Sán lá ruột là gì? Cần phòng ngừa như thế nào?

Sán lá ruột là gì?

Bệnh sán lá ruột là tình trạng nhiễm trùng ruột (thường gặp nhất là ở ruột non) do sán lá ruột Fasciolopsis buski gây ra. Fasciolopsis buski là loại sán lá đường ruột lớn nhất ở người, tập trung chủ yếu ở vùng Đông Nam Á và châu Á (Thái Lan, Malaysia, Trung Quốc, Ấn Độ...).

Bệnh sán lá ruột chủ yếu xuất hiện ở lợn, tỷ lệ mắc bệnh ở người rất thấp; những khu vực có nhiều hồ ao, cây thủy sinh được sử dụng làm thức ăn cho người và gia súc sẽ dễ bị nhiễm bệnh.

Những dấu hiệu và triệu chứng của sán lá ruột

Biểu hiện của bệnh sán lá ruột phụ thuộc vào vị trí, mức độ tổn thương ruột của bạn. Bạn có thể mắc bệnh mà không biểu hiện triệu chứng hoặc có thể sau khi nhiễm ấu trùng vài tháng đến vài năm mới bắt đầu xuất hiện triệu chứng.

• Giai đoạn ủ bệnh: Bạn thường có triệu chứng mệt mỏi, đôi khi đau bụng tiêu chảy.
• Giai đoạn phát bệnh: Bạn sẽ thấy mệt mỏi, sụt cân, rối loạn tiêu hóa, đau bụng, tiêu chảy, phân lỏng có nhầy lẫn thức ăn không tiêu. Tình trạng tiêu chảy có thể kéo dài nhiều ngày hoặc nhiều tuần, đau bụng thường đau ở vùng hạ vị, bụng bị chướng, nhất là trẻ em. Ngoài ra, sán còn có thể gây tắc ruột. Khi nhiễm nhiều sán bạn có thể nôn ra cả trứng sán hoặc sán. Nếu không được điều trị bạn có thể chết vì suy kiệt.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh sán lá ruột

Bệnh thường không gây tử vong, tuy nhiên tình trạng tiêu chảy kéo dài nếu không được điều trị có thể khiến bạn bị suy kiệt, thiếu dinh dưỡng khiến bạn thường xuyên mệt mỏi, không có sức lực khiến ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống hàng ngày.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi bạn có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nêu trên, hãy đến khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được khám và xét nghiệm.

Nguyên nhân dẫn đến sán lá ruột

Bệnh sán lá ruột xảy ra khi bạn nuốt phải ấu trùng sán lá ruột Fasciolopsis buski là một trong những loại sán lá lớn nhất lây nhiễm sang người, chủ yếu sinh sống ở tá tràng và hỗng tràng. Vật chủ chứa ký sinh trùng chủ yếu là lợn và ít phổ biến hơn là chó. Vật trung gian truyền bệnh là ốc sên.

Trứng của sán lá ruột chưa có phôi được sinh ra từ sán lá ruột trưởng thành được thải qua phân của vật chủ như lợn, chó. Sau đó phân được bài tiết vào nước và xâm nhập vào vật trung gian là ốc sên. Tại đây, trứng sẽ nhân lên, phát triển và chui ra khỏi ốc sên, bám vào thực vật thủy sinh như lục bình, tre nước và đóng kén. Con người và các động vật khác như lợn sẽ nhiễm bệnh khi:

• Ăn phải thực vật thủy sinh có ấu trùng sán lá ruột chưa được nấu chín.
• Ăn thịt lợn chưa được nấu chín có chứa ấu trùng sán.

Ấu trùng sẽ tiêu biến vỏ bên ngoài khi đến tá tràng của vật chủ và sau đó bám vào ruột non để ký sinh và trưởng thành.