Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Dược sĩ Đại học Nguyễn Tuấn Trịnh
Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Cúm AH1PDM là một loại virus cúm lây truyền qua đường hô hấp từ lợn. Năm 2009 loại virus này gây ra đại dịch trên toàn thế giới gây thiệt hại lớn về người. Virus cúm AH1PDM thường gây viêm phổi, suy hô hấp ở trẻ em và người lớn tuổi. Hiện tại chúng ta có thể phòng ngừa cúm bằng cách tiêm phòng cúm hằng năm để hạn chế những ảnh hưởng của chúng đến sức khỏe.
Cúm AH1PDM hay còn gọi là cúm A(H1N1)pdm09 là một loại virus cúm A đã gây ra đại dịch cúm vào năm 2009. Ký hiệu "pdm09" là viết tắt của "pandemic 2009," nhằm phân biệt virus này với các chủng virus H1N1 khác đã lưu hành trước đó. Virus cúm A(H1N1)pdm09 có nguồn gốc từ virus cúm lợn và sau đó lây lan sang người, gây ra một đợt bùng phát dịch toàn cầu. Một năm sau đó đại dịch kết thúc, nhưng đến nay virus cúm vẫn gây bệnh cho nhiều người.
Cúm AH1PDM được phát hiện lần đầu tiên tại Hoa Kỳ có các đoạn gen tương tự virus cúm lợn đã được phân lập trước đó. Sự tái tổ hợp gen tạo ra các kháng nguyên mới và vì thế chúng ta ít có khả năng chống lại type virus cúm mới.
Nhìn chung, các triệu chứng của cúm mùa bao gồm cả cúm do virus A(H1N1)pdm09 gây ra thường bao gồm:
Virus cúm A(H1N1)pdm09 có khả năng gây tổn thương cho biểu mô đường hô hấp. Nghiên cứu trên mô hình tế bào đường hô hấp người cho thấy virus này gây tổn thương lớp biểu mô. Hơn nữa, virus này có thể kích hoạt các phản ứng miễn dịch bẩm sinh dẫn đến việc sản xuất các cytokine và chemokine tiền viêm và kháng viêm, cũng như các gen và protein kháng virus.
Một nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng nhiễm cúm A(H1N1) có nguy cơ bệnh nặng hơn so với nhiễm cúm A(H3N2) ở những người trưởng thành nhập viện. Cụ thể, trong một phân tích hồi quy logistic, nhiễm cúm A(H1N1) có nguy cơ gây bệnh nặng cao hơn gấp 2.5 lần so với cúm A(H3N2).
Bệnh cúm nói chung và bao gồm cả cúm AH1PDM có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch yếu hoặc mắc các bệnh nền. Một trong những biến chứng đáng lo ngại là viêm phổi, có thể do chính virus cúm gây ra hoặc do bội nhiễm vi khuẩn. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng đồng nhiễm vi khuẩn và virus có liên quan đến nguy cơ bệnh nặng hơn ở bệnh nhân cúm nhập viện.
Các chuyên gia y tế thường khuyến cáo nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu bạn có các triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, đau ngực, chóng mặt, lú lẫn hoặc các triệu chứng không cải thiện sau một thời gian. Đặc biệt, những người thuộc nhóm nguy cơ cao (như người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và người có bệnh nền) nên tham khảo ý kiến bác sĩ sớm khi có triệu chứng cúm.
Virus cúm A(H1N1)pdm09 là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh cúm AH1PDM. Virus này thuộc họ Orthomyxoviridae và có vật liệu di truyền là RNA. Giống như các virus cúm A khác, H1N1pdm09 liên tục thay đổi di truyền, dẫn đến sự xuất hiện của các biến chủng mới theo thời gian. Các nghiên cứu đã xác định các đột biến trong gen HA (hemagglutinin), NA (neuraminidase) và PA (polymerase acidic) của virus này.
Virus cúm lây lan chủ yếu qua các giọt bắn hô hấp được tạo ra khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Người khỏe mạnh có thể bị nhiễm bệnh khi hít phải các giọt bắn này hoặc khi chạm vào các bề mặt bị nhiễm virus rồi đưa tay lên miệng, mũi hoặc mắt tạo điều kiện thuận lợi cho sự xâm nhập của virus.
Cúm AH1N1pdm09 là chủng virus cúm A gây ra đại dịch cúm vào năm 2009. Chủng virus này đã được nghiên cứu để hiểu rõ hơn về các đặc điểm di truyền và kháng nguyên của nó trong các mùa cúm khác nhau, ví dụ như ở Nhật Bản trong các mùa 2018-2019 và 2019-2020.
Nghiên cứu trên mô hình đường thở nhân tạo cho thấy virus cúm AH1N1pdm09 có khả năng lây nhiễm và nhân lên hiệu quả trong tế bào biểu mô đường thở. Sự nhiễm trùng này gây ra tổn thương cho lớp biểu mô, làm giảm điện trở biểu mô, tăng tính thấm qua tế bào và gây chết tế bào. Virus này cũng kích thích sự tiết ra các cytokine và chemokine, cho thấy phản ứng viêm của tế bào đường thở đối với nhiễm trùng.
Trẻ em, người có bệnh nền mãn tính (đặc biệt là bệnh tim, bệnh mạch máu não, suy giảm miễn dịch), phụ nữ mang thai, và nói chung là những người có nguy cơ cao mắc cúm và biến chứng nên ưu tiên tiêm ngừa cúm.
Xem thêm thông tin: Ai nên và không nên tiêm phòng cúm mùa?
Có, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng virus AH1N1pdm09 tiếp tục thay đổi di truyền theo thời gian.
Một nghiên cứu so sánh bệnh nhân nhập viện do cúm A(H1N1) và A(H3N2) cho thấy nhiễm cúm A(H1N1) có liên quan đến tỷ lệ bệnh nặng cao hơn so với A(H3N2). Các yếu tố khác như tình trạng tiêm chủng và đồng nhiễm khuẩn cũng được xác định là yếu tố tiên lượng độc lập cho mức độ nghiêm trọng của bệnh.