Nút ráy tai có tác hại gì? Cách xử lý và phòng ngừa ra sao?

Ai trong chúng ta cũng đều có ráy tai, một chất tiết tự nhiên giúp bảo vệ tai khỏi bụi bẩn và vi khuẩn. Tuy nhiên, khi ráy tai tích tụ quá nhiều và trở thành nút ráy tai, nó có thể gây ra nhiều vấn đề về thính giác và sức khỏe. Vậy nút ráy tai là gì? Tại sao nó lại hình thành và có những tác hại nào? Cần làm gì khi bị nút ráy tai? Cùng Nhà thuốc Long Châu đi tìm lời giải đáp cho tất cả những thắc mắc này ngay bây giờ bạn nhé!

Nút ráy tai là gì và vì sao nó hình thành?

Ráy tai là một chất tiết tự nhiên của tuyến sáp tai, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tai. Nó có chức năng làm sạch và bôi trơn ống tai, ngăn chặn bụi bẩn, vi khuẩn xâm nhập. Ráy tai có thể được phân loại thành hai loại chính: ráy tai khô và ráy tai ướt. Ráy tai khô thường có màu vàng hoặc nâu, có dạng vảy nhỏ. Ngược lại, ráy tai ướt có màu vàng nhạt hoặc nâu sẫm, có dạng sáp mềm. Sự khác biệt này chủ yếu do yếu tố di truyền quyết định.

Khi ráy tai nhiều và kết dính lại, nó sẽ tạo thành nút ráy tai, gây ảnh hưởng đến thính giác. Có nhiều yếu tố góp phần vào quá trình hình thành nút ráy tai. Thói quen vệ sinh tai không đúng cách, như dùng bông ngoáy tai quá sâu hoặc thường xuyên, là nguyên nhân phổ biến nhất. Việc này không chỉ không làm sạch được ráy tai mà còn đẩy ráy tai vào sâu bên trong ống tai, gây tắc nghẽn. Ngoài ra, tiếp xúc với môi trường nhiều bụi bẩn, độ ẩm cao cũng khiến ráy tai dễ kết dính và hình thành nút. Cấu trúc ống tai hẹp, nhiều lông cũng làm tăng nguy cơ bị nút ráy tai.

Tác hại của nút ráy tai

Nút ráy tai có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho thính giác. Khi ráy tai tích tụ quá mức và tạo thành nút, nó có thể dẫn đến suy giảm thính lực do màng nhĩ bị che lấp. Điều này khiến âm thanh không truyền được đến tai trong, làm người bệnh cảm thấy khó khăn trong việc nghe rõ. Thêm vào đó, nút ráy tai còn gây ù tai, khiến người bệnh nghe thấy các tiếng kêu khó chịu trong tai, như tiếng vo ve hoặc tiếng gió rít, làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Ngoài ra, nút ráy tai có thể dẫn đến các vấn đề về tai nghiêm trọng như viêm tai ngoài. Ráy tai ứ đọng lâu ngày có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển, gây nhiễm trùng. Người bệnh cũng có thể bị ngứa tai do kích ứng từ bụi bẩn và vi khuẩn, thậm chí cảm thấy đau tai khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

Tình trạng nút ráy tai cũng ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Khả năng nghe giảm sút khiến việc giao tiếp gặp khó khăn, gây ra sự bất tiện trong công việc và cuộc sống hàng ngày. Đồng thời, tình trạng ngứa và đau tai có thể làm ảnh hưởng đến giấc ngủ, khiến người bệnh khó chịu và căng thẳng, làm tăng cảm giác mệt mỏi.

Cách phòng ngừa và xử lý nút ráy tai

Phòng ngừa nút ráy tai là điều quan trọng để bảo vệ thính giác và tránh các vấn đề sức khỏe liên quan đến tai. Trước hết, bạn nên vệ sinh tai đúng cách. Việc rửa tai nhẹ nhàng bằng nước ấm hoặc sử dụng khăn sạch để lau ngoài tai sẽ giúp loại bỏ bụi bẩn mà không gây tổn thương. Bạn nên tránh dùng bông ngoáy tai quá sâu, vì điều này có thể đẩy ráy tai vào sâu hơn, gây tắc nghẽn và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Bên cạnh đó, việc bảo vệ tai khỏi bụi bẩn và nước khi đi bơi hoặc làm việc trong môi trường nhiều bụi cũng là biện pháp phòng ngừa quan trọng. Bạn có thể sử dụng nút tai chuyên dụng để tránh nước và bụi bẩn vào tai.

