Chuột rút bắp chân khi ngủ: Nguyên nhân, cách ngăn ngừa và biện pháp xử lý

Chuột rút bắp chân khi ngủ còn gọi là chuột rút về đêm, là một tình trạng khá phổ biến khiến nhiều người phải thức giấc giữa đêm vì cơn đau đột ngột và dữ dội ở bắp chân. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ mà còn khiến bạn cảm thấy đau nhức sau đó. Vậy chuột rút bắp chân khi ngủ là gì, nguyên nhân nào gây ra hiện tượng này và làm thế nào để ngăn ngừa cũng như xử lý chúng khi xảy ra?

Chuột rút bắp chân khi ngủ là gì?

Chuột rút bắp chân khi ngủ xảy ra khi cơ bắp ở chân, đặc biệt là bắp chân, co thắt đột ngột mà bạn không thể kiểm soát. Những cơn chuột rút này thường xảy ra vào ban đêm, ngay khi bạn đang ngủ hoặc nằm nghỉ ngơi. Cơn co thắt này kéo dài từ vài giây đến vài phút, gây ra cơn đau rất mạnh và có thể đánh thức bạn khỏi giấc ngủ.

Theo các nghiên cứu, chuột rút bắp chân về đêm thường xảy ra phổ biến hơn ở người lớn tuổi. Khoảng 33% những người trên 60 tuổi từng gặp phải chuột rút chân ít nhất một lần trong vòng hai tháng và phần lớn người trưởng thành từ 50 tuổi trở lên đều bị chuột rút bắp chân ít nhất một lần trong đời. Chuột rút bắp chân cũng thường xảy ra trong thời kỳ mang thai, khi trọng lượng cơ thể tăng thêm tạo áp lực lớn lên các cơ bắp ở chân.

Nguyên nhân gây chuột rút bắp chân khi ngủ

Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây ra chuột rút bắp chân khi ngủ. Dưới đây là một số yếu tố phổ biến:

• Ngồi trong thời gian dài: Ngồi quá lâu, đặc biệt là trong tư thế không thoải mái, có thể làm giảm lưu thông máu ở chân, dẫn đến co thắt cơ.
• Sử dụng cơ bắp quá mức: Các hoạt động thể lực mạnh hoặc kéo dài, chẳng hạn như tập luyện thể thao mà không giãn cơ đủ, có thể dẫn đến chuột rút vào ban đêm.
• Đứng hoặc làm việc trên sàn bê tông: Làm việc trong môi trường cứng và không có đệm lót như sàn bê tông có thể gây căng thẳng cho các cơ ở chân.
• Tư thế không tốt trong ngày: Tư thế sai, ví dụ như đứng hoặc ngồi với chân ở vị trí không tự nhiên, cũng có thể là một trong những nguyên nhân gây chuột rút.
• Suy thận và các bệnh lý khác: Một số bệnh lý mãn tính như suy thận, tiểu đường gây tổn thương thần kinh, thiếu hụt khoáng chất (đặc biệt là magie và kali) và các vấn đề về tuần hoàn máu có thể làm tăng nguy cơ chuột rút bắp chân vào ban đêm.

Ngoài ra, một số loại thuốc cũng có thể gây ra tình trạng này như thuốc lợi tiểu, thuốc hạ cholesterol hoặc thuốc điều trị tăng huyết áp.

Cách xử lý chuột rút bắp chân khi xảy ra

Khi gặp phải chuột rút bắp chân trong đêm, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau đây để giảm đau và thoát khỏi tình trạng khó chịu:

• Kéo giãn cơ: Ngay khi cảm thấy cơn chuột rút bắt đầu, duỗi thẳng chân và kéo ngón chân về phía cẳng chân để kéo giãn cơ bắp. Điều này giúp giảm co thắt và giảm đau ngay lập tức. Nếu chuột rút xảy ra ở đùi, hãy kéo bàn chân về phía mông để giãn cơ.
• Massage: Xoa bóp nhẹ nhàng vùng cơ bị chuột rút bằng tay hoặc sử dụng con lăn massage để tăng tuần hoàn máu và giúp cơ bắp thư giãn.
• Đứng dậy và đi lại: Đứng lên và dồn trọng lực xuống chân bị chuột rút để cơ bắp được thư giãn. Sau đó, di chuyển và lắc nhẹ chân khi đi lại để giúp máu lưu thông.
• Chườm nóng: Sử dụng một túi chườm nóng hoặc tắm nước ấm để thư giãn cơ bắp và giảm đau.
• Chườm lạnh: Nếu cơn đau kéo dài hoặc cảm thấy khó chịu, bọc một túi đá trong khăn và chườm vào vùng bị đau.
• Uống thuốc giảm đau: Nếu cơn chuột rút gây đau nhức kéo dài sau đó, bạn có thể dùng thuốc giảm đau như ibuprofen hoặc acetaminophen để giảm viêm và đau.
• Nâng cao chân: Khi cơn chuột rút bắt đầu thuyên giảm, kê chân cao hơn để giảm căng thẳng và tăng tuần hoàn máu.

Cách ngăn ngừa chuột rút bắp chân khi ngủ

Để phòng tránh chuột rút bắp chân xảy ra vào ban đêm, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau:

• Duy trì chế độ tập thể dục phù hợp: Tập thể dục đều đặn và vừa phải có thể giúp tăng cường lưu thông máu và giữ cho cơ bắp khỏe mạnh. Tuy nhiên, tránh việc sử dụng quá mức các cơ bắp ở chân để không gây mệt mỏi cho chúng.
• Thực hiện giãn cơ thường xuyên: Trước khi đi ngủ, bạn nên thực hiện các bài tập kéo giãn cơ nhẹ nhàng để giúp các cơ bắp ở chân thư giãn. Điều này có thể giảm nguy cơ co thắt cơ trong đêm.
• Uống đủ nước: Mất nước có thể làm tăng nguy cơ chuột rút. Hãy đảm bảo bạn uống đủ nước trong ngày, đặc biệt là sau khi tập luyện hoặc làm việc nặng.
• Bổ sung khoáng chất: Các khoáng chất như kali, magie và canxi rất quan trọng cho chức năng cơ bắp. Thiếu hụt những chất này có thể dẫn đến chuột rút. Bạn có thể bổ sung khoáng chất từ thực phẩm như chuối, các loại hạt, rau xanh lá đậm và sữa.
• Điều chỉnh tư thế khi làm việc: Tránh ngồi quá lâu trong một tư thế và đảm bảo bạn có tư thế làm việc thoải mái. Thường xuyên đứng dậy và đi lại khi phải ngồi trong thời gian dài.

Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Mặc dù chuột rút bắp chân khi ngủ thường không nguy hiểm, nhưng nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ và chất lượng cuộc sống, bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra. Chuột rút có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn như bệnh lý về tuần hoàn máu, tiểu đường, hoặc suy thận.

Các bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp điều trị bổ sung như thuốc giãn cơ hoặc bổ sung khoáng chất để giúp bạn kiểm soát tình trạng này. Nếu cơn chuột rút đi kèm với các triệu chứng khác như sưng, đỏ hoặc đau nhức kéo dài, bạn cần được thăm khám ngay để loại trừ các vấn đề tiềm ẩn.

Chuột rút bắp chân khi ngủ là một vấn đề phổ biến, đặc biệt ở người lớn tuổi. Mặc dù không gây nguy hiểm, nhưng chuột rút có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và gây đau nhức kéo dài. Bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, thực hiện các biện pháp phòng ngừa và biết cách xử lý khi chuột rút xảy ra, bạn có thể giảm thiểu tình trạng này và duy trì sức khỏe cơ bắp tốt hơn.

Xem thêm: 

• Bị chuột rút khi ngủ do đâu? Làm thế nào để cải thiện? 
• Hay bị chuột rút có nguy hiểm không? Cách phòng ngừa 
• Chuột rút bàn chân: Nguyên nhân và cách phòng tránh