Ngộ độc Carbon Monoxide là gì? Các dấu hiệu nhận biết và mức độ nguy hiểm của ngộ độc Carbon Monoxide

Ngộ độc Carbon Monoxide là gì?

Carbon monoxide (CO) được thải ra môi trường do quá trình đốt cháy không hoàn toàn các vật liệu chứa carbon. Mọi người đều tiếp xúc với một lượng nhỏ khí carbon monoxide suốt cả ngày, tuy nhiên, nếu hít nhiều quá có thể gây ngộ độc CO. Có thể tăng đến mức nguy hiểm khi khói đối bị kẹt trong một không gian kín hay thông gió kém.

Các nguồn carbon monoxide phổ biến gây ngộ độc bao gồm:

• Hít phải khói từ đám cháy;
• Hệ thống sưởi hoạt động kém;
• Các thiết bị đốt nhiên liệu có lỗ thông hơi không đúng cách (ví dụ như lò sưởi dầu hoả, lò nướng than, bếp cắm trại, máy phát điện chạy bằng xăng);
• Phương tiện cơ giới hoạt động ở khu vực thông gió kém (ví dụ như nhà kho, gara đỗ xe);
• Tiếp xúc ngoài trời với khí thải của thuyền máy;
• Cháy cáp điện ngầm tạo ra một lượng lớn CO, có thể thấm vào các công trình hoặc nhà ở lân cận;
• Methylene chloride (dichloromethane), một dung môi công nghiệp là một thành phần của chất tẩy sơn, được chuyển hóa ở gan thành CO và có thể gây ngộ độc CO;
• Hít phải khói thuốc lá cũng tạo ra CO trong máu nhưng không đủ để gây ngộ độc.

Carbon monoxide là một chất khí không màu, không mùi, không vị, do đó rất khó để bạn có thể nhận biết nó có ở xung quanh mình hay không. Ngộ độc CO là một trong những vụ ngộ độc gây tử vong phổ biến nhất, và bạn có thể bất tỉnh trước khi nhận ra bạn bị ngộ độc.

Những dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc Carbon Monoxide

Các triệu chứng về ngộ độc carbon monoxide rất khác nhau và phần lớn không đặc hiệu. Người bệnh nhiễm độc CO ở mức độ nhẹ hoặc trung bình thường có các triệu chứng toàn thân và có thể bị chẩn đoán nhầm với nhiễm virus cấp tính. Các triệu chứng phổ biến của ngộ độc CO bao gồm:

• Nhức đầu;
• Buồn nôn;
• Chóng mặt;
• Buồn ngủ;
• Nôn mửa;
• Ho/nghẹt thở;
• Lú lẫn;
• Khó thở;
• Ngất;
• Kích ứng họng hoặc mắt, đau ngực, suy nhược.

Biến chứng có thể gặp khi ngộ độc Carbon Monoxide

Nếu bạn hít phải một lượng lớn khí carbon monoxide, cơ thể sẽ bắt đầu thay thế oxy trong máu bằng CO. Nếu không được điều trị ngay lập tức, bạn có thể bất tỉnh, lên cơ co giật, hôn mê và có khả năng tử vong. Tử vong có thể xảy ra chỉ sau vài phút tiếp xúc với nồng độ CO cao hoặc sau một giờ tiếp xúc với nồng độ thấp hơn.

Nếu bạn tiếp xúc với lượng CO rất thấp trong thời gian dài (vài tuần hoặc vài tháng), các triệu chứng của bạn có thể xuất hiện giống như cúm (nhức đầu, mệt mỏi, khó chịu) và đôi khi buồn nôn và nôn. Bạn cũng có thể bị tê, các vấn đề về thị lực không rõ nguyên nhân, rối loạn giấc ngủ, suy giảm trí nhớ và giảm khả năng tập trung.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đến bệnh viện ngay nếu đã tiếp xúc với nguồn khí CO, ngay cả khi bạn có hoặc không có triệu chứng ngộ độc CO. Đặc biệt, nếu bạn đang mang thai và hít phải khí CO, hãy báo ngay cho bác sĩ vì carbon monoxide gắn vào huyết sắc tố ở thai nhi cao hơn ở mẹ từ 10% đến 15%, khiến thai nhi có nguy cơ đặc biệt.

Nguyên nhân dẫn đến ngộ độc Carbon Monoxide

Nguyên nhân gây ngộ độc CO là do nó ảnh hưởng đến sự liên kết oxy với phân tử hemoglobin. Thông thường, máu sẽ vận chuyển oxy khắp cơ thể bằng cách gắn oxy vào các phân tử hemoglobin. Khi hít phải khí CO, CO liên kết với hemoglobin tạo thành carboxyhemoglobin (COHb), có ái lực với hemoglobin cao hơn oxy 220%. Điều này làm giảm khả năng vận chuyển oxy của máu và dẫn đến tình trạng cung cấp oxy bị suy giảm.

Bên cạnh đó, các cơ chế phức tạp ở cấp độ phân tử cho thấy rằng, lượng CO còn ảnh hưởng đến khả năng sử dụng oxy bị suy giảm (ghi nhận rõ nhất ở tim, rối loạn do CO có thể gây choáng tim mặc dù đã cung cấp đủ oxy).