Nếu bạn đã bị nút ráy tai, có một số phương pháp xử lý hiệu quả mà bạn có thể thực hiện tại nhà. Một cách đơn giản là nhỏ nước muối sinh lý vào tai để làm mềm ráy tai, giúp nó dễ dàng tự rơi ra ngoài. Rửa tai bằng nước muối sinh lý cũng là một phương pháp an toàn để loại bỏ ráy tai, nhưng cần thực hiện cẩn thận để không làm tổn thương tai.

Trong trường hợp nút ráy tai quá cứng hoặc đã gây ra các vấn đề như đau tai, giảm thính lực, bạn nên đi khám bác sĩ tai mũi họng. Bác sĩ sẽ có các công cụ và phương pháp chuyên dụng để loại bỏ ráy tai một cách an toàn và hiệu quả mà không gây tổn thương cho tai. Điều này đảm bảo bạn sẽ tránh được các biến chứng và bảo vệ tốt sức khỏe thính giác. Xử trí nút ráy tai ở trẻ em càng cần phải cẩn thận để tránh làm tổn thương màng nhĩ.

Những điều cần lưu ý khi xử lý nút ráy tai tại nhà

Khi xử lý nút ráy tai tại nhà, cần đảm bảo lấy ráy tai an toàn, tránh gây tổn thương tai. Đầu tiên là bạn không tự ý ngoáy tai quá sâu. Nhiều người có thói quen sử dụng tăm bông để ngoáy tai, nhưng nếu đẩy bông vào quá sâu, có thể khiến ráy tai bị đẩy vào trong, làm tắc nghẽn ráy tai nhiều hơn. Điều này cũng có thể làm tổn thương niêm mạc tai, gây viêm hoặc thủng màng nhĩ. Thay vào đó, bạn chỉ nên làm sạch phần ngoài tai và tránh chạm vào ống tai sâu.

Cách lấy ráy tai khô tại nhà là bạn không được dùng các vật sắc nhọn để lấy ráy tai. Sử dụng các vật như kẹp tóc, que nhọn hoặc các dụng cụ không được thiết kế cho tai có thể làm xước hoặc tổn thương ống tai, gây nhiễm trùng hoặc chảy máu. Việc sử dụng sai phương pháp có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng cho thính giác.

Cuối cùng, nếu tình trạng không được cải thiện sau khi đã thử các phương pháp như nhỏ nước muối sinh lý hoặc tưới rửa bằng nước ấm, bạn nên đến gặp bác sĩ. Khi nút ráy tai quá cứng hoặc đã gây ra các triệu chứng như đau tai, giảm thính lực hoặc chóng mặt, việc tự xử lý có thể không an toàn. Bác sĩ tai mũi họng sẽ có các công cụ và kỹ thuật chuyên môn để loại bỏ ráy tai một cách an toàn mà không gây tổn thương cho tai. Điều này sẽ giúp tránh các biến chứng không mong muốn và bảo vệ sức khỏe thính giác lâu dài.

Nút ráy tai tuy là một vấn đề nhỏ nhưng lại gây ra nhiều phiền toái nếu không được xử lý kịp thời. Để phòng tránh tình trạng này, chúng ta cần vệ sinh tai thường xuyên bằng cách lau sạch phần vành tai bên ngoài, hạn chế dùng bông ngoáy tai và đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị khi cần thiết. Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã có những hiểu biết đầy đủ hơn về nút ráy tai và cách chăm sóc tai đúng cách để tránh gặp các biến chứng về tai. 

Xem thêm: 

• Ráy tai có màu đen có sao không?
•  Ráy tai khô cứng​ cần xử lý thế nào? 
• Nguyên nhân khiến ráy tai có mùi hôi và cách khắc phục