Còn ống động mạch: Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị

Trong quá trình phát triển của thai nhi (trước khi em bé chào đời), rất ít máu chảy đến phổi của em bé. Ống động mạch là động mạch nối động mạch chủ và động mạch phổi, giúp máu chảy từ động mạch chủ đến động mạch phổi, sau đó đưa máu tới phổi của em bé.

Mọi thai nhi đều có ống động mạch. Sau khi sinh, ống này không còn cần thiết nữa và nó thường thu hẹp lại và đóng lại trong vài ngày sau sinh. Trẻ sau sinh 2-3 tháng mà vẫn tồn tại ống thông giữa động mạch chủ và động mạch phổi được chẩn đoán là mắc bệnh còn ống động mạch.

Còn ống động mạch chiếm 5-10% trong số các dị tật tim bẩm sinh, tỉ lệ 1/1600 số trẻ sinh ra. Tỉ lệ mắc còn ống động mạch ở bé gái thường nhiều gấp 3 lần bé trai. Tuổi thai càng thấp thì nguy cơ mắc còn ống động mạch càng cao, Nếu sinh trong khoảng từ 34-36 tuần thì tỷ lệ mắc bệnh là 21%, nếu sinh trong khoảng từ 28-30 tuần thì tỷ lệ mắc bệnh là 77%. Một trẻ có còn ống động mạch dễ mắc các bệnh như viêm ruột hoại tử, bất thường tưới máu não, hội chứng suy hô hấp và các bệnh phổi mạn tính so với những trẻ không có còn ống động mạch. Mẹ bị Rubella trong 3 tháng đầu thai kỳ cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc còn ống động mạch của trẻ.

Những dấu hiệu và triệu chứng của còn ống động mạch

Các triệu chứng còn ống động mạch phụ thuộc vào kích thước khiếm khuyết và tuổi của bé. Còn ống động mạch kích thước nhỏ có thể không gây ra triệu chứng. Một số người không nhận thấy triệu chứng cho đến khi trưởng thành. Còn ống động mạch có kích thước lớn có thể gây ra các triệu chứng suy tim ngay sau khi sinh ra đời.

Còn ống động mạch kích thước lớn có thể gây ra các triệu chứng bao gồm:

• Ăn uống kém, dẫn đến tăng trưởng kém;
• Đổ mồ hôi khi khóc hoặc ăn uống;
• Thở nhanh hoặc khó thở liên tục;
• Dễ mệt mỏi;
• Nhịp tim nhanh.

Biến chứng của còn ống động mạch

Còn ống động mạch kích thước nhỏ có thể không gây ra biến chứng. Những nếu kích thước lớn và không được xử trí có thể gây ra các biến chứng sau:

• Tăng áp phổi: Có thể gây ra tổn thương phổi vĩnh viễn và đe dọa tính mạng, còn được gọi là hội chứng Eisenmenger.
• Suy tim: Các triệu chứng của biến chứng nghiêm trọng này bao gồm thở nhanh, hụt hơi, phù tay chân, tím đầu ngón tay ngón chân.
• Viêm nội tâm mạc: Còn ống động mạch có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng mô tim dẫn đến mắc viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Liên hệ với bác sĩ nếu trẻ có các triệu chứng của còn ống động mạch. Bác sĩ sẽ thăm khám và chỉ định một vài xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán bệnh. Việc phát hiện bệnh sớm sẽ giúp ích rất nhiều cho việc điều trị bệnh và kiểm soát các biến chứng nguy hiểm, đảm bảo tính mạng cho trẻ.

Các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân dẫn đến còn ống động mạch. Nguyên nhân còn ống động mạch có thể bao gồm các rối loạn di truyền hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh này. Các nguyên nhân còn ống động mạch khác ít gặp hơn có thể bao gồm:

• Mắc bệnh Rubella khi mang thai: Trẻ sinh ra từ những bà mẹ mắc bệnh rubella khi mang thai có thể có nguy cơ mắc bệnh còn ống động mạch cao hơn.
• Hội chứng suy hô hấp ở trẻ sơ sinh: Là tình trạng mà em bé có phổi không sản xuất đủ chất chất hoạt động bề mặt surfactant, dẫn đến suy hô hấp cấp. Hội chứng này cũng có thể dẫn đến mắc còn ống động mạch.