Cách kiểm soát nguy cơ đột quỵ thứ phát hiệu quả

Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu. Sau khi trải qua một lần đột quỵ, nguy cơ tái phát có thể gia tăng nếu không có biện pháp kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Việc kiểm soát nguy cơ đột quỵ thứ phát không chỉ giúp người bệnh hồi phục tốt hơn mà còn giảm thiểu những hậu quả nặng nề mà đột quỵ tái phát có thể gây ra.

Đột quỵ thứ phát là gì?

Trước khi tìm hiểu cách kiểm soát nguy cơ đột quỵ thứ phát, cần phải nắm được đột quỵ thứ phát là gì. Đột quỵ thứ phát là thuật ngữ dùng để chỉ một cơn đột quỵ xảy ra sau khi bệnh nhân đã từng bị đột quỵ trước đó, thường do nguyên nhân tương tự hoặc liên quan đến các yếu tố nguy cơ ban đầu chưa được kiểm soát tốt. Đây là biến chứng nghiêm trọng, vì mỗi lần tái phát đột quỵ thường khiến tình trạng sức khỏe của người bệnh xấu đi nhanh chóng, làm tăng nguy cơ tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề hơn.

Tình trạng đột quỵ có thể tái phát trong vòng 3 tháng sau lần đầu tiên hoặc thậm chí sau nhiều năm. Theo thống kê từ Viện Quốc gia về Rối loạn Thần kinh và Đột quỵ Hoa Kỳ (NINDS), mỗi năm có khoảng 200.000 trường hợp bị đột quỵ tái phát, chiếm khoảng 25% tổng số ca đột quỵ hàng năm. Những đợt tái phát này thường để lại hậu quả nghiêm trọng hơn so với lần đầu, làm tăng nguy cơ tử vong cũng như khả năng gặp phải các biến chứng nặng nề cho người bệnh.

Nguyên nhân gây đột quỵ thứ phát

Để kiểm soát nguy cơ đột quỵ thứ phát, cần phải nắm được nguyên nhân gây đột quỵ thứ phát. Các lý do dẫn đến đột quỵ thứ phát thường tương tự với nguyên nhân gây ra đột quỵ lần đầu. Trong đó, có hai dạng phổ biến:

• Đột quỵ xuất huyết: Đây là tình trạng mạch máu trong não bị vỡ, khiến máu tràn vào mô não, từ đó gây tổn thương đến các vùng não.
• Đột quỵ do thiếu máu não: Xảy ra khi các mạch máu não bị tắc nghẽn do mảng xơ vữa, khiến dòng máu không thể lưu thông tới nuôi dưỡng các tế bào não.

Một số yếu tố có thể làm gia tăng khả năng đột quỵ quay trở lại, bao gồm:

• Không kiểm soát tốt các yếu tố rủi ro: Những người từng bị đột quỵ nếu không quản lý hiệu quả các bệnh lý nền như tăng huyết áp, mỡ máu cao, đái tháo đường, thừa cân béo phì hoặc thói quen xấu như hút thuốc lá,… thì nguy cơ tái phát sẽ cao hơn.
• Tiền sử từng bị đột quỵ: Người đã từng trải qua hai lần đột quỵ sẽ đối mặt với nguy cơ tái phát cao hơn so với người chỉ mới bị một lần.
• Tuổi càng cao: Nguy cơ đột quỵ tái phát có xu hướng tăng dần theo độ tuổi, người lớn tuổi có tỷ lệ cao hơn so với người trẻ.
• Giới tính: Nam giới thường có nguy cơ gặp đột quỵ tái phát nhiều hơn nữ giới.
• Yếu tố di truyền: Những người có người thân từng bị đột quỵ trong gia đình cũng dễ có khả năng mắc lại hơn so với những người không có tiền sử gia đình mắc bệnh.

Biểu hiện triệu chứng của đột quỵ thứ phát

Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ tái phát về cơ bản tương tự như đột quỵ lần đầu, bao gồm:

• Cảm giác tê hoặc yếu liệt ở mặt, tay hoặc chân, thường xuất hiện một bên cơ thể.
• Gặp khó khăn khi nói chuyện, nói không rõ, không thể diễn đạt trọn vẹn câu hoặc không hiểu người khác nói gì.
• Hoa mắt chóng mặt, mất thăng bằng hoặc không thể giữ được tư thế.
• Xuất hiện cơn đau đầu dữ dội một cách đột ngột mà không rõ nguyên nhân.
• Mất ý thức hoặc rối loạn ý thức bất chợt.

Cách kiểm soát nguy cơ đột quỵ thứ phát

Phòng ngừa đột quỵ thứ phát luôn hiệu quả hơn điều trị. Để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ tái phát, người bệnh cần chú ý đến những yếu tố sau:

• Kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân chính gây đột quỵ. Người bệnh cần theo dõi huyết áp thường xuyên và duy trì ở mức ổn định theo chỉ định của bác sĩ.
• Kiểm soát tiểu đường: Điều chỉnh chế độ ăn uống và dùng thuốc đúng cách để giữ mức đường huyết ổn định.
• Giảm cholesterol: Thay đổi chế độ ăn uống, hạn chế thực phẩm chiên rán, đồ ăn nhanh và các thực phẩm giàu chất béo để kiểm soát mức cholesterol trong máu.
• Ngừng hút thuốc: Hút thuốc là yếu tố nguy cơ lớn làm tăng khả năng đột quỵ tái phát. Do đó, người bệnh nên ngừng hút thuốc và tránh tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Tập thể dục đều đặn: Các hoạt động thể chất như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội giúp cải thiện sức khỏe và giảm nguy cơ đột quỵ tái phát.
• Kiểm soát cân nặng: Giữ cân nặng ở mức ổn định và tránh tăng cân nhanh chóng sẽ giúp giảm nguy cơ đột quỵ.
• Tuân thủ thuốc điều trị: Người bệnh cần uống thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ và tham khảo ý kiến khi có vấn đề về thuốc để phòng ngừa đột quỵ tái phát.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học: Cần uống nhiều nước, ăn nhiều rau quả, hạn chế muối và tránh thực phẩm chứa nhiều chất béo, đường và rượu bia.
• Hỗ trợ điều trị và dự phòng bằng thuốc: Các thuốc trị mỡ máu giúp giảm mức cholesterol xấu (LDL) và giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu não. Ngoài ra, dung dịch tiêm Sybrava cũng giúp hỗ trợ điều trị tăng cholesterol máu ở người lớn. Tuy nhiên, cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả tối ưu.
• Thăm khám định kỳ: Người bệnh cần chủ động đi khám và tầm soát định kỳ để bác sĩ kiểm tra và phát hiện các yếu tố nguy cơ đột quỵ tái phát, đồng thời hướng dẫn các biện pháp phòng ngừa phù hợp.

Việc kiểm soát nguy cơ đột quỵ thứ phát là một phần quan trọng trong quá trình phục hồi và duy trì sức khỏe của người bệnh. Bằng cách duy trì một lối sống lành mạnh, kết hợp với việc sử dụng thuốc và thăm khám định kỳ, nguy cơ đột quỵ tái phát có thể được giảm thiểu hiệu quả. Cùng với sự hỗ trợ của đội ngũ y tế, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh và hạn chế được những biến chứng nguy hiểm từ đột quỵ.