Hở van hai lá là gì ? Nguyên nhân và cách điều trị

Hở van hai lá thường được chia thành 4 mức độ dựa trên mức độ nghiêm trọng, đánh giá thông qua siêu âm tim và các tiêu chí lâm sàng:

• Hở van hai lá nhẹ: Lượng máu chảy ngược rất ít, thường không có triệu chứng và ít ảnh hưởng đến chức năng tim, thường được phát hiện tình cờ qua siêu âm tim.
• Hở van hai lá trung bình: Lượng máu chảy ngược vừa phải, có thể gây một số triệu chứng nhẹ như mệt mỏi hoặc khó thở khi gắng sức.
• Hở van hai lá nặng: Lượng máu chảy ngược lớn, gây giãn nhĩ trái và thất trái, kèm các triệu chứng rõ rệt hơn như khó thở, phù, hoặc giảm khả năng gắng sức.
• Hở van hai lá rất nặng: Máu chảy ngược nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến chức năng tim, dẫn đến suy tim, tăng áp động mạch phổi và các biến chứng nặng như phù phổi cấp hoặc rung nhĩ.

Hở van hai lá có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Một trong những biến chứng chính là suy tim, do thất trái phải làm việc quá tải để bù đắp lượng máu chảy ngược về nhĩ trái, dẫn đến suy giảm chức năng thất trái và suy tim toàn bộ. Hở van cũng gây giãn nhĩ trái, tạo điều kiện cho rung nhĩ xảy ra, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và dẫn đến đột quỵ. Ngoài ra, tình trạng tăng áp lực trong nhĩ trái có thể gây tăng áp động mạch phổi và suy tim phải. Bệnh nhân hở van còn có nguy cơ bị viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, đặc biệt khi van đã tổn thương. Những biến chứng này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi và điều trị hở van hai lá kịp thời để tránh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Hở van hai lá cần phẫu thuật khi ở mức độ nặng và gây nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tim. Chỉ định bao gồm: Bệnh nhân có triệu chứng như khó thở, mệt mỏi, dù đã điều trị nội khoa; hoặc không có triệu chứng nhưng chức năng thất trái suy giảm (phân suất tống máu < 60%, đường kính thất trái cuối tâm thu > 40 mm), tăng áp động mạch phổi, hay rung nhĩ mới khởi phát. Phẫu thuật cũng cần thiết trong trường hợp hở van do viêm nội tâm mạc, tổn thương van nặng, hoặc kết hợp với các bệnh lý tim mạch khác như bệnh van động mạch chủ. Quyết định phẫu thuật phụ thuộc vào đánh giá toàn diện và thường ưu tiên sửa van để bảo tồn chức năng tim.

Người bị hở van hai lá có thể tập thể dục, nhưng mức độ và loại hình tập luyện cần được điều chỉnh dựa trên tình trạng bệnh và chỉ định của bác sĩ.

• Hở van hai lá nhẹ đến trung bình: Người bệnh thường không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ, có thể tham gia các hoạt động thể dục nhẹ nhàng hoặc vừa phải như đi bộ, yoga, bơi lội, hoặc đạp xe. Nên tránh các bài tập gắng sức mạnh hoặc kéo dài.
• Hở van hai lá nặng hoặc có triệu chứng: Cần hạn chế các hoạt động thể chất mạnh vì chúng có thể làm tăng áp lực lên tim, gây khó thở hoặc suy tim. Người bệnh nên tập các bài tập nhẹ nhàng và tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
• Hở van hai lá kèm biến chứng: Nếu bệnh nhân có rung nhĩ, suy tim hoặc tăng áp động mạch phổi, cần thận trọng khi tập luyện. Nên tuân theo chương trình phục hồi chức năng tim mạch dưới sự giám sát của bác sĩ để đảm bảo an toàn.