Phân loại thuốc an thần, ưu và nhược điểm của thuốc an thần

Hiện nay, thuốc an thần thường được lựa chọn sử dụng nhằm làm giảm bớt sự căng thẳng, đau đầu do chịu nhiều áp lực trong cuộc sống. Vậy thuốc an thần là gì? Công dụng và tác dụng phụ của thuốc an thần ra sao? Hãy cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết dưới đây.

Thuốc an thần là gì?

Vai trò của thuốc an thần là tác dụng làm chậm sự hoạt động của não bộ và giúp điều hòa các hoạt động thần kinh. Các thuốc an thần có tác dụng kích thích hoặc ức chế tinh thần để phòng hoặc chữa bệnh. Thuốc an thần còn giúp bệnh nhân bình tĩnh, giảm kích động bằng cách điều chỉnh các tín hiệu của hệ thần kinh trung ương.

Các thuốc an thần thường được sử dụng để điều trị các bệnh về thần kinh, tâm thần, động kinh hoặc gây mê. Hiện nay, các loại thuốc an thần được sử dụng rộng rãi hơn trong việc điều trị các vấn đề tâm lý, rối loạn lưỡng cực, mất ngủ,... 

Tuy nhiên, nhiều người lạm dụng thuốc an thần và kéo dài thời gian sử dụng, dẫn đến tình trạng bị phụ thuộc vào thuốc, có cảm giác không ổn nếu không sử dụng thuốc.

Phân loại thuốc an thần 

Hiện nay, có nhiều loại thuốc an thần được sử dụng để điều trị các triệu chứng rối loạn tâm thần và tình trạng lo âu. Một số loại thuốc an thần được sử dụng hiện nay như:

• Thuốc chống lo âu: Được sử dụng để giảm các triệu chứng lo âu, căng thẳng. Một số loại thuốc bao gồm nhóm benzodiazepine như diazepam, alprazolam, buspirone,..
• Thuốc chống trầm cảm: Có tác dụng giảm triệu chứng trầm cảm, lo âu, căng thẳng như các nhóm SSRI như sertraline, fluoxetine hay nhóm SNRI như duloxetine, venlafaxine,...
• Thuốc chống loạn thần: Điều trị bệnh lý liên quan đến rối loạn tâm thần phân liệt và rối loạn tâm thần tự kỷ như risperidone, haloperidol,..
• Thuốc chống co giật: Gabapentin, lamotrigine hay valproic.

Tác dụng phụ của thuốc an thần

Các loại thuốc an thần mạnh thường gây ra một số tác dụng phụ như sau:

• Khó tập trung;
• Mất trí nhớ;
• Thời gian phản ứng chậm;
• Suy giảm nhận thức về độ sâu và khoảng cách;
• Lú lẫn;
• Suy giảm khả năng phán đoán;
• Huyết áp thấp.

Nếu sử dụng lâu dài có thể gây ra một số tác dụng phụ khác như:

• Sự lo lắng;
• Mệt mỏi mãn tính;
• Tăng cân;
• Trầm cảm;
• Có ý nghĩ tự sát;
• Rối loạn ngoại tháp, rối loạn vận động cao.

Do đó, cần phải uống thuốc an thần với liều lượng phù hợp để tránh tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Cách sử dụng thuốc an thần hiệu quả

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc an thần như:

• Cần phải tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng về liều lượng hay thời gian dùng thuốc theo chỉ định.
• Cần phải thận trọng nếu phối hợp chung với các loại thuốc khác như tim mạch, hô hấp, tiêu hóa,...
• Tham khảo ý kiến bác sĩ khi đang sử dụng các loại thuốc khác để gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.
• Sử dụng thuốc đều đặn, không được tự ý ngưng sử dụng đột ngột.
• Tránh uống rượu và các chất kích thích khác vì thuốc an thần có thể làm tăng nguy cơ các tác dụng phụ nguy hiểm khi sử dụng thuốc.

Ưu, nhược điểm của thuốc an thần

Thuốc chống lo âu

• Ưu điểm: Có tác dụng nhanh trong việc giảm các triệu chứng lo âu, căng thẳng. Một số loại thuốc không gây ra mệt mỏi hay ảnh hưởng đến khả năng tập trung.
• Nhược điểm: Có nguy cơ bị lệ thuộc vào thuốc, giảm sự tỉnh táo.

