Người bị máu nhiễm mỡ nên ăn gì và kiêng ăn gì để đảm bảo sức khỏe?

Máu nhiễm mỡ nên ăn gì? Lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ giúp kiểm soát lượng mỡ trong máu mà còn hỗ trợ cơ thể tăng cường sức đề kháng và phòng ngừa bệnh tim mạch. Bài viết sau sẽ gợi ý những nhóm thực phẩm tốt cho người bị máu nhiễm mỡ và giải đáp cụ thể câu hỏi máu nhiễm mỡ nên ăn gì để xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học.

Người bị máu nhiễm mỡ nên ăn gì?

Người mỡ máu cao nên ăn gì và kiêng gì để tốt cho sức khỏe luôn là thắc mắc của nhiều người. Dưới đây là danh sách một số thực phẩm mà người bị máu nhiễm mỡ nên ăn:

Rau củ và trái cây tươi

Rau quả tươi là nguồn cung cấp dồi dào vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và đặc biệt là chất xơ - thành phần giúp giảm hấp thu chất béo và cholesterol vào cơ thể, từ đó hỗ trợ bảo vệ tim mạch. Đặc biệt, các loại rau củ và trái cây giàu chất xơ hòa tan như rau dền, rau ngót, bông cải xanh, tỏi, gừng, cà chua, dứa, táo, dâu tây,... rất được khuyến khích cho người bị máu nhiễm mỡ. Theo các chuyên gia, người mắc bệnh nên tăng cường ăn rau quả nhiều lần trong ngày. Khi sử dụng trái cây chín, nên hạn chế xay ép để giữ lại hàm lượng chất xơ tự nhiên.

Các loại đậu

Đậu là nguồn thực phẩm thực vật giàu giá trị dinh dưỡng, chứa protein, vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và chất xơ hòa tan - tất cả đều góp phần quan trọng vào việc kiểm soát mỡ máu và cải thiện sức khỏe tim mạch. Một số loại đậu thích hợp cho người máu nhiễm mỡ bao gồm đậu Hà Lan, đậu đen, đậu nành, đậu lăng,... Ngoài ra, các sản phẩm chế biến từ đậu như đậu phụ, tào phớ, chao hay sữa đậu nành cũng là lựa chọn tốt trong chế độ ăn hàng ngày.

Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt chứa beta-glucan - một loại chất xơ hòa tan có khả năng làm giảm lượng cholesterol trong máu. Bên cạnh đó, các chất chống oxy hóa trong ngũ cốc còn giúp ngăn ngừa tích tụ mỡ và hình thành mảng bám trong thành động mạch. Những loại ngũ cốc có lợi cho người bị mỡ máu bao gồm gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám,... Để đạt hiệu quả tối ưu, nên ưu tiên sử dụng ngũ cốc nguyên hạt, không thêm đường hay các chất phụ gia không tốt cho sức khỏe.

Cá giàu axit béo omega-3

Người mắc mỡ máu cao được khuyến khích đưa các loại cá chứa nhiều omega-3 vào khẩu phần ăn hàng ngày. Omega-3 là một dạng chất béo tốt có khả năng hỗ trợ giảm lượng mỡ trong máu, đặc biệt là giảm triglyceride và cholesterol xấu (LDL), đồng thời giúp cải thiện sức khỏe tim mạch. Ngoài ra, omega-3 còn có tác dụng điều hòa huyết áp, ổn định nhịp tim và ngăn ngừa các biến cố tim mạch nghiêm trọng như đột quỵ hay nhồi máu cơ tim. Những loại cá nên ưu tiên bao gồm cá hồi, cá thu, cá tuyết, cá trích…

Dầu thực vật chứa chất béo không bão hòa

Việc lựa chọn dầu ăn phù hợp cũng góp phần quan trọng trong việc kiểm soát mỡ máu. Các loại dầu thực vật giàu chất béo không bão hòa giúp làm giảm lượng LDL trong máu, đồng thời góp phần tăng HDL cholesterol có lợi cho cơ thể. Nhờ đó, chúng hỗ trợ phòng ngừa bệnh lý tim mạch hiệu quả. Một số loại dầu thường được khuyên dùng cho người có chỉ số mỡ máu cao là dầu ô liu, dầu hướng dương và dầu hạt cải.

