Điều trị tăng lipid máu: Mục tiêu và các phương pháp điều trị

Điều trị tăng lipid máu là một quá trình toàn diện và cá nhân hóa, bắt đầu bằng những thay đổi lối sống như chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và giảm cân. Tuy nhiên, đối với những trường hợp mức lipid trong máu quá cao, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc giảm lipid máu như statin, fibrate hoặc thuốc ức chế hấp thu cholesterol. Trước khi đi tìm hiểu sâu hơn về các phương pháp điều trị tăng lipid máu, hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về mục tiêu điều trị tăng lipid máu bạn nhé.

Mục tiêu điều trị tăng lipid máu

Tăng lipid máu có thể được phân loại thành hai dạng chính bao gồm tăng lipid máu nguyên phát và tăng lipid máu thứ phát. Đối với rối loạn lipid máu thứ phát, điều trị chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát các bệnh lý nền như đái tháo đường, cường giáp hoặc điều chỉnh các loại thuốc có thể gây rối loạn lipid máu (chẳng hạn như hydrochlorothiazide, cyclosporin và một số thuốc khác). Mục tiêu điều trị là đưa các chỉ số lipid trong cơ thể về mức bình thường hoặc gần với mức bình thường nhằm giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

Quá trình điều trị sẽ dựa trên việc đánh giá các yếu tố nguy cơ riêng biệt của từng bệnh nhân, bao gồm bệnh mạch vành, tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc lá, béo phì và độ tuổi cao. Việc kiểm soát chặt chẽ các yếu tố nguy cơ này không chỉ giúp ổn định các chỉ số lipid mà còn bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Các phương pháp điều trị tăng lipid máu

Tăng lipid máu có thể được điều trị thông qua nhiều phương pháp khác nhau. Dưới đây là các phương pháp điều trị tăng lipid máu, bạn đọc có thể tham khảo:

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn là yếu tố đầu tiên cần được điều chỉnh trong 2 - 3 tháng trước khi quyết định sử dụng thuốc. Nhiều trường hợp rối loạn lipid máu ở mức độ nhẹ và vừa có thể được cải thiện rõ rệt chỉ bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và giảm cân. Các chỉ số lipid, đặc biệt là cholesterol, triglycerides và LDL-cholesterol thường có sự cải thiện đáng kể khi kết hợp giảm cân và ăn uống hợp lý.

Để giảm cân hiệu quả, bệnh nhân cần thực hiện chế độ ăn giảm năng lượng kết hợp với tăng cường hoạt động thể chất. Giảm cân giúp điều chỉnh rối loạn lipid máu và giảm cholesterol, triglycerides trong máu.

Ngoài ra, người bệnh nên hạn chế sử dụng mỡ động vật vì chúng chứa nhiều acid béo no, có thể làm tăng cholesterol xấu (LDL). Thay vào đó, người bệnh nên ưu tiên mỡ thực vật và cá có chứa acid béo không no, đặc biệt là omega-3, giúp giảm cholesterol xấu. Các thực phẩm như phủ tạng động vật và thực phẩm chứa nhiều đường cũng nên hạn chế bởi chúng có thể làm tăng mức cholesterol. Người bệnh cũng nên tăng cường khẩu phần rau, trái cây tươi, sữa đậu nành và hạn chế bia rượu.

Duy trì tập luyện thể dục thể thao đều đặn

Người bị tăng lipid máu nên duy trì một chế độ tập luyện thể dục phù hợp với sức khỏe. Đặc biệt, người cao tuổi có thể đi bộ ít nhất 45 phút mỗi ngày, ít nhất ba lần mỗi tuần để đạt hiệu quả trong việc cải thiện các chỉ số lipid và sức khỏe tổng thể. Hoạt động thể lực giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và hỗ trợ quá trình điều trị tăng lipid máu.

Sử dụng thuốc

Ngoài chế độ ăn uống và luyện tập thể lực, việc sử dụng thuốc trị mỡ máu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị tăng lipid máu. Các loại thuốc giảm mỡ máu giúp điều chỉnh các chỉ số lipid trong máu, bao gồm cholesterol và triglycerides từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Những loại thuốc này thường được chỉ định khi chế độ ăn và thay đổi lối sống không đủ hiệu quả.

