Bệnh sán lá phổi: Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị

Bệnh sán lá phổi là gì?

Trên thế giới có hơn 40 loại sán lá phổi thuộc giống Paragonimus đã được báo cáo lây nhiễm cho động vật và người. Trong đó, Paragonimus westermani là loài sán lá phổi phổ biến nhất lây nhiễm sang người và gây bệnh sán lá phổi. Hiện tại ở Việt Nam chỉ mới phát hiện ra loài P. heterotremus gây bệnh trên người. Bệnh sán lá phổi thường gặp ở một số tỉnh như: Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Phú Thọ, Nghệ An.

Sán trưởng thành thường có màu nâu đỏ, hình trứng, kích thước từ 7 - 16mm x 4 - 8mm, có kích thước và hình dáng tương tự hạt cà phê. Chúng là loài lưỡng tính, nghĩa là cùng có một buồng trứng và hai tinh hoàn trong cơ thể.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh sán lá phổi

Các triệu chứng của bệnh sán lá phổi rất khác nhau giữa mỗi người, phụ thuộc vào vị trí sán ký sinh và sức khỏe của bạn. Nếu bị nhiễm nhẹ thì bạn sẽ biểu hiện các triệu chứng như ho mãn tính kéo dài, đau ngực, khó thở. Nếu nặng, bạn có thể có triệu chứng của các bệnh lý nghiêm trọng như của bệnh viêm phổi, tràn dịch màng phổi, áp xe phổi. Sán lá phổi có thể gây tử vong nếu bạn suy nhược cơ thể và có những cơn ho ra máu kéo dài.

Trong khoảng tháng đầu tiên sau khi bạn bị nhiễm bệnh, ấu trùng sẽ di chuyển khắp vùng bụng, đôi khi gây ra các triệu chứng cơ thể bao gồm:

• Sốt;
• Tiêu chảy;
• Đau bụng;
• Ngứa và phát ban.

Sau đó di chuyển từ bụng vào phổi. Ở đó, chúng có thể gây ra các triệu chứng về hô hấp, chẳng hạn như:

• Ho;
• Hụt hơi;
• Đau ngực.

Triệu chứng bệnh sán lá phổi phổ biến nhất là ho ra máu. Ho kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, tiến triển nặng dần.

Có tới 25% số người nhập viện vì sán lá phổi lạc chỗ đến não. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Đau đầu;
• Sốt;
• Nôn mửa;
• Nhìn đôi;
• Co giật.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp ​​bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh sán lá phổi. Bác sĩ sẽ thăm khám và xét nghiệm để giúp chẩn đoán bệnh và tư vấn phương pháp phòng ngừa nhiễm sán cho bạn và gia đình bạn.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh sán lá phổi

Nguyên nhân của bệnh sán lá phổi là do ký sinh trùng sán lá thuộc chi Paragonimus gây ra. Người nhiễm bệnh do ăn phải tôm hoặc cua chưa nấu chín hẳn có nhiễm ấu trùng sán lá phổi.

Vòng đời phát triển của sán lá phổi:

• Sán lá phổi đẻ trứng, trứng của chúng theo đờm qua họng ra ngoài hoặc theo phân khi nuốt đờm, trứng rơi vào trong nước.
• Trứng phát triển và nở ra ấu trùng lông trong môi trường nước.
• Ấu trùng lông chui vào ốc, phát triển thành ấu trùng đuôi.
• Ấu trùng đuôi rời ốc bơi tự do trong nước, bám vào tôm cua nước ngọt, rụng đuôi phát triển thành ấu trùng nang ở trong thịt và phủ tạng của tôm, cua.
• Người (hoặc động vật) ăn phải tôm, cua có ấu trùng nang chưa được nấu chín, sau khi ăn ấu trùng sán vào dạ dày và ruột, xuyên qua thành ống tiêu hóa vào ổ bụng, tiếp tục xuyên qua cơ hoành vào màng phổi và phế quản để làm tổ ở đó.
• Thời gian từ khi ăn phải ấu trùng cho đến khi có sán trưởng thành khoảng 5 - 6 tuần.