Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Di căn não xảy ra khi các tế bào ung thư lan từ một bộ phận khác của cơ thể đến não. Được biết, bất kỳ loại ung thư nào cũng có thể di căn lên não. Cùng bài viết bên dưới tìm hiểu về xạ trị di căn não cùng một số tác dụng phụ của phương pháp này nhé!
Mặc dù có những tiến bộ trong điều trị ung thư nhưng di căn não vẫn là một thách thức. Để đối phó với di căn não, y học hiện đại đã phát triển nhiều phương pháp điều trị hiệu quả, trong đó có xạ trị. Phương pháp giúp kiểm soát triệu chứng, cải thiện chất lượng sống và kéo dài thời gian sống thêm cho bệnh nhân.
Ung thư di căn não có thể xuất hiện mà không có triệu chứng rõ ràng. Nhiều trường hợp được phát hiện thông qua quá trình khám sức khỏe định kỳ hoặc chụp hình ảnh cắt lớp (CT) mà không có biểu hiện bất thường. Tuy nhiên, nếu có triệu chứng, chúng thường bao gồm đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, mờ mắt hoặc hoa mắt, mất trí nhớ, thay đổi tính cách, hoặc giọng nói. Một số bệnh nhân có thể gặp tình trạng tê liệt hoặc yếu cơ ở một phần cơ thể, mất thăng bằng, và những thay đổi về chức năng thần kinh.
Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu này, cần nhanh chóng liên hệ với bác sĩ. Các triệu chứng này không chỉ liên quan đến di căn não mà còn có thể là dấu hiệu của những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác cần được chăm sóc y tế kịp thời.
Điều trị di căn não tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng sống bệnh nhân. Trong một số trường hợp, những phương pháp điều trị có thể kéo dài thời gian sống của bệnh nhân. Ba phương pháp điều trị chính được sử dụng là xạ trị, phẫu thuật và hóa trị.
Xạ trị là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để điều trị di căn não. Xạ trị sử dụng các chùm tia bức xạ để tiêu diệt tế bào ung thư trong não. Đặc điểm nổi bật của xạ trị di căn não là khả năng thâm nhập vào não qua hàng rào máu não - một cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể mà nhiều loại thuốc không thể vượt qua. Xạ trị di căn não không chỉ giúp cải thiện chất lượng sống mà còn kéo dài thời gian sống của bệnh nhân bị di căn não.
Phẫu thuật có thể được sử dụng để giảm áp lực trong não do khối u gây ra và giúp bác sĩ xác nhận liệu khối u đó có phải là di căn não thực sự hay không. Phương pháp này thường được áp dụng khi bệnh nhân chỉ có một khối di căn duy nhất trong não.
Hóa trị ung thư là phương pháp điều trị sử dụng thuốc hóa học để tiêu diệt tế bào ung thư, thường gặp khó khăn trong điều trị di căn não vì hàng rào máu não ngăn cản nhiều loại thuốc xâm nhập vào vùng này. Tuy nhiên, những loại thuốc mới có khả năng vượt qua hàng rào này đã giúp mở ra hy vọng mới trong việc kiểm soát di căn não.
Mặc dù các phương pháp giúp kéo dài thời gian sống nhưng hiếm khi di căn não được chữa khỏi hoàn toàn. Thời gian sống của bệnh nhân phụ thuộc vào loại ung thư nguyên phát, mức độ di căn và sự đáp ứng với điều trị.
Xạ trị di căn não là phương pháp được sử dụng phổ biến. Phương pháp này sử dụng các chùm tia bức xạ để tiêu diệt tế bào ung thư. Các chùm tia bức xạ thường được tạo ra từ một máy gia tốc tuyến tính - Linac, không gây đau đớn và mỗi lần điều trị chỉ kéo dài vài phút. Đôi khi, các phương pháp xạ trị đặc biệt như GammaKnife cũng được sử dụng.
Trước khi điều trị, bác sĩ xạ trị sẽ lên kế hoạch điều trị cụ thể dựa trên hình ảnh chụp CT mô phỏng, giúp xác định vị trí chính xác của khối u trong não. Bệnh nhân sẽ được điều trị hàng ngày từ thứ hai đến thứ sáu trong vòng 2-3 tuần. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định xạ phẫu - SRS, một phương pháp xạ trị với liều cao tập trung vào một vùng nhỏ. Kết hợp các phương pháp xạ trị toàn não và xạ phẫu có thể nâng cao hiệu quả điều trị.
Đặc biệt, việc kết hợp những chùm tia bức xạ cho phép các bác sĩ phân phát liều xạ tới vị trí các khối u một cách chính xác hơn trong khi giảm thiểu tác động đến các mô lành lân cận, như mắt hoặc các vùng não bình thường.
Xạ trị nói chung và xạ trị di căn não nói riêng đều đi kèm với một số tác dụng phụ, phổ biến nhất là mệt mỏi. Tình trạng mệt mỏi thường xuất hiện sau tuần đầu tiên và kéo dài đến khi kết thúc quá trình điều trị. Xạ trị toàn não có thể gây ra kích ứng da đầu, rụng tóc tại khu vực bị chiếu xạ và ảnh hưởng đến thính giác. Rụng tóc do xạ trị có thể là tạm thời, nhưng khi tóc mọc lại, nó có thể có những thay đổi về cấu trúc hoặc màu sắc so với trước điều trị.
Ngoài ra, xạ trị có thể gây mất trí nhớ tạm thời, tuy nhiên tổn thương thần kinh nghiêm trọng hiếm khi xảy ra. Nếu bạn phát hiện bất kỳ triệu chứng nào như ngứa, phát ban hoặc các vấn đề thần kinh sau khi bắt đầu điều trị, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức để được tư vấn và điều chỉnh liệu trình.
Xạ trị di căn não là một phần quan trọng trong việc điều trị ung thư đã lan đến não. Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, xạ trị đã giúp nhiều bệnh nhân kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống. Điều quan trọng nhất là bệnh nhân cần duy trì liên lạc chặt chẽ với bác sĩ để được theo dõi và chăm sóc tốt nhất trong suốt quá trình điều trị.
Dược sĩ Đại học Nguyễn Tuấn Trịnh
Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.