Thuốc chống trầm cảm

• Ưu điểm: Có hiệu quả trong việc điều trị trầm cảm và rối loạn lo âu, cải thiện tâm trạng hay giảm cảm giác khó chịu, cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Nhược điểm: Một số thuốc có thể gây ra tăng cân, mất ngủ, mất cảm giác do đó cần theo dõi chặt chẽ trong thời gian sử dụng thuốc.

Thuốc chống loạn thần (Antipsychotics)

• Ưu điểm: Hỗ trợ điều trị các rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt, rối loạn tự kỷ; giảm sự lo lắng, bất ổn và giảm các triệu chứng hoang tưởng.
• Nhược điểm: Gây buồn ngủ, mệt mỏi, cảm giác run chân, tăng cân,..

Thuốc chống co giật

• Ưu điểm: Kiểm soát co giật, điều trị các rối loạn tâm thần, cải thiện các triệu chứng lo âu và ổn định tâm trạng.
• Nhược điểm: Gây buồn ngủ, chóng mặt, tăng cân và rối loạn tiêu hóa.

Khi nào sử dụng thuốc an thần?

Thuốc an thần là một loại thuốc kê đơn, chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Các thuốc an thần có thể sử dụng trong các trường hợp bị căng thẳng quá mức, luôn chịu áp lực trong cuộc sống và sử dụng để điều trị tâm lý. 

Người bệnh cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ để được chỉ định sử dụng thuốc hợp lý.

Đối tượng sử dụng thuốc an thần

Một số đối tượng sau có thể sử dụng thuốc an thần theo chỉ định của bác sĩ như:

• Người bị căng thẳng, lo âu quá mức.
• Động kinh.
• Mắc các bệnh trầm cảm, tinh thần bị bất ổn.
• Được sử dụng trong các trường hợp gây mê trước phẫu thuật, nội soi.
• Ngoài ra có thể sử dụng trong các trường hợp người bệnh có hành vi đập phá, chống đối.

Thuốc an thần có phải là thuốc ngủ hay không?

Với những tác động liên quan đến giấc ngủ, nhiều người cảm thấy dùng thuốc an thần dễ ngủ hơn nhưng liệu thuốc an thần có phải là thuốc ngủ hay không? Cả hai đều một số điểm tương đồng như giảm căng thẳng, lo lắng, giãn cơ, giúp thúc đẩy giấc ngủ. Tuy nhiên, thuốc an thần và thuốc ngủ có mục đích sử dụng điều trị khác nhau:

• Về mục đích sử dụng: Thuốc an thần thường được sử dụng để làm giảm tình trạng lo âu, căng thẳng và các triệu chứng tâm lý khác. Thuốc ngủ có tác dụng giúp ngủ tốt, điều trị rối loạn giấc ngủ.
• Tác động lên tâm thần: Thuốc an thần có tác động ổn định tâm trạng và giảm sự lo lắng. Thuốc ngủ có tác dụng tạo điều kiện tốt cho giấc ngủ và giảm thời gian mất ngủ.
• Tác dụng phụ: Cả hai đều gây ra cảm giác buồn ngủ, mất tập trung và lệ thuộc thuốc. Tuy nhiên, thuốc an thần có thể gây buồn ngủ vào ban ngày và thuốc ngủ lại gây cảm giác mệt mỏi vào buổi sáng.

Hy vọng các thông tin trong bài viết của nhà thuốc Long Châu sẽ hữu ích cho bạn đọc về các loại thuốc an thần thường được sử dụng hiện nay. Mặc dù có tác dụng hiệu quả trong việc giảm căng thẳng, lo âu nhưng bạn không nên lạm dụng thuốc an thần mà cần có sự hướng dẫn của các chuyên gia y tế để được chẩn đoán và hướng dẫn điều trị hợp lý, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.

Xem thêm:

• Hướng dẫn sử dụng thuốc an thần đúng cách
• Uống thuốc an thần bao lâu thì có tác dụng?
• Hậu quả của việc uống thuốc an thần quá liều là gì?