Phân loại các nguyên nhân gây ra cơn đau rốn

Đau rốn là triệu chứng phổ biến nhưng có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những yếu tố đơn giản như áp lực từ quần áo đến các bệnh lý nghiêm trọng như viêm ruột thừa hay thoát vị rốn. Việc phân loại các nguyên nhân gây đau rốn không chỉ giúp xác định mức độ nguy hiểm mà còn hỗ trợ trong chẩn đoán và điều trị hiệu quả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu các nhóm nguyên nhân chính gây ra cơn đau rốn.

Nguyên nhân gây ra cơn đau rốn cấp tính

Đau rốn cấp tính là cơn đau kéo dài dưới 6 tháng và thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau:

Áp lực lên rốn: Quần áo quá chặt hoặc tác động bên ngoài gây đau bụng âm ỉ, kéo dài từ 1 đến 2 ngày.

Nhiễm trùng da vùng rốn: Dấu hiệu thường gặp là đau nhói, bỏng rát, chảy mủ kèm theo cảm giác khó chịu.

Chấn thương: Gây ra bởi va đập từ vật cùn hoặc vết thương xuyên thấu.

Viêm ruột thừa: Biểu hiện qua đau dữ dội, như dao đâm, đặc biệt khi ho hoặc hắt hơi, kèm buồn nôn, nôn, táo bón và sốt.

Thoát vị rốn:

• Thoát vị nghẹt: Đau dữ dội, vùng thoát vị tím và mềm, có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Thoát vị không nghẹt: Đau âm ỉ, chỗ sưng giảm khi tạo áp lực nhẹ và không kèm sốt.

Loét tá tràng: Đau vùng rốn, nôn ra máu và bụng mềm khi thăm khám.

Thiếu máu mạc treo ruột: Cơn đau dữ dội, tiêu chảy, mất nước, nhịp tim nhanh và tụt huyết áp.

Nguyên nhân gây ra cơn đau rốn mạn tính

Đây là cơn đau kéo dài hơn 6 tháng, liên quan đến các bệnh lý mãn tính và phức tạp hơn:

Hội chứng ruột kích thích: Đau như chuột rút, chướng bụng, tiêu chảy với phân chứa nhầy, nhưng không có sưng hay viêm tại rốn.

Viêm túi thừa kết tràng ngang: Đau bỏng rát từng đợt, kèm sốt, buồn nôn, nôn và xuất huyết trực tràng.

Bệnh không dung nạp gluten (Celiac): Đau quặn ruột, mệt mỏi, sụt cân, thiếu vitamin và loãng xương, kèm rối loạn đông máu và chậm phát triển.

Ung thư đại tràng: Cơn đau do quặn ruột, xuất huyết trực tràng, táo bón, sụt cân và mệt mỏi.

Bệnh Crohn: Đau quặn ruột, tiêu chảy, sụt cân, lở miệng, và viêm khớp.

Viêm loét đại tràng: Đau rốn, tiêu chảy kèm máu và nhầy, thiếu dinh dưỡng, sốt, và các dấu hiệu xanh xao, ngón tay dùi trống.

Lưu ý: Đau rốn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Vì vậy, cần theo dõi các triệu chứng đi kèm và tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây đau quy chiếu vùng rốn

Đau quy chiếu vùng rốn xảy ra khi cơ quan bệnh lý bị kích thích trong quá trình thăm khám, nhưng cảm giác đau lại được cảm nhận tại một vị trí khác với vị trí giải phẫu của cơ quan đó. Ví dụ, ruột thừa nằm ở vùng hố chậu phải, nhưng khi viêm và bị tăng áp lực, cơn đau có thể được cảm nhận dữ dội ở vùng rốn. Đây chính là hiện tượng đau quy chiếu do viêm ruột thừa.

Một số nguyên nhân phổ biến gây đau quy chiếu vùng rốn bao gồm:

• Viêm ruột thừa: Cơn đau quy chiếu xuất hiện tại vùng rốn khi ruột thừa bị viêm và chịu áp lực.
• Hội chứng ruột kích thích: Một rối loạn tiêu hóa mãn tính có thể dẫn đến đau quy chiếu ở vùng rốn.
• Thiếu máu mạch mạc treo ruột: Gây ra đau tại các vùng không trực tiếp liên quan đến vị trí tổn thương.

Nguyên nhân gây đau lan vùng rốn

Đau lan vùng rốn là hiện tượng cơn đau kéo dài và xuất hiện tại vùng rốn, mặc dù cơ quan bệnh lý không nằm trực tiếp ở khu vực này. Khác với đau quy chiếu, cơn đau lan vùng rốn vẫn tồn tại ngay cả khi nghỉ ngơi và không liên quan đến áp lực tác động lên cơ quan viêm.

Một số nguyên nhân phổ biến của đau lan vùng rốn:

• Viêm ruột thừa: Ngoài việc gây đau quy chiếu, viêm ruột thừa cũng có thể dẫn đến đau lan vùng rốn.
• Bệnh không dung nạp Gluten (Celiac): Gây đau quặn bụng, ảnh hưởng đến vùng rốn.
• Táo bón: Áp lực trong ruột có thể gây cảm giác đau lan tỏa.
• Ung thư đại tràng: Đau bụng liên quan đến khối u đại tràng có thể lan tới vùng rốn.
• Bệnh Crohn và viêm túi thừa: Những bệnh viêm mãn tính này thường gây đau kéo dài và lan ra vùng xung quanh.
• Thiếu máu mạch mạc treo ruột: Tình trạng này có thể gây đau nghiêm trọng, lan ra toàn vùng bụng.
• Viêm đài bể thận và vỡ lách: Hai nguyên nhân này thường gây đau lan ra nhiều khu vực khác trong bụng.
• Thoát vị rốn và khối u Wilm’s: Đây là các tổn thương trực tiếp hoặc gần vùng rốn, thường gây đau lan tỏa.

Nguyên nhân đau rốn không quy chiếu hoặc không lan

Một số nguyên nhân có thể gây đau tại vùng rốn nhưng không thuộc dạng quy chiếu hoặc lan, bao gồm:

• Mặc quần áo chật: Gây áp lực liên tục, dẫn đến cảm giác khó chịu hoặc đau âm ỉ ở vùng rốn.
• Thoát vị rốn: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau rốn.
• Thoát vị rốn kẹt hoặc nghẹt: Gây đau dữ dội và nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời.
• Rách cơ bụng quanh rốn: Tổn thương này có thể gây ra cơn đau dữ dội tại vùng rốn hoặc khu vực lân cận.

Việc nhận biết chính xác loại đau (quy chiếu, lan, hay không lan) đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý tiềm ẩn.

Cơn đau rốn dù xuất hiện dưới dạng đau quy chiếu, đau lan hay đau tại chỗ, đều cần được xem xét kỹ lưỡng để xác định chính xác nguyên nhân. Việc phân loại các nguyên nhân không chỉ giúp hiểu rõ bản chất cơn đau mà còn hỗ trợ đưa ra hướng điều trị phù hợp, kịp thời, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi gặp các triệu chứng đau rốn kéo dài bạn nên đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời.