Cholesterol trong máu là gì? Cách giảm cholesterol trong máu

 Cholesterol trong máu đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng cơ thể, nhưng mức cholesterol quá cao hoặc quá thấp đều có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Đặc biệt, khi mức cholesterol "xấu" (LDL) tăng cao trong cơ thể, nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và xơ vữa động mạch cũng gia tăng. Vậy cholesterol trong máu là gì? Mức cholesterol nào được xem là an toàn? Cùng tìm hiểu để có thể kiểm soát cholesterol và duy trì sức khỏe tim mạch tốt nhất.

Cholesterol là gì?

Cholesterol là một chất béo cần thiết cho cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Nó có mặt trong tất cả các tế bào trong cơ thể và có nhiều chức năng, bao gồm việc giúp sản xuất hormone, vitamin D, và các axit mật để tiêu hóa thức ăn. Mặc dù cholesterol cần thiết cho cơ thể, nhưng nó cũng có thể gây ra vấn đề sức khỏe nếu tồn tại ở mức độ không cân bằng.

Cholesterol trong cơ thể được phân thành hai loại chính: Cholesterol "tốt" và cholesterol "xấu". Cholesterol "tốt" (HDL) giúp vận chuyển cholesterol ra khỏi các động mạch và về gan để đào thải, giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch. Ngược lại, cholesterol "xấu" (LDL) có thể tích tụ trong thành động mạch, tạo ra các mảng bám và gây tắc nghẽn, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch như bệnh mạch vành, đột quỵ, và bệnh lý mạch ngoại biên.

Cholesterol được sản xuất chủ yếu trong gan, nhưng cơ thể cũng có thể nhận thêm cholesterol từ các loại thực phẩm chúng ta ăn. Các nguồn thực phẩm giàu cholesterol bao gồm các loại thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, và các sản phẩm từ sữa. Tuy nhiên, không phải tất cả cholesterol đều đến từ thức ăn; cơ thể vẫn có khả năng tự sản xuất cholesterol để đáp ứng nhu cầu của nó.

Việc duy trì một mức cholesterol khỏe mạnh rất quan trọng. Nếu lượng cholesterol "xấu" quá cao hoặc cholesterol "tốt" quá thấp, có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về tim mạch. Vì vậy, việc kiểm soát lượng cholesterol trong máu qua chế độ ăn uống hợp lý và lối sống lành mạnh là vô cùng cần thiết để phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến cholesterol.

Tìm hiểu về nồng độ cholesterol trong máu của bạn

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) đã triển khai một chương trình giáo dục quốc gia về cholesterol nhằm giúp mọi người phát hiện sớm và kiểm soát mức cholesterol trong cơ thể khuyến nghị rằng tất cả mọi người từ 20 tuổi trở lên nên thực hiện xét nghiệm cholesterol máu định kỳ, ít nhất mỗi 5 năm một lần. Xét nghiệm này giúp theo dõi các chỉ số quan trọng như cholesterol toàn phần, LDL (cholesterol xấu), HDL (cholesterol tốt), và triglycerides (chất béo trong máu). Việc theo dõi những chỉ số này là rất cần thiết để đánh giá mức độ rủi ro của bệnh tim mạch, đặc biệt là khi cholesterol "xấu" (LDL) quá cao, gây tắc nghẽn động mạch, hoặc khi cholesterol "tốt" (HDL) thấp, không thể bảo vệ cơ thể khỏi những tác động tiêu cực của cholesterol dư thừa.

Xét nghiệm cholesterol máu thường được thực hiện khi bạn đã nhịn ăn từ 9 đến 12 giờ trước đó. Việc nhịn ăn là cần thiết để có kết quả chính xác vì nếu bạn ăn trước khi làm xét nghiệm, nó có thể làm thay đổi mức độ cholesterol và triglycerides trong máu, dẫn đến kết quả không chính xác. Nếu bạn không tuân thủ yêu cầu nhịn ăn, bác sĩ sẽ không thể đánh giá đúng mức cholesterol của bạn và có thể yêu cầu làm lại xét nghiệm.

Kết quả xét nghiệm cholesterol sẽ cung cấp thông tin chi tiết về mức độ cholesterol trong máu của bạn. Từ đó, bác sĩ có thể đưa ra những khuyến nghị về chế độ ăn uống, lối sống, hoặc thậm chí là các biện pháp can thiệp y tế cần thiết để duy trì mức cholesterol ổn định và giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Việc theo dõi định kỳ sẽ giúp bạn kiểm soát sức khỏe tim mạch hiệu quả hơn, đồng thời giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.

Mức cholesterol an toàn là bao nhiêu?

Xét nghiệm máu là phương pháp đơn giản và hiệu quả nhất để đo lường các chỉ số cholesterol trong cơ thể, bao gồm cholesterol toàn phần, LDL-C (cholesterol xấu) và HDL-C (cholesterol tốt). Ngoài ra, một yếu tố quan trọng khác là triglycerid, một loại chất béo trung tính có vai trò dự trữ chất béo và cung cấp năng lượng cho cơ thể. Triglycerid cao có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như xơ vữa động mạch, đau tim và đột quỵ. Vì vậy, mức triglycerid thường được kiểm tra cùng với cholesterol để xác định tình trạng rối loạn lipid máu và đánh giá sức khỏe tim mạch.

Các chỉ số này thường được đo bằng đơn vị milimol trên mỗi lít máu (mmol/L). Giá trị tham chiếu của các ngưỡng lipid máu an toàn được xác định như sau:

• Cholesterol toàn phần: < 5,2mmol/L.
• LDL-C: < 3,4mmol/L.
• HDL-C: > 0,9mmol/L.
• Triglycerid: < 1,7mmol/L.

Tuy nhiên, các chỉ số này còn có sự điều chỉnh tùy theo các yếu tố nguy cơ khác. Ví dụ, ở những người mắc bệnh tăng huyết áp hoặc đái tháo đường, ngưỡng cholesterol toàn phần được xem là an toàn sẽ thấp hơn.

Rối loạn lipid máu thường không gây ra triệu chứng ngay lập tức và có thể diễn ra trong nhiều năm mà không được phát hiện. Tuy nhiên, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Chính vì vậy, việc kiểm tra cholesterol định kỳ là rất quan trọng, nhất là đối với những đối tượng có nguy cơ cao. Theo khuyến cáo, mọi người nên kiểm tra lipid máu ít nhất mỗi 6 tháng đến 1 năm, đặc biệt là những người thuộc nhóm có nguy cơ cao như:

• Người mắc bệnh đái tháo đường type 2.
• Người đã được chẩn đoán mắc bệnh tim mạch.
• Người bị tăng huyết áp.
• Người hút thuốc lá.
• Người thừa cân hoặc béo phì (BMI ≥ 25kg/m2 hoặc nữ có vòng eo > 80cm, nam có vòng eo > 90cm).
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm.
• Người mắc bệnh thận mạn tính.
• Người có tiền sử gia đình bị rối loạn lipid máu.
• Nam giới trên 40 tuổi.
• Nữ giới trên 50 tuổi.

Việc kiểm tra cholesterol thường xuyên giúp phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời để bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Cholesterol trong máu nếu không được kiểm soát tốt sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, đặc biệt là đối với hệ tim mạch. Việc hiểu rõ cholesterol là gì và mức cholesterol an toàn sẽ giúp bạn chủ động kiểm tra và duy trì mức cholesterol trong giới hạn cho phép.