Dấu hiệu đột quỵ não quan trọng nhất định không được bỏ qua!

Mỗi năm, hàng triệu người trên thế giới phải đối mặt với đột quỵ não – một tình trạng y tế khẩn cấp có thể xảy ra bất ngờ và để lại hậu quả nặng nề. Nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ là chìa khóa quan trọng để can thiệp kịp thời, tăng cơ hội sống sót và hạn chế tối đa biến chứng cho người bệnh. Bạn hãy cùng Long Châu tìm hiểu chi tiết 6 dấu hiệu đột quỵ não ngay trong bài viết này.

Dấu hiệu đột quỵ não cần nhận biết càng sớm càng tốt

Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến một phần của não bị gián đoạn (đột quỵ thiếu máu) hoặc khi mạch máu não bị vỡ gây xuất huyết (đột quỵ xuất huyết), dẫn đến tổn thương tế bào não. Dưới đây là các dấu hiệu phổ biến của đột quỵ não:

Yếu hoặc tê một bên cơ thể

Đây là dấu hiệu phổ biến của đột quỵ vì mỗi bán cầu não điều khiển vận động và cảm giác ở nửa cơ thể đối diện. Khi một bên não bị tổn thương do thiếu máu hoặc xuất huyết, phần cơ thể đối diện sẽ bị yếu hoặc mất cảm giác. Điều này xảy ra vì vùng não liên quan đến vận động và cảm giác không nhận đủ oxy để hoạt động bình thường

Mất khả năng nói hoặc khó nói

Đột quỵ thường ảnh hưởng đến vùng Broca và Wernicke ở bán cầu não trái, nơi kiểm soát ngôn ngữ. Tổn thương tại đây khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc phát âm, diễn đạt ý tưởng hoặc hiểu lời nói của người khác. Hiện tượng này được gọi là chứng mất ngôn ngữ (aphasia), có thể làm gián đoạn khả năng nói, hiểu ngôn ngữ, hoặc cả hai, gây khó khăn trong giao tiếp.

Mất cân bằng, chóng mặt hoặc khó đi lại

Khi đột quỵ ảnh hưởng đến tiểu não hoặc thân não – nơi kiểm soát thăng bằng và phối hợp vận động – người bệnh sẽ cảm thấy chóng mặt, mất thăng bằng hoặc không thể đi lại bình thường. Điều này có thể kèm theo cảm giác choáng váng hoặc hoa mắt.

Mờ mắt hoặc mất thị lực

Đột quỵ ở thùy chẩm – vùng xử lý thị giác – có thể gây mất thị lực một phần hoặc toàn bộ ở một hoặc cả hai mắt. Dấu hiệu đột quỵ não này xảy ra khi máu không cung cấp đủ oxy cho thùy chẩm, khiến người bệnh giảm thị lực đột ngột, khó nhìn thấy vật thể xung quanh.

Đau đầu đột ngột và dữ dội

Cơn đau đầu dữ dội và đột ngột thường là dấu hiệu của đột quỵ xuất huyết não, khi mạch máu trong não bị vỡ và gây chảy máu vào khoang não, dẫn đến áp lực lên các mô não xung quanh. Cơn đau này khác biệt với đau đầu thông thường và có thể kèm theo buồn nôn, nôn hoặc thay đổi ý thức.

Lú lẫn, rối loạn trí nhớ hoặc không tỉnh táo

Đột quỵ làm tổn thương các vùng não chịu trách nhiệm về trí nhớ, nhận thức và tập trung, dẫn đến tình trạng lú lẫn hoặc giảm khả năng nhận thức. Khi đó, người bệnh có thể không nhận ra mình đang ở đâu, không nhớ tên người thân hoặc gặp khó khăn trong việc thực hiện các nhiệm vụ đơn giản.

Cần làm gì khi có dấu hiệu đột quỵ não?

Đột quỵ não là tình trạng cấp cứu y tế nghiêm trọng, cần được xử trí nhanh chóng và đúng cách để giảm thiểu nguy cơ tử vong và di chứng lâu dài. Dưới đây là các bước quan trọng cần làm ngay khi phát hiện dấu hiệu đột quỵ não:

Gọi cấp cứu ngay lập tức

Khi phát hiện người có dấu hiệu đột quỵ, việc đầu tiên bạn cần làm là gọi ngay số 115 hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất có chuyên khoa đột quỵ. Thời gian “vàng” để cấp cứu đột quỵ là trong vòng 3 - 6 giờ đầu kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Việc can thiệp kịp thời trong khoảng thời gian này sẽ tăng cơ hội cứu sống và giảm thiểu di chứng cho người bệnh.

