Vắc xin viêm màng não mô cầu BC và những thông tin liên quan

Viêm màng não do não mô cầu là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính cực kỳ nguy hiểm, có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ. Bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, dễ dàng lây lan thành ổ dịch lớn do vi khuẩn lây truyền qua đường hô hấp. Ngay cả khi được điều trị, bệnh nhân vẫn có khả năng phải đối mặt với những di chứng nghiêm trọng. Vì vậy, việc tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC là rất cần thiết.

Giới thiệu vắc xin viêm màng não mô cầu BC

Vắc xin viêm màng não mô cầu BC là một chế phẩm sinh học chứa các kháng nguyên từ hai nhóm vi khuẩn não mô cầu Neisseria meningitidis B và C. Vắc xin này giúp tạo ra miễn dịch đặc hiệu, bảo vệ người tiêm chủ động chống lại sự tấn công và gây bệnh của vi khuẩn não mô cầu nhóm B và C.

Vắc xin viêm màng não mô cầu BC phòng bệnh gì?

Vắc xin viêm màng não mô cầu BC giúp ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn não mô cầu nhóm B và C, như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi và nhiều bệnh khác. Trong số này, viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết là hai biến chứng phổ biến và nguy hiểm, nằm trong top 10 bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ tử vong cao tại Việt Nam, với hàng chục ca mắc mỗi năm. Viêm màng não do não mô cầu khởi phát đột ngột với triệu chứng không rõ ràng, dễ dẫn đến chẩn đoán sai. Chỉ trong vài giờ, bệnh có thể tiến triển nặng, khiến trẻ từ khỏe mạnh trở nên nguy kịch.

Cơ chế hoạt động

Vắc xin viêm màng não mô cầu BC hoạt động bằng cách kích thích hệ thống miễn dịch sản sinh các tế bào miễn dịch, trong đó có tế bào “sát thủ” lympho B. Những tế bào này có khả năng nhận diện, tấn công và tiêu diệt các kháng nguyên của vi khuẩn não mô cầu nhóm B và C, giúp cơ thể sản xuất kháng thể đặc hiệu và tự nhiên chống lại vi khuẩn này.

Sau khi loại bỏ tác nhân gây bệnh, hệ miễn dịch tiếp tục huy động các tế bào “trí nhớ miễn dịch” lympho T để ghi nhớ quá trình phản ứng miễn dịch đã diễn ra. Điều này cho phép cơ thể tạo ra phản ứng miễn dịch tương tự trong trường hợp tiếp xúc với não mô cầu nhóm B và C trong tương lai, giúp bảo vệ sức khỏe.

Tại sao cần tiêm viêm não mô cầu BC?

Viêm não mô cầu BC xuất hiện trên toàn cầu. Khi nhiễm khuẩn, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng viêm nặng ở dịch não, màng não (viêm màng não), trong máu (nhiễm trùng huyết), phổi (viêm phổi) và khớp (viêm khớp). Bệnh viêm não mô cầu BC nói riêng và viêm não mô cầu nói chung thường để lại di chứng nặng nề như điếc, liệt, chậm phát triển và thậm chí có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng. Do đó, việc tiêm chủng viêm não mô cầu BC là rất cần thiết để phòng ngừa bệnh.

Vắc xin viêm não mô cầu BC chứa các kháng nguyên kích thích cơ thể sản sinh kháng thể chống lại vi khuẩn gây bệnh. Hiệu quả bảo vệ của vắc xin lên đến 90% và không gây phản ứng phụ nghiêm trọng, một số trẻ có thể bị đau nhức tại vị trí tiêm hoặc sốt nhẹ sau khi tiêm.

Tiêm vắc xin viêm não mô cầu BC giá bao nhiêu?

Vắc xin VA-Mengoc-BC (Cuba) phòng ngừa các bệnh do vi khuẩn não mô cầu gây ra hiện có nhiều mức giá khác nhau trên thị trường, thường dao động từ 300.000 - 350.000 đồng/mũi. Giá cả phụ thuộc vào chất lượng an toàn tiêm chủng, cơ sở vật chất, dịch vụ và các ưu đãi kèm theo. Tuy nhiên, giá vắc xin viêm màng não mô cầu BC có thể cao hơn đáng kể so với mức trung bình do tình trạng khan hiếm kéo dài sau đại dịch Covid-19. Nhu cầu tiêm ngừa vẫn rất lớn, dẫn đến tình trạng tăng giá tại một số cơ sở tiêm chủng.

Ai cần tiêm phòng viêm màng não mô cầu BC?