Nếu chỉ số cholesterol vẫn trên 5,8 mmol/L hoặc triglycerides vẫn trên 2,3 mmol/L, người bệnh cần sử dụng thuốc giảm lipid máu nhưng vẫn duy trì chế độ ăn uống đã thực hiện. Hai nhóm thuốc phổ biến để điều trị rối loạn lipid máu là nhóm Fibrat và nhóm Statin.

Đặc điểm các nhóm thuốc điều trị tăng lipid máu

Như đã trình bày phía trên, Fibrat và Statin là 2 nhóm thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị rối loạn lipid máu. Vậy đặc điểm 2 nhóm thuốc này như thế nào?

Nhóm thuốc Fibrat

Fibrat là nhóm thuốc hiệu quả trong việc giảm triglycerides trong máu, tăng HDL-cholesterol và giảm nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim, đặc biệt ở những bệnh nhân có lượng HDL-cholesterol thấp. Nhóm thuốc này thường dễ dung nạp và ít tác dụng phụ mặc dù khi sử dụng phối hợp với statin thì nguy cơ bị tổn thương cơ và tiêu cơ vân có thể tăng.

Cơ chế hoạt động của Fibrat là làm giảm triglycerides máu bằng cách tăng hoạt tính lipoprotein lipase giúp thủy phân triglyceride từ VLDL. Ngoài ra, thuốc còn làm giảm tổng hợp cholesterol ở gan và tăng bài tiết cholesterol qua mật đồng thời tăng nồng độ HDL-cholesterol nhờ tác dụng qua receptor hoạt hóa peroxisome (PPAR).

Liều dùng: Gemfibrozil thường dùng 1200 mg mỗi ngày chia 2 lần, dùng trước bữa sáng và tối 30 phút. Fenofibrate dùng 145 mg mỗi ngày, bắt đầu với liều thấp nếu bệnh nhân có vấn đề về thận.

Tác dụng phụ: Đầy bụng, buồn nôn, tiêu chảy, mẩn ngứa, tăng men gan, yếu cơ và có thể gây sỏi mật (đặc biệt với clofibrate).

Chống chỉ định: Không dùng cho bệnh nhân suy gan, suy thận, bệnh lý túi mật và phụ nữ có thai hoặc cho con bú.

Nhóm thuốc Statin

Statin là nhóm thuốc phổ biến được sử dụng để kiểm soát các chỉ số lipid máu và dự phòng các biến cố tim mạch. Một số biệt dược của nhóm statin bao gồm Lipitor, Lescol, Mevacor, Zocor, Crestor...

Cơ chế hoạt động của statin là ức chế men HMG CoA reductase giúp giảm cholesterol máu. Ngoài ra, thuốc trị tăng lipid máu nhóm này còn có tác dụng giảm nhẹ triglycerides và làm tăng HDL-cholesterol. Statin là lựa chọn hàng đầu trong điều trị rối loạn lipoprotein máu nguyên phát và dự phòng các biến cố tim mạch.

Liều dùng: Tùy thuộc vào loại statin, liều bắt đầu thường là từ mức thấp và cần điều chỉnh dần dần. Thuốc nên được dùng vào buổi tối vì vào ban đêm, gan tổng hợp cholesterol mạnh nhất.

Tác dụng phụ: Rối loạn tiêu hóa, đau đầu, nổi mẩn, tăng men gan, yếu cơ...

Chống chỉ định: Không dùng cho bệnh nhân suy gan, suy thận.

Việc điều trị tăng lipid máu đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phòng ngừa cũng như giảm thiểu các nguy cơ bệnh tim mạch, đột quỵ và các vấn đề sức khỏe khác. Ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường vận động, việc sử dụng thuốc trị mỡ máu đúng cách cũng là một phần không thể thiếu trong việc kiểm soát các chỉ số lipid trong cơ thể. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và sự lựa chọn phù hợp trong quá trình điều trị.