Giá đỗ

Giá đỗ là thực phẩm giàu dinh dưỡng nhưng lại ít calo và không chứa chất béo, rất phù hợp với người đang cần kiểm soát mỡ máu. Nhờ hàm lượng protein thực vật và vitamin dồi dào, giá đỗ có thể góp phần hỗ trợ cải thiện quá trình trao đổi chất và điều hòa chỉ số cholesterol trong máu.

Theo một số nghiên cứu, việc bổ sung giá đỗ vào khẩu phần ăn hàng ngày có thể giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), đặc biệt có lợi cho những người mắc tiểu đường type 2.

Sterol và stanol thực vật

Phytosterol (gồm sterol và stanol) là hợp chất tự nhiên có trong dầu thực vật, ngũ cốc, hạt, đậu, trái cây và rau. Với liều khoảng 2g mỗi ngày, phytosterol giúp giảm hấp thu cholesterol trong ruột, từ đó hạ cholesterol toàn phần và LDL khi kết hợp với chế độ ăn lành mạnh.

Thịt trắng giàu protein, ít béo xấu

Người bị máu nhiễm mỡ nên ưu tiên thịt trắng như thịt gà bỏ da, vịt, ngỗng, cá,… do chứa nhiều axit béo không bão hòa, có tác dụng giảm LDL và cholesterol toàn phần. Kết hợp thịt trắng với rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và tinh bột tốt giúp cải thiện mỡ máu rõ rệt.

Táo

Táo chứa nhiều pectin - chất xơ hòa tan giúp loại bỏ cholesterol dư thừa và hỗ trợ giảm mỡ máu. Pectin kết hợp với vitamin C và đường trong táo còn giúp hạ cholesterol hiệu quả. Ngoài ra, axit acetic từ táo cũng hỗ trợ phân giải chất béo trung tính. Ăn 2 quả táo mỗi ngày trong 2 tháng có thể giúp giảm rõ rệt LDL; nếu không ăn táo, có thể thay thế bằng 2 thìa giấm táo mỗi ngày.

Nấm hương

Nấm hương giúp điều hòa tim mạch, cải thiện lưu thông máu và hỗ trợ chuyển hóa chất béo. Hoạt chất eritadenine trong nấm giúp phân giải cholesterol, đặc biệt hữu ích cho người ăn nhiều chất béo và thừa cân.

Chúng tôi đã giải đáp thắc mắc người bị máu nhiễm mỡ nên ăn gì, vậy bên cạnh đó, người bị máu nhiễm mỡ cần kiêng đồ ăn gì?

Người máu nhiễm mỡ kiêng ăn gì?

Để cải thiện tình trạng mất cân bằng giữa cholesterol tốt và xấu, người bệnh cần hạn chế thực phẩm làm tăng cholesterol xấu như:

Thịt đỏ

Thịt bò, thịt heo, thịt cừu chứa hàm lượng chất béo bão hòa cao- một yếu tố làm tăng LDL trong huyết tương, góp phần vào quá trình xơ vữa động mạch.

Nội tạng động vật

Các loại thực phẩm như gan, lòng, tim, óc,... có chứa lượng cholesterol nội sinh rất cao, dễ làm trầm trọng thêm tình trạng tăng cholesterol toàn phần và LDL, đặc biệt ở người đã có tình trạng rối loạn lipid máu.

Chất béo bão hòa - cần tránh khi bị mỡ máu

Có mặt phổ biến trong mỡ động vật, các món chiên xào, đồ ăn nhanh (fast food), khoai tây chiên và các loại bánh ngọt công nghiệp. Việc tiêu thụ thường xuyên làm tăng gánh nặng chuyển hóa cho gan và gây rối loạn chuyển hóa lipid.

Rượu bia

Đồ uống có cồn ảnh hưởng đến chức năng gan - cơ quan chính chuyển hóa lipid, làm tăng tổng hợp cholesterol và triglyceride, từ đó dẫn đến gan nhiễm mỡ và tăng lipid máu.

Đường

Đường và thực phẩm chứa đường bổ sung như nước ngọt, bánh kẹo, món tráng miệng, nước xốt,… có thể làm tăng triglyceride và cholesterol xấu (LDL), nhất là khi chứa siro ngô nhiều fructose.

Thuốc lá

Hút thuốc không chỉ làm tăng nồng độ LDL mà còn làm giảm HDL và thúc đẩy hình thành các mảng xơ vữa trong động mạch. Việc ngừng hút thuốc có tác dụng cải thiện đáng kể các chỉ số lipid máu và sức khỏe tim mạch nói chung.