Bất cứ ai cũng có thể bị vi khuẩn não mô cầu tấn công, đặc biệt tại Việt Nam, nơi vi khuẩn này lưu hành quanh năm, gây bệnh nặng cho trẻ em và thanh thiếu niên chưa được tiêm ngừa. Do đó, tất cả trẻ em và người lớn cần tiêm vắc xin viêm não mô cầu BC, đặc biệt chú trọng việc tiêm sớm, đầy đủ và đúng lịch. Hiện nay, trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam, đang lưu hành vắc xin VA-Mengoc-BC (Cuba) nhằm phòng ngừa viêm màng não và các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn não mô cầu nhóm B và C gây ra. Vắc xin này được chỉ định cho trẻ em từ 6 tháng tuổi đến người lớn 45 tuổi.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng vắc xin VA-Mengoc-BC không được tiêm cho phụ nữ mang thai và cho con bú, cũng như cho những người quá mẫn cảm với các thành phần của vắc xin, người đang sốt, nhiễm khuẩn cấp tính, có dị ứng tiến triển và những người đã có phản ứng dị ứng nặng sau liều tiêm đầu tiên.

Lịch tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC

Phác đồ lịch tiêm phòng viêm não mô cầu BC như sau: Vắc xin viêm màng não mô cầu BC có tác dụng với vi khuẩn não mô cầu nhóm B và C, được sử dụng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên. Liều tiêm bao gồm 2 mũi, với mũi nhắc lại thứ 2 cách mũi đầu tiên từ 6 đến 8 tuần. Việc tuân thủ phác đồ tiêm chủng này là rất quan trọng để đảm bảo sự bảo vệ hiệu quả cho sức khỏe cộng đồng.

Nên tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC ở đâu?

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là đơn vị nhập khẩu vắc xin thế hệ mới từ các nhà sản xuất lớn trên thế giới. Khách hàng đến với Long Châu có thể yên tâm lựa chọn từ nhiều gói vắc xin phù hợp cho mọi đối tượng, từ trẻ sơ sinh đến người lớn. Một điểm nổi bật của trung tâm được nhiều khách hàng đánh giá cao là quy trình thăm khám kỹ lưỡng trước, trong và sau khi tiêm.

• Trước khi tiêm: Khách hàng được khám sàng lọc và bác sĩ tư vấn loại vắc xin phù hợp với từng người.
• Trong quá trình tiêm: Khách hàng sẽ thấy quá trình khử trùng dụng cụ y tế và được thông tin về loại vắc xin trước khi tiêm.
• Sau khi tiêm: Tất cả khách hàng đều được lưu lại ít nhất 30 phút để theo dõi phản ứng sau tiêm.

Đặc biệt, khách hàng có thể chọn gói tiêm trọn gói cho trẻ, đảm bảo tiêm đủ liều và đúng lịch mà không lo khan hiếm vắc xin trong mùa dịch.

Những lưu ý khi đi tiêm viêm màng não mô cầu BC

Sau đây là những lưu ý khi đi tiêm viêm màng não mô cầu BC mà bạn đọc nên biết:

Trước khi tiêm

Trước khi tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC, cần chuẩn bị như sau:

• Các giấy tờ như sổ tiêm chủng hoặc phiếu tiêm (nếu có), giấy khai sinh hoặc chứng sinh của trẻ, giấy tờ tùy thân và hồ sơ liên quan đến sức khỏe.
• Đối với người lớn, cần thông báo cho bác sĩ về tiền sử bệnh lý, thuốc đang sử dụng, lịch sử tiêm chủng gần đây và tình trạng dị ứng.
• Phụ nữ mang thai cần cho bác sĩ biết về tình trạng mang thai hiện tại, sức khỏe thai kỳ, các bệnh lý nền và vấn đề liên quan đến thai kỳ.
• Với trẻ em, phụ huynh cần cung cấp thông tin về cân nặng, sức khỏe hiện tại, tiền sử bệnh lý, tình trạng hoạt động hàng ngày và phản ứng dị ứng từ các lần tiêm trước.

Việc chuẩn bị kỹ lưỡng thông tin này sẽ giúp đảm bảo quá trình tiêm chủng diễn ra an toàn và hiệu quả.

Sau khi tiêm

Sau khi tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC, người tiêm có thể gặp phản ứng tại chỗ như sưng, đau, đỏ,... thường tự khỏi sau 72 giờ. Ngoài ra, có thể có sốt nhẹ (38 - 38,5 độ C), khó chịu, đau đầu và buồn ngủ. Nếu sốt trên 38,5 độ C, nên mặc đồ thoáng mát và có thể dùng Paracetamol theo hướng dẫn. Tránh sử dụng Aspirin và các thuốc khác mà không có chỉ định của bác sĩ.

Đối với vết tiêm sưng, đỏ, có thể chườm lạnh bằng khăn sạch bọc nước đá, không xoa dầu hoặc đắp các loại thực phẩm lên vết tiêm. Khi chăm sóc trẻ, cần tránh chạm vào vết tiêm. Để giảm khó chịu và buồn ngủ, người tiêm nên nghỉ ngơi và duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý.

