Tiểu đường ở trẻ em là gì? Phải làm gì khi nghi ngờ con bạn bị tiểu đường

Tiểu đường ở trẻ em là gì?

Đái tháo đường là tình trạng không tiết insulin (típ 1) hoặc để kháng với insulin ngoại vi (típ 2), từ đó gây tăng đường huyết. Các triệu chứng ban đầu có liên quan đến tăng đường huyết bao gồm uống nhiều, ăn nhiều, tiểu nhiều và sụt cân. Việc chẩn đoán bằng cách đo nồng độ glucose trong huyết tương. Điều trị đái tháo đường phụ thuộc vào từng loại đái tháo đường khác nhau, có thể bao gồm thuốc, chế độ ăn và tập thể dục.

Các dạng đái tháo đường trẻ em cũng tương tự như ở người lớn, nhưng các vấn đề về tâm lý xã hội sẽ rất khác và có thể làm phức tạp thêm cho việc điều trị. Các dạng đái tháo đường ở trẻ em có thể bao gồm:

• Đái tháo đường típ 1;
• Đái tháo đường típ 2;
• Các dạng đái tháo đường đơn gen;
• Tiền đái tháo đường.

Trong đó, đái tháo đường típ 1 ở trẻ em là phổ biến nhất, chiếm ⅔ số ca mới mắc ở trẻ em thuộc mọi dân tộc. Bên cạnh đó, đái tháo đường típ 2 (thường khởi phát ở người lớn) gần đây ngày càng phổ biến ở trẻ em, thậm chí ở một số nơi trên thế giới, đái tháo đường típ 2 đã trở thành loại đái tháo đường chính ở trẻ em.

Những dấu hiệu và triệu chứng của tiểu đường ở trẻ em

Các dấu hiệu và triệu chứng của đái tháo đường ở trẻ em có thể khác nhau tùy thuộc vào từng loại.

Đối với đái tháo đường típ 1 ở trẻ em

Các biểu hiện ban đầu thay đổi từ tăng đường huyết không triệu chứng cho đến nhiễm toan ceton do đái tháo đường gây đe dọa tính mạng. Tuy nhiên thông thường nhất, trẻ em bị tăng đường huyết mà không nhiễm toan ceton, có các triệu chứng sau:

• Khát nhiều;
• Giảm cân ngoài ý muốn;
• Cảm thấy đói nhiều;
• Mệt mỏi, suy nhược;
• Khó chịu hoặc thay đổi hành vi;
• Nhìn mờ;
• Buồn nôn, nôn, hay hơi thở có mùi ceton (mùi trái cây) nếu nhiễm toan ceton máu;
• Đi tiểu thường xuyên, tiểu đêm, có thể đái dầm ở trẻ đã biết đi vệ sinh hay tiêu không tự chủ vào ban ngày.

Đối với đái tháo đường típ 2 ở trẻ em

Đái tháo đường típ 2 ở trẻ em có biểu hiện rất khác nhau, trẻ em thường không hoặc ít có triệu chứng và tình trạng của trẻ chỉ bị phát hiện khi được làm xét nghiệm định kỳ. Tuy nhiên, một số trẻ có biểu hiện của tăng đường huyết như:

• Khát nhiều;
• Tiểu nhiều;
• Đói nhiều;
• Mệt mỏi;
• Các vùng da sẫm màu, thường thấy quanh cổ, nách và bẹn.
• Giảm cân ngoài ý muốn (điều này là ít phổ biến hơn ở trẻ mắc đái tháo đường típ 2 so với đái tháo đường típ 1).
• Nhiễm trùng thường xuyên.

Biến chứng có thể gặp khi mắc tiểu đường ở trẻ em

Các biến chứng có thể gặp phải khi trẻ mắc đái tháo đường có thể kể đến là:

• Nhiễm toan ceton do đái tháo đường: Phổ biến ở trẻ mắc đái tháo đường típ 1 đã được chẩn đoán, nó phát triển ở khoảng 1 - 10% người bệnh mỗi năm, thường là do không sử dụng insulin.
• Biến chứng mạch máu: Những thay đổi bệnh lý sớm và những bất thường về chức năng có thể xuất hiện vài năm sau khi khởi phát đái tháo đường típ 1 ở trẻ. Kiểm soát đường huyết kém kéo dài là yếu tố nguy cơ lớn nhất đối với các biến chứng mạch máu, các biến chứng có thể bao gồm bệnh thận đái tháo đường, bệnh võng mạc đái tháo đường, bệnh thần kinh do đái tháo đường và các bệnh lý về động mạch vành, động mạch ngoại biên hay đột quỵ.
• Các vấn đề về sức khỏe tâm thần: Điều này rất phổ biến ở trẻ em mắc bệnh đái tháo đường và gia đình của trẻ. Có tới một nửa số trẻ em bị trầm cảm, lo lắng hoặc các vấn đề về tâm lý khác. Rối loạn ăn uống là một vấn đề nghiêm trọng ở thanh thiếu niên, trẻ đôi khi sẽ bỏ liều insulin để kiểm soát cân nặng. Ngoài ra, các vấn đề về tâm lý có thể dẫn đến việc kiểm soát đường huyết kém và khả năng tuân thủ điều trị của trẻ.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu con bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh đái tháo đường đã nêu ở trên, bạn nên đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra lượng đường trong máu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân dẫn đến tiểu đường ở trẻ em

Nguyên nhân chính xác của đái tháo đường típ 1 ở trẻ em vẫn chưa được biết đến. Nhưng ở hầu hết những người mắc đái tháo đường típ 1, hệ thống miễn dịch của cơ thể đã phá hủy nhầm các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy. Từ đó dẫn đến việc cơ thể trẻ sản xuất ít hoặc không sản xuất insulin (insulin là một hormone thực hiện công việc giúp di chuyển đường từ máu đến các tế bào của cơ thể để biến thành năng lượng). Khi không có đủ insulin, lượng đường trong máu sẽ tăng cao, điều này có thể gây nguy hiểm cho trẻ nếu không được điều trị.

Tương tự như đái tháo đường típ 1, đái tháo đường típ 2 ở trẻ em cũng chưa biết được nguyên nhân chính xác. Tiền căn gia đình và yếu tố di truyền đóng một vai trò quan trọng. Đối với đái tháo đường típ 2, có thể diễn ra do tuyến tụy không tiết đủ insulin hay các tế bào của cơ thể trở nên đề kháng với insulin (điều này có nghĩa là các tế bào không cho phép đường di chuyển vào, và không thể sử dụng đường một cách hiệu quả), từ đó cũng dẫn đến tình trạng tăng đường huyết.