Tiêm lao khi nào? Thời điểm vàng bảo vệ sức khỏe trẻ sơ sinh

Bệnh lao là một trong những căn bệnh nguy hiểm có khả năng lây nhiễm cao, đặc biệt đối với trẻ sơ sinh với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Việc tiêm vắc xin lao không chỉ bảo vệ trẻ khỏi những biến chứng nghiêm trọng mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc kiểm soát nguy cơ lây lan bệnh trong cộng đồng. Hiểu rõ tiêm lao khi nào và chăm sóc trẻ đúng cách sau tiêm sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của bé tốt nhất. 

Tại sao cần tiêm lao cho trẻ sơ sinh?

Trước khi trả lời câu hỏi “Cho trẻ tiêm lao khi nào?”, hãy cùng tìm hiểu tại sao cần tiêm lao cho trẻ. Ở trẻ sơ sinh, hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, khả năng chống chọi với các mầm bệnh yếu hơn rất nhiều so với người trưởng thành. Vì vậy, trẻ có nguy cơ cao bị nhiễm lao nếu tiếp xúc với nguồn bệnh, đặc biệt là khi sống cùng người mắc lao chưa được điều trị triệt để. Một số biến chứng nguy hiểm thường gặp bao gồm:

• Lao màng não: Đây là thể lao nặng nhất, có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến hệ thần kinh trung ương. Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có nguy cơ cao bị tổn thương thần kinh vĩnh viễn, dẫn đến chậm phát triển trí tuệ, thậm chí tử vong.
• Lao kê: Đây là tình trạng nhiễm trùng lao lan rộng khắp cơ thể thông qua đường máu, gây tổn thương nhiều cơ quan cùng lúc. Lao kê đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh do sức đề kháng của trẻ không đủ mạnh để kiểm soát tình trạng nhiễm trùng lan tỏa.
• Lao xương, lao khớp: Các vi khuẩn lao tấn công xương và khớp, gây tổn thương cấu trúc và hạn chế vận động. Nếu không được điều trị sớm, trẻ có thể gặp các vấn đề lâu dài về thể chất, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện.

Trước những nguy cơ nghiêm trọng mà bệnh lao có thể gây ra, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đề xuất các quốc gia tích hợp vắc xin phòng lao vào chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Tại Việt Nam, vắc xin phòng lao (BCG) đã được triển khai trong chương trình tiêm chủng mở rộng từ năm 1981. Vắc xin không chỉ giúp trẻ sơ sinh ngăn ngừa bệnh hiệu quả mà còn giảm nguy cơ mắc các thể lao nặng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hạn chế lây lan bệnh. Do đó, việc cho trẻ tiêm lao khi nào là rất quan trọng.

Tiêm lao khi nào là tốt nhất?

Thời điểm lý tưởng để tiêm vắc xin lao cho trẻ sơ sinh là trong vòng 1 tháng đầu sau khi chào đời. Đây là giai đoạn vàng mà hệ miễn dịch của trẻ còn đang trong quá trình hình thành, dễ dàng tiếp nhận các kháng nguyên từ vắc xin và tạo ra hiệu quả phòng bệnh tối ưu. Tại Việt Nam, trẻ sơ sinh sẽ được tiêm BCG khi mới sinh ra.

Trong trường hợp trẻ sơ sinh đã quá 1 tháng tuổi mà vẫn chưa được tiêm vắc xin, phụ huynh nên cho trẻ tiêm lao khi nào là phù hợp nhất? Trong trường hợp này, phụ huynh cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và xác định thời điểm tiêm phù hợp. Trẻ vẫn có thể được tiêm BCG sau 1 tháng tuổi nếu chưa tiếp xúc với vi khuẩn lao, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

Đặc biệt, với những trẻ có các vấn đề sức khỏe như sinh non, thiếu cân hoặc mắc bệnh lý nền, bác sĩ có thể đề xuất trì hoãn tiêm cho đến khi sức khỏe của trẻ ổn định hơn. Trong thời gian này, phụ huynh cần theo dõi chặt chẽ sức khỏe của trẻ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm lao, như đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng và hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh.

Đã tiêm lao thì có mắc bệnh lao không?

Dù vắc xin BCG không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ lây nhiễm bệnh lao, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ mắc các thể lao nghiêm trọng và hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Đây được coi là một bước tiến lớn trong ngành y học, mang lại lá chắn bảo vệ quan trọng cho trẻ nhỏ - nhóm dễ bị tổn thương nhất trước căn bệnh này.

Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng, vắc xin BCG có thể giảm nguy cơ mắc các thể lao nặng như lao màng não, lao kê lên đến 70%. Chính nhờ hiệu quả cao này mà vắc xin BCG trở thành một phần không thể thiếu trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Sau khi trẻ chào đời, việc tiêm lao đúng thời điểm là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ.

Các biện pháp hỗ trợ để hạn chế việc lây nhiễm:

• Duy trì môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng: Đảm bảo không khí trong nhà lưu thông tốt, giảm nguy cơ tích tụ vi khuẩn và virus gây bệnh.
• Tránh tiếp xúc với nguồn bệnh: Không để trẻ tiếp xúc gần với người đang mắc lao, đặc biệt trong không gian kín hoặc đông người.
• Tăng cường sức đề kháng tự nhiên: Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, kết hợp với việc cho trẻ bú mẹ để cải thiện miễn dịch.

Dù đã tiêm vắc xin, phụ huynh vẫn cần theo dõi chặt chẽ sức khỏe của trẻ. Nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng bất thường như ho kéo dài, sốt nhẹ vào buổi chiều, mệt mỏi, hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ để xử trí kịp thời. 

Chăm sóc trẻ như thế nào sau khi tiêm lao?

Phản ứng sau tiêm vắc xin lao thường bao gồm sưng đỏ, mưng mủ tại vị trí tiêm và có thể để lại sẹo nhỏ trên vai trái. Đây là dấu hiệu bình thường sau tiêm lao, phụ huynh không cần lo lắng. Tuy nhiên, phụ huynh nên lưu ý một số vấn đề để đảm bảo vết tiêm không bị ảnh hưởng:

• Không gãi, bóc mày hoặc nặn mủ tại vết tiêm.
• Giữ vệ sinh vùng tiêm bằng cách lau nhẹ bằng gạc vô trùng nếu có dịch mủ rỉ ra.
• Không bôi thuốc hoặc đắp lá cây lên vùng tiêm để tránh nguy cơ nhiễm trùng.
• Mặc quần áo thoáng mát để vùng tiêm không bị cọ xát, gây khó chịu cho trẻ.

Nếu vết tiêm bị sưng tấy kéo dài hoặc xuất hiện dấu hiệu lạ như mưng mủ lớn, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ để kiểm tra và nhận tư vấn kịp thời. 

Tiêm lao cho trẻ ở đâu an toàn?

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là địa chỉ tin cậy trong lĩnh vực tiêm chủng, đặc biệt dành riêng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, với những ưu điểm:

• Đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao: Tư vấn tận tình, giải đáp mọi thắc mắc về lịch tiêm và các phản ứng sau tiêm.
• Vắc xin chất lượng cao: Được bảo quản nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn quốc tế.
• Môi trường sạch sẽ, an toàn: Đảm bảo giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm chéo.

Ngoài vắc xin phòng lao, Long Châu còn cung cấp đa dạng các loại vắc xin thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng cũng như các vắc xin dịch vụ cao cấp, sự linh hoạt về thời gian để phụ huynh chọn lựa gói tiêm, lịch tiêm phù hợp nhất.

Nắm rõ thời điểm tiêm lao khi nào và cách chăm sóc trẻ sau tiêm là những yếu tố thiết yếu để bảo vệ trẻ trước căn bệnh nguy hiểm này. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn cam kết đồng hành cùng phụ huynh, cung cấp dịch vụ tiêm chủng chất lượng cao và an toàn tuyệt đối. Đừng ngần ngại liên hệ với Long Châu ngay hôm nay để đặt lịch tiêm phòng và nhận sự tư vấn tận tâm từ đội ngũ chuyên gia y tế.