Cường cận giáp là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Thông qua việc tiết ra hormone tuyến cận giáp (PTH), các tuyến cận giáp chịu trách nhiệm chính trong việc duy trì nồng độ canxi ngoại bào. Cường cận giáp là một bệnh đặc trưng bởi sự tiết quá nhiều hormone tuyến cận giáp, một loại hormone polypeptide 84-axit amin. Sự bài tiết hormone tuyến cận giáp được điều chỉnh trực tiếp bởi nồng độ canxi ion hóa trong huyết tương.

Có hai loại cường cận giáp là cường cận giáp nguyên phát và cường cận giáp thứ phát.

Trong cường cận giáp nguyên phát, sự mở rộng của một hoặc nhiều tuyến cận giáp gây sản xuất quá mức hormone. Điều này khiến lượng canxi trong máu tăng cao, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho bệnh cường cận giáp nguyên phát.

Cường cận giáp thứ phát xảy ra do một bệnh khác gây ra đầu tiên là mức canxi trong cơ thể thấp. Theo thời gian, mức độ hormone tuyến cận giáp tăng lên xảy ra.

Những dấu hiệu và triệu chứng của cường cận giáp

Các triệu chứng có thể nhẹ và không đặc hiệu đến mức chúng dường như không liên quan đến chức năng tuyến cận giáp, hoặc chúng có thể nghiêm trọng. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:

Loãng xương;

Sỏi thận;

Đi tiểu nhiều;

Đau bụng;

Dễ mệt mỏi hoặc yếu đuối;

Trầm cảm hoặc đãng trí;

Đau xương khớp;

Thường xuyên phàn nàn về bệnh tật mà không rõ nguyên nhân;

Buồn nôn, nôn mửa hoặc chán ăn.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh cường cận giáp

Các biến chứng của cường cận giáp chủ yếu liên quan đến ảnh hưởng lâu dài của quá ít canxi trong xương và quá nhiều canxi trong máu. Các biến chứng thường gặp bao gồm:

Bệnh loãng xương: Việc mất canxi thường dẫn đến xương yếu, giòn, dễ gãy (loãng xương).

Sỏi thận: Quá nhiều canxi trong máu có thể dẫn đến quá nhiều canxi trong nước tiểu có thể tạo ra cặn canxi nhỏ và cứng và các chất khác hình thành trong thận. Sỏi thận thường gây ra cơn đau lớn khi nó đi qua đường tiết niệu.

Bệnh tim mạch: Mặc dù mối liên hệ chính xác của nguyên nhân và kết quả là không rõ ràng, nhưng nồng độ canxi cao có liên quan đến các tình trạng tim mạch, chẳng hạn như huyết áp cao và một số loại bệnh tim.

Suy tuyến cận giáp sơ sinh: Cường cận giáp nặng, không được điều trị ở phụ nữ mang thai có thể gây ra mức canxi thấp nguy hiểm ở trẻ sơ sinh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Cường cận giáp là do các yếu tố làm tăng sản xuất hormone tuyến cận giáp.

Các tuyến cận giáp duy trì mức độ thích hợp của cả canxi và phốt pho trong cơ thể bằng cách tăng hoặc giảm bài tiết hormone tuyến cận giáp (PTH). Vitamin D cũng tham gia vào việc điều chỉnh lượng canxi trong máu.

Thông thường, hành động cân bằng này hoạt động tốt. Khi nồng độ canxi trong máu xuống quá thấp, các tuyến cận giáp sẽ tiết ra đủ PTH để khôi phục lại sự cân bằng. PTH làm tăng mức canxi bằng cách giải phóng canxi từ xương và tăng lượng canxi hấp thụ từ ruột non.

Khi nồng độ canxi trong máu quá cao, các tuyến cận giáp sản xuất ít PTH hơn. Nhưng đôi khi một hoặc nhiều tuyến này sản xuất quá nhiều hormone. Điều này dẫn đến lượng canxi cao bất thường và lượng phốt pho thấp trong máu.

Canxi được biết đến nhiều nhất với vai trò giữ cho răng và xương khỏe mạnh. Nhưng canxi cũng hỗ trợ việc truyền tín hiệu trong các tế bào thần kinh và nó tham gia vào quá trình co cơ. Phốt pho hoạt động cùng với canxi.

Cường cận giáp có thể xảy ra do vấn đề với tuyến cận giáp (cường cận giáp nguyên phát) hoặc do một bệnh khác ảnh hưởng đến chức năng của các tuyến (cường cận giáp thứ phát).

Cường cận giáp nguyên phát

Cường cận giáp nguyên phát xảy ra do một số vấn đề với một hoặc nhiều trong bốn tuyến cận giáp:

Sự phát triển không phải ung thư (u tuyến) trên một tuyến là nguyên nhân phổ biến nhất.

Sự tăng sản (phát triển quá mức) của hai hoặc nhiều tuyến cận giáp chiếm hầu hết các trường hợp khác.

U ung thư là một nguyên nhân rất hiếm của cường cận giáp nguyên phát.

Cường cận giáp nguyên phát thường xảy ra ngẫu nhiên, nhưng một số người thừa hưởng một gen đột biến.

Cường cận giáp thứ phát

Cường cận giáp thứ phát là kết quả của một tình trạng khác làm giảm nồng độ canxi. Điều này khiến tuyến cận giáp phải làm việc quá sức để bù đắp lượng canxi đã mất. Các yếu tố có thể góp phần gây ra cường cận giáp thứ phát bao gồm:

Thiếu canxi trầm trọng.

Thiếu vitamin D trầm trọng. Nếu không nhận đủ vitamin D, thì lượng canxi có thể giảm xuống.

Suy thận mãn tính: Thận chuyển đổi vitamin D thành một dạng mà cơ thể có thể sử dụng. Nếu thận hoạt động kém, vitamin D có thể sử dụng được có thể suy giảm và lượng canxi giảm xuống, làm cho mức hormone tuyến cận giáp tăng lên. Suy thận mãn tính là nguyên nhân phổ biến nhất của cường cận giáp thứ phát.