Sơ cứu tại chỗ cho người có dấu hiệu đột quỵ não

Trong thời gian chờ xe cấp cứu, bạn cần thực hiện sơ cứu đúng cách để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Đầu tiên, hãy đặt người bệnh nằm nghiêng và kê cao đầu khoảng 20 - 30 độ để tránh sặc nếu họ nôn. Bạn cần giữ đường thở của bệnh nhân thông thoáng bằng cách lấy sạch đờm dãi trong miệng. Đồng thời, hãy nới rộng quần áo để bệnh nhân cảm thấy thoải mái, không bị bó chặt ở cổ hoặc ngực. Tuyệt đối trong lúc này không cho bệnh nhân ăn uống để tránh nguy cơ sặc gây tắc đường thở. Điều quan trọng là không tự ý cho người bệnh sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc hạ huyết áp hay thuốc giảm đau, nếu không có chỉ định của bác sĩ.

Theo dõi tình trạng bệnh nhân

Trong lúc chờ cấp cứu, bạn cần theo dõi sát tình trạng của người có dấu hiệu đột quỵ não. Hãy quan sát nhịp thở, mạch và sắc diện để phát hiện các dấu hiệu bất thường. Nếu bệnh nhân ngừng thở hoặc hôn mê, hãy tiến hành hô hấp nhân tạo nếu bạn đã được đào tạo. Ngoài ra, bạn nên ghi lại thời gian bắt đầu xuất hiện triệu chứng và các biểu hiện cụ thể để cung cấp thông tin chính xác cho nhân viên y tế khi họ đến.

Những điều không nên làm

Khi sơ cứu người có dấu hiệu đột quỵ, tuyệt đối tránh cạo gió, bấm huyệt hay châm cứu vì chúng có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn. Không để bệnh nhân tự di chuyển vì điều này có thể gây tăng áp lực lên não và làm tổn thương thêm vùng bị ảnh hưởng.

Phòng ngừa đột quỵ não bằng cách nào?

Đột quỵ não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu. Dưới đây là các biện pháp cụ thể để phòng ngừa xuất hiện dấu hiệu đột quỵ não:

Ăn uống và lối sống lành mạnh phòng đột quỵ

Trong chế độ ăn hàng ngày, chúng ta nên tăng cường rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu chất xơ. Chúng không chỉ cung cấp vitamin, khoáng chất mà còn hỗ trợ giảm huyết áp và cholesterol xấu (LDL). Đồng thời, cần hạn chế chất béo bão hòa, thay thế bằng chất béo lành mạnh.

Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường lưu thông máu, giảm cholesterol xấu, cải thiện huyết áp và giảm căng thẳng. Người trưởng thành nên tập ít nhất 150 phút/tuần với cường độ vừa phải để duy trì sức khỏe tim mạch và tuần hoàn.

Hút thuốc lá làm tổn thương mạch máu, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và xơ vữa động mạch. Cai thuốc lá giúp giảm đáng kể nguy cơ này. Đồng thời, việc hạn chế rượu bia cũng rất quan trọng vì uống rượu quá mức có thể gây tăng huyết áp và tổn thương mạch máu.

Kiểm soát các bệnh lý nền

Để phòng ngừa dấu hiệu đột quỵ não, chúng ta cần kiểm soát tốt các bệnh lý nền như cao huyết áp, tiểu đường. Cần kiểm soát huyết áp dưới 120/80 mmHg là lý tưởng, bằng chế độ ăn ít muối, tập luyện đều đặn và dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ để giảm áp lực lên mạch máu. Đối với bệnh tiểu đường, cần giữ đường huyết ổn định qua chế độ ăn ít đường và tập thể dục thường xuyên.

Kiểm soát mỡ máu cao

Mỡ máu cao là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ não do tình trạng tắc nghẽn động mạch gây thiếu máu cục bộ lên não. Nồng độ cholesterol xấu (LDL) cao làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và hình thành cục máu đông trong hệ tuần hoàn. Để phòng ngừa tình trạng này, cần kiểm soát mỡ máu bằng chế độ ăn uống khoa học kết hợp với vận động thường xuyên. Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc trị mỡ máu để giảm cholesterol LDL hiệu quả và bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, tiểu đường hoặc rối loạn lipid máu. Đây là những nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ não. Thăm khám thường xuyên cũng giúp bạn điều chỉnh lối sống hoặc phương pháp điều trị bệnh nên kịp thời để ngăn ngừa bệnh tái phát hoặc tiến triển nặng hơn, gây đột quỵ.

Nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ não mang tính sống còn trong việc cứu sống người bệnh và giảm thiểu di chứng. Hãy luôn chú ý đến sức khỏe bản thân và những người xung quanh, đồng thời trang bị kiến thức cơ bản về đột quỵ để có thể ứng phó kịp thời khi tình huống xảy ra.