U túi mật lành tính do nguyên nhân gì? Triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Phần lớn các trường hợp u túi mật là lành tính, chiếm khoảng 92% tổng số ca. Trong khi đó, khoảng 8% còn lại là các u túi mật ác tính, bao gồm ung thư túi mật, ung thư tuyến, u sắc tố và di căn ung thư. Theo thống kê, tỷ lệ mắc u túi mật hay polyp túi mật trong cộng đồng dao động từ 0,03% đến 9%, thấp hơn nhiều so với sỏi túi mật. Tình trạng này thường gặp hơn ở phụ nữ trong độ tuổi từ 30 - 50. Về đặc điểm, kích thước và số lượng u túi mật khá đa dạng. Phần lớn các khối u có kích thước nhỏ hơn 10mm. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp khối u phát triển lớn hơn, dao động từ 20mm - 40mm. Người bệnh có thể có một hoặc nhiều khối u trong túi mật, thậm chí có thể đồng thời mắc cả u túi mật và sỏi túi mật.

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết u túi mật lành tính

U túi mật lành tính hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng gan mật và hệ tiêu hóa. Một số yếu tố chính dẫn đến tình trạng này bao gồm chức năng gan mật suy giảm, nồng độ đường máu và mỡ máu tăng cao, béo phì, thói quen ăn uống không lành mạnh hoặc nhiễm virus viêm gan. Trong đó, nguyên nhân phổ biến nhất là do chế độ ăn giàu chất béo và dầu mỡ, khiến gan mật phải hoạt động quá mức, dần làm suy giảm chức năng và tạo điều kiện cho các khối u phát triển.

Điểm đặc biệt của u túi mật lành tính là phần lớn các trường hợp không có triệu chứng rõ ràng. Đa số bệnh nhân chỉ tình cờ phát hiện khối u hoặc polyp túi mật khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc kiểm tra các bệnh lý liên quan. Theo thống kê, chỉ khoảng 6 - 7% bệnh nhân xuất hiện triệu chứng lâm sàng như đau âm ỉ dưới sườn phải, đau vùng thượng vị, kèm theo các dấu hiệu buồn nôn, nôn, đầy bụng khó tiêu và cảm giác co cứng vùng dưới sườn phải.

Việc phát hiện sớm u túi mật lành tính đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi và kiểm soát bệnh. Bệnh nhân nên duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học và thăm khám định kỳ để kịp thời phát hiện những bất thường, giảm thiểu nguy cơ tiến triển thành các biến chứng nguy hiểm.

Phương pháp chẩn đoán u túi mật

Để xác định chính xác tình trạng u túi mật, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng theo chỉ định của bác sĩ. Việc này giúp đánh giá đúng mức độ, vị trí và đặc điểm của khối u trong túi mật, từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Các phương pháp chẩn đoán u túi mật phổ biến bao gồm:

Siêu âm ổ bụng

Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh đầu tiên được sử dụng, cho phép xác định vị trí, kích thước và hình dáng của polyp túi mật. Ngoài ra, siêu âm còn theo dõi sự phát triển của khối u để bác sĩ có thể điều chỉnh phác đồ điều trị kịp thời. Phương pháp này có độ chính xác lên đến hơn 90% và hỗ trợ đánh giá các tổn thương khác trong ổ bụng.

Chụp đường mật cản quang qua đường uống

Kỹ thuật này giúp nhận diện hình ảnh u túi mật qua dấu hiệu khuyết cản quang, xuất hiện sau khi túi mật đã hấp thụ thuốc.

Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP)

Mặc dù ít được sử dụng, phương pháp này thường chỉ áp dụng khi siêu âm đường mật không phát hiện bất thường, giúp kiểm tra thêm các vấn đề tiềm ẩn.

Chụp CT scanner

Khi có nghi ngờ u túi mật là ác tính, chụp CT cắt lớp với thuốc cản quang sẽ cho hình ảnh chi tiết về khối tăng tỷ trọng lồi ra trong túi mật. Phương pháp này có độ chính xác lên đến 90%, hỗ trợ phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư. CT scanner cũng giúp đánh giá sự lan rộng của khối u đến các cơ quan lân cận.

Chụp cộng hưởng từ MRI

Được chỉ định khi tổn thương polyp nghi ngờ có dấu hiệu ác tính, giúp đánh giá sâu hơn về cấu trúc và mức độ xâm lấn của khối u. Chụp cộng hưởng từ MRI được chỉ định khi tổn thương polyp nghi ngờ có dấu hiệu ác tính, giúp đánh giá sâu hơn về cấu trúc và mức độ xâm lấn của khối u. MRI đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện những khối u nhỏ và đánh giá tình trạng ống mật chủ cũng như các tổn thương liên quan đến gan.

Xét nghiệm sinh hóa

Bao gồm kiểm tra chức năng gan, thận, xét nghiệm virus viêm gan B, C và các chỉ dấu ung thư như CEA, CA 19-9, góp phần xác định nguy cơ ác tính của khối u.

Sau khi thực hiện các cận lâm sàng, phần lớn các trường hợp u túi mật là lành tính, tuy nhiên vẫn có nguy cơ tiến triển thành ác tính. Những dấu hiệu bất thường cảnh báo polyp túi mật có thể hóa ác tính bao gồm:

• Polyp có chân rộng, không có cuống.
• Kích thước polyp lớn hơn 10mm.
• Polyp nhỏ nhưng phát triển nhanh, tụ thành cụm lớn.
• Sự tăng trưởng bất thường về kích thước và số lượng của polyp.
• Người bệnh trên 50 tuổi có polyp túi mật.
• Polyp kèm theo viêm túi mật mạn tính.
• Người mắc viêm xơ đường mật có polyp túi mật.

Chẩn đoán chính xác và theo dõi định kỳ là yếu tố then chốt giúp kiểm soát tình trạng u túi mật và ngăn ngừa nguy cơ ung thư hóa. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn chuyên sâu.

Điều trị u túi mật lành tính

Phần lớn các trường hợp u túi mật đều là lành tính nên người bệnh có thể an tâm sống chung mà không cần phẫu thuật hay can thiệp điều trị đặc biệt. Túi mật là một phần của hệ thống đường dẫn mật, đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa bài tiết mật và hỗ trợ tiêu hóa thức ăn. Vì vậy, việc cắt bỏ túi mật chỉ được thực hiện khi có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ dựa trên tình trạng bệnh lý cụ thể.

Trong trường hợp u túi mật có dấu hiệu ác tính, bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật cắt bỏ túi mật để loại bỏ khối u kịp thời. Đối với những người có u túi mật lành tính, điều quan trọng là theo dõi sức khỏe định kỳ, ít nhất 6 tháng một lần, để kiểm soát sự phát triển của khối u và phát hiện sớm nếu có nguy cơ chuyển sang ác tính. Việc giám sát chặt chẽ đặc biệt cần thiết cho người bệnh trên 50 tuổi do nguy cơ ung thư hóa tăng lên theo độ tuổi.

Bên cạnh việc theo dõi y tế, người mắc u túi mật lành tính cần điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống khoa học. Nên ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, hoa quả tươi, hạn chế đường và chất béo bão hòa. Đồng thời, việc duy trì thói quen tập thể dục thường xuyên không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn góp phần ngăn ngừa sự phát triển của khối u.

Kiểm soát chặt chẽ tình trạng u túi mật và duy trì lối sống lành mạnh là chìa khóa giúp người bệnh sống khỏe mạnh và phòng ngừa nguy cơ bệnh tiến triển nặng hơn.