Trường hợp nguy hiểm cần gặp bác sĩ

Mặc dù các phản ứng phụ sau tiêm thường nhẹ và tự khỏi trong vài giờ đến vài ngày, nhưng cần đưa trẻ hoặc người tiêm đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức nếu có những biểu hiện sau:

• Sốt trên 39 độ C.
• Co giật, mệt lả, lừ đừ, không phản ứng khi được gọi.
• Khó thở, tím tái, thở khò khè, thở nhanh, hoặc thở rút lõm lồng ngực.
• Khóc thét kéo dài, quấy khóc dữ dội.
• Ăn/bú kém kèm theo các phản ứng thông thường khác như ho, sốt, phát ban, mẩn ngứa, hoặc quấy khóc kéo dài trên 1 ngày.
• Các biểu hiện bất thường khác.

Việc xử trí kịp thời rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe.

Câu hỏi thường gặp

Sau đây là một số câu hỏi thường gặp khi tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC.

Có các loại vắc xin phòng viêm màng não mô cầu nào khác?

Hiện nay, các nhà nghiên cứu đã xác định tổng cộng 13 nhóm huyết thanh chính của vi khuẩn não mô cầu Neisseria meningitidis, bao gồm các nhóm A, B, C, X, Y, Z, W-135, 29e, H, I, K và L. Trong số này, 5 nhóm vi khuẩn thường gặp tại Việt Nam và nhiều khu vực khác trên thế giới là A, B, C, Y và W.

Do đó, ngoài vắc xin ngừa não mô cầu BC, còn có các loại vắc xin viêm màng não mô cầu A, C, Y, W-135 và vắc xin ngừa não mô cầu nhóm B thế hệ mới đang lưu hành trên toàn cầu.

Đã tiêm viêm màng não mô cầu BC rồi có cần tiêm ACYW ?

Nên tiêm và điều đó là cần thiết, bởi vì: Dù cả vắc xin ngừa não mô cầu BC và vắc xin ngừa nhóm A, C, Y, W-135 đều phòng bệnh do vi khuẩn não mô cầu, nhưng chúng bảo vệ chống lại các nhóm huyết thanh khác nhau. Vắc xin Menactra (Mỹ) phòng ngừa nhóm A, C, Y, W-135, trong khi vắc xin VA-Mengoc-BC (Cuba) bảo vệ nhóm B và C. Các vắc xin này tạo miễn dịch riêng biệt, không phòng ngừa chéo, nên người đã tiêm vắc xin BC vẫn có thể nhiễm các nhóm A, Y, W. Do đó, sau khi tiêm vắc xin BC, cần tiêm thêm vắc xin nhóm A, C, Y, W-135 để đảm bảo phòng ngừa hiệu quả và cung cấp miễn dịch cho cả 5 nhóm huyết thanh nguy hiểm nhất.

Đã tiêm vắc xin viêm màng não BC rồi có cần tiêm Bexsero không?

Có thể tiêm, vì theo khuyến cáo của Hội Y học dự phòng Việt Nam, người đã tiêm vắc xin não mô cầu nhóm B và C (VA-Mengoc BC) vẫn có thể tiêm vắc xin nhóm B (Bexsero) mà không cần khoảng cách giữa hai loại vắc xin.

Bexsero là vắc xin thế hệ mới phòng não mô cầu nhóm B, được sản xuất bằng công nghệ tiên tiến với 4 thành phần kháng nguyên, cung cấp khả năng diệt khuẩn lên đến 95%. Trong khi đó, VA-Mengoc-BC chỉ chứa 1 thành phần kháng nguyên và có phổ bảo vệ hẹp hơn. Vì vậy, việc tiêm Bexsero sau khi đã tiêm VA-Mengoc-BC là cần thiết để tối ưu hóa hiệu quả phòng ngừa viêm màng não do não mô cầu nhóm B, đảm bảo việc bảo vệ tốt nhất cho cơ thể.

Tóm lại, việc tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC không chỉ là một biện pháp phòng ngừa cá nhân, mà còn là trách nhiệm chung của cộng đồng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Với hiệu quả đã được chứng minh, vắc xin này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và người lớn, đặc biệt trong bối cảnh các đợt bùng phát dịch bệnh ngày càng gia tăng. Hãy chủ động tiêm ngừa để bảo vệ bản thân và gia đình.

Xem thêm: 

• Tiêm viêm màng não mô cầu BC có sốt không? 
• Nên tiêm não mô cầu B hay BC? Lựa chọn nào là tốt nhất? 
• Viêm màng não mô cầu BC tiêm mấy mũi là đủ?