phát chưa nhiều và cũng chưa gây ảnh hưởng tới cơ quan bị di căn.

Dưới đây là các dấu hiệu ung thư di căn thường gặp, cụ thể như sau:

Dấu hiệu ung thư di căn lên não

Khi các tế bào ung thư ác tính di căn lên não bộ sẽ hình thành, phát triển thành khối u chen lấn, chèn ép cũng như gây tổn thương cho các mô và mạch máu não, từ đó gây ra các triệu chứng như chóng mặt hay đau đầu ở người bệnh.

Ngoài ra, tùy thuộc vào khu vực não bộ bị ảnh hưởng và hệ thần kinh có liên quan mà người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng khác như:

• Thay đổi giọng nói;
• Gặp vấn đề về thị giác;
• Suy giảm trí nhớ, dễ bị nhầm lẫn;
• Tê chân tay;
• Buồn nôn…

Dấu hiệu ung thư di căn tới xương

Ung thư di căn đến xương sẽ gây tổn thương thương cho các mô xương, làm giảm độ cứng của xương và phòng thích nhiều canxi từ xương vào máu hơn. Hầu hết các trường hợp ung thư di căn tới xương trong giai đoạn sớm đều khó phát hiện do các dấu hiệu bệnh thường mờ nhạt và chỉ có thể phát hiện ra khi xuất hiện chấn thương mới ở xương.

Do nồng độ canxi và độ cứng của xương giảm nên bệnh nhân bị ung thư di căn tới xương có thể dễ bị gãy xương sau một chấn thương rất nhỏ. Bên cạnh đó, các tổn thương xảy ra ở cột sống có thể chèn ép vào dây thần kinh, từ đó gây ra tình trạng tê chân tay, khó kiểm soát hoạt động của hệ tiêu hóa và bàng quang.

Dấu hiệu ung thư di căn phổi

Các dấu hiệu nhận biết ung thư di căn phổi thường khá mờ nhạt và dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Tùy thuộc vào kích thước của khối u di căn mà bệnh nhân sẽ xuất hiện các triệu chứng nhẹ hoặc nghiêm trọng như:

• Đau tức ngực;
• Khó thở;
• Ho ra máu…

Dấu hiệu ung thư di căn gan

Khi các tế bào ung thư di căn xâm chiếm và gây tổn thương cho gan thì người bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng tương đối rõ ràng như:

• Buồn nôn;
• Chán ăn;
• Sụt cân;
• Vàng da, vàng mắt;
• Cổ trướng;
• Nước tiểu sậm màu;
• Phân nhạt màu…

Ở mỗi vị trí di căn đến, khối u di căn có thể gây ra những triệu chứng đi kèm khác nhau. Tuy Tuy nhiên, hầu hết các bệnh nhân sẽ gặp phải các triệu chứng do tổn thương ở cơ quan ung thư nguyên phát. Trong trường hợp xuất hiện các triệu chứng ung thư thứ phát thì bệnh đã trở nên nghiêm trọng và rất khó khăn trong điều trị.

Có thể phòng ngừa ung thư di căn được không?

Việc điều trị ung thư di căn thường gặp nhiều khó khăn hơn so với ung thư chưa di căn. Do đó, mục tiêu điều trị ung thư di căn là kiểm soát và ngăn chặn hoặc làm chậm sự phát triển của quá trình di căn của các tế bào ung thư, từ đó giúp kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Vậy có thể phòng ngừa ung thư di căn được không?

Theo các chuyên gia, có thể phòng ngừa được ung thư di căn bằng các phương pháp điều trị hỗ trợ nhằm giảm kích thước của khối u nguyên phát cũng như giảm khả năng di chuyển của các tế bào ung thư.

Đa phần các bệnh nhân ung thư ở giai đoạn khu trú có thể đã có tế bào ung thư di căn trong máu và dễ dàng di chuyển đến các cơ quan khác mà chưa kịp phát hiện ra lúc chẩn đoán. Những tế bào này sẽ hình thành và phát triển thành khối u di căn nhiều năm sau, ngày cả khi khối u nguyên phát đã được điều trị hoặc cắt bỏ hoàn toàn.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng đang nghiên cứu về các liệu pháp giúp ngăn ngừa ung thư căn theo những cách khác nhau như liệu pháp miễn dịch hoặc thuốc nhắm trúng đích.

Tóm lại, ung thư di căn là tình trạng các tế bào ung thư nguyên phát di chuyển vào máu hoặc hệ bạch huyết đến các cơ quan khác trong cơ thể. Quá trình điều trị ung thư di căn thường gặp nhiều khó khăn hơn so với điều trị ung thư nguyên phát. Do đó, việc phát hiện ra các dấu hiệu ung thư di căn ngay từ sớm sẽ hỗ trợ rất lớn trong điều trị và giảm đau đớn cho bệnh nhân.