Nhiễm giun lươn: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Nhiễm giun lươn (bệnh giun lươn) là bệnh nhiễm trùng do giun lươn Strongyloides stercoralis gây ra.

Giun lươn đực dài 0,7 – 1 mm, chiều ngang 40 – 50 µm, cong như lưỡi câu. Giun lươn cái dài 2 mm, chiều ngang 34 – 40 µm, âm môn ở khoảng 1/3 sau thân. Tử cung chứa 5 – 9 trứng. Trứng có kích thước 50 – 70 µm x 30 – 40 µm, có ấu trùng ngay sau khi đẻ và nở ấu trùng ngay trong ruột.

Giun lươn có chu kỳ sống tự do ở ngoại cảnh. Giun đực ở ngoại cảnh dài 0,7 – 1 mm, giun cái ở ngoại cảnh dài 1 – 1,7 mm, chiều ngang 50 – 75 µm, trứng có kích thước 70 x 50 µm, ấu trùng nở ngay trong tử cung.

Những dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm giun lươn

Giun lươn được xem là một tác nhân cơ hội. Phần lớn các trường hợp nhiễm đều có triệu chứng nhẹ hoặc không đáng kể. Đôi khi, bệnh do giun lươn lại hết sức trầm trọng, đặc biệt đối với những người suy giảm miễn dịch hoặc điều trị corticoid dài ngày. Bệnh được chia thành 2 dạng chính:

Bệnh giun lươn mạn tính, không biến chứng: Gặp ở cá thể bình thường, không suy giảm miễn dịch. Đa số bệnh nhân không triệu chứng, nếu có, cũng không đáng kể, biểu hiện thường khu trú ở da và đường tiêu hóa.

Biểu hiện ở da:

• Đường ngoằn ngoèo ở da: Thường ngang thắt lưng và quanh hậu môn, do ấu trùng di chuyển.
• Mề đay không đặc hiệu.
• Bầm máu da: Xuất hiện rải rác ở các chi, thân mình, kích thước khoảng 3 – 4 cm. Thường các triệu chứng không đơn lẻ, thường kèm theo sốt, buồn nôn và nôn, nhức đầu.

Biểu hiện ở đường tiêu hóa: Thường gặp ở bệnh giun lươn mạn tính, biểu hiện: Đau bụng, tiêu chảy, giảm cân.

Ngoài ra, còn có thể gặp những biểu hiện đa dạng khác như bệnh lý ở phổi (ho, viêm phổi, hình ảnh thâm nhiễm trên X–quang phổi), khớp (viêm đa khớp), đau cơ.

Bệnh giun lươn nặng, có biến chứng: Thường gặp ở cá thể suy giảm miễn dịch.

Nhiễm nặng có thể gây hội chứng giống Sprue: Phân có mỡ, mất đạm qua bệnh đường ruột, thiếu albumin máu và phù toàn thân.

Phổi: Viêm phổi, sốt, ho, khó thở, khò khè, áp xe phổi.

Thần kinh trung ương: Viêm màng não, áp xe não, nhức đầu, nôn từng cơn.

Nhiễm trùng huyết: Sự di chuyển của ấu trùng từ lòng ruột vào mạch máu mang theo các vi khuẩn vào dòng máu và gây nhiễm trùng huyết cùng với sốc nhiễm trùng.

Biến chứng có thể gặp khi nhiễm giun lươn

Trường hợp nhiễm giun lươn nhẹ thường không gây ra biến chứng. Nhưng nếu nhiễm giun lươn nặng, biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra: Tắc ruột, viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nhận thấy sự xuất hiện của bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng nào thì tốt nhất nên đến ngay bệnh viện để được thăm khám, xét nghiệm và được các bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn điều trị.

Tuyệt đối không được thờ ơ trước các bất thường của cơ thể, vì có thể khiến bệnh tiến triển đến mức trầm trọng, việc chữa trị vô cùng khó khăn và gặp không ít rủi ro, biến chứng.

Nguyên nhân gây bệnh giun lươn là do Strongyloides stercoralis ký sinh trong cơ thể người gây nên.

Chu kỳ phát triển của giun lươn Strongyloides stercoralis gồm chu kỳ ký sinh và chu kỳ tự do.

Chu kỳ ký sinh: Giun lươn ký sinh trong niêm mạc ruột. Giun đực và giun cái giao hợp, đẻ trứng, nở ấu trùng ngay trong ruột rồi đào thải ra ngoài theo phân, ấu trùng giun lươn nhiễm vào người qua đường da, vào máu, qua tim, phổi, lên khí quản, tới hầu, sang thực quản, xuống ruột để phát triển thành giun trưởng thành và ký sinh tại đó.

Chu kỳ tự do: Ấu trùng giun lươn phát triển thành giun trưởng thành ở môi trường, giun đực và giun cái giao hợp, đẻ ấu trùng và tiếp tục chu kỳ mới, chúng dinh dưỡng bằng vi khuẩn và chất hữu cơ trong đất.

• Ấu trùng giun lươn nở trong lòng ruột;
• Giun lươn trưởng thành sống tự do;
• Giun lươn cái đẻ trứng;
• Trứng nở ấu trùng;
• Ấu trùng mập;
• Ấu trùng hình chỉ chui qua da;
• Ấu trùng theo máu lên tim, phổi, họng, xuống ruột nở ra giun lươn trưởng thành;
• Giun lươn cái ở ruột non;
• Trứng giun lươn;
• Ấu trùng giun lươn gây tự nhiễm cho người.