Thịt chế biến sẵn

 Các sản phẩm như xúc xích, lạp xưởng, thịt nguội chứa nhiều chất béo bão hòa, natri và phụ gia bảo quản - đều là các yếu tố bất lợi cho tim mạch.

Thức ăn mặn

Tiêu thụ quá nhiều natri có thể làm tăng huyết áp và đẩy nhanh tiến trình xơ hóa động mạch. Cần hạn chế các thực phẩm đóng hộp, thịt muối, đồ ngâm mặn trong chế độ ăn hàng ngày.

Lòng đỏ trứng

Dù có giá trị dinh dưỡng cao, lòng đỏ trứng chứa lượng lớn cholesterol, nên được tiêu thụ có kiểm soát ở bệnh nhân rối loạn lipid máu.

Sữa nguyên kem và chế phẩm từ sữa béo

Các sản phẩm như phô mai béo, kem tươi, sữa nguyên kem cung cấp nhiều chất béo bão hòa và cholesterol, nên hạn chế sử dụng để bảo vệ hệ tim mạch.

Một số lưu ý trong sinh hoạt hằng ngày giúp cải thiện tình trạng mỡ máu cao

Trong nhiều trường hợp, tình trạng tăng lipid máu có thể được cải thiện đáng kể thông qua việc điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường hoạt động thể lực. Dưới đây là một số khuyến nghị cụ thể đã được chứng minh có hiệu quả trong kiểm soát nồng độ lipid huyết:

• Lựa chọn nguồn protein lành mạnh: Ưu tiên sử dụng các loại thịt nạc như thịt gà bỏ da, hạn chế tiêu thụ thịt đỏ (như bò, cừu) và đặc biệt tránh các loại thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt xông khói), do chứa nhiều chất béo bão hòa và natri. Cá béo giàu axit béo omega-3 (cá hồi, cá thu, cá mòi) là lựa chọn lý tưởng vì giúp làm tăng nồng độ HDL (cholesterol tốt) và giảm viêm.
• Phương pháp chế biến thực phẩm lành mạnh: Nên lựa chọn các hình thức chế biến như luộc, hấp hoặc nướng thay cho chiên rán nhằm hạn chế lượng dầu mỡ hấp thụ vào thực phẩm. Việc loại bỏ mỡ và da trước khi nấu giúp giảm đáng kể lượng chất béo bão hòa trong khẩu phần.
• Thay thế chất béo động vật bằng dầu thực vật: Sử dụng các loại dầu thực vật giàu chất béo không bão hòa như dầu ô liu, dầu hạt cải thay thế cho mỡ lợn, bơ động vật. Cần tránh các loại dầu có chứa chất béo chuyển hóa hoặc dầu hydro hóa một phần.
• Bổ sung bữa ăn chay định kỳ: Việc ăn chay ít nhất một bữa mỗi tuần có thể góp phần làm tăng lượng chất xơ hòa tan, từ đó hỗ trợ làm giảm cholesterol toàn phần và LDL. Đồng thời, chế độ ăn chay hợp lý giúp giảm tiêu thụ chất béo không lành mạnh.
• Tăng cường hoạt động thể lực: Tập thể dục đều đặn với tổng thời lượng tối thiểu 150 phút mỗi tuần ở cường độ vừa phải (ví dụ: Đi bộ nhanh, bơi lội, yoga hoặc chạy bộ) giúp cải thiện chức năng tim mạch, làm tăng HDL và giảm LDL, đồng thời hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Bên cạnh điều chỉnh chế độ ăn và lối sống, trong nhiều trường hợp, người bệnh có thể được chỉ định thuốc trị mỡ máu để kiểm soát cholesterol hiệu quả hơn. Các loại thuốc này giúp hạ cholesterol xấu (LDL), tăng cholesterol tốt (HDL) hoặc giảm triglyceride trong máu. Tuy nhiên, việc dùng thuốc cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và kết hợp với lối sống lành mạnh để đạt hiệu quả điều trị tối ưu, hạn chế biến chứng tim mạch về sau.

Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp đóng vai trò quan trọng trong quá trình kiểm soát và cải thiện tình trạng mỡ máu cao. Hiểu rõ máu nhiễm mỡ nên ăn gì sẽ giúp người bệnh xây dựng chế độ ăn uống khoa học, hỗ trợ giảm cholesterol, tăng cường sức khỏe tim mạch và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm trong tương lai.