Tiền béo phì là gì​? Béo phì gây ra các vấn đề gì?

Thói quen ăn uống không khoa học và lối sống ít vận động khiến tình trạng tiền béo phì đang ngày càng gia tăng. Đây là giai đoạn mà cơ thể bắt đầu tích tụ mỡ thừa, nhưng chưa đạt đến mức độ béo phì. Nếu không được nhận diện và can thiệp kịp thời, tiền béo phì có thể dẫn đến béo phì và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Vậy tiền béo phì là gì​?

Tiền béo phì là gì​?

Tiền béo phì là tình trạng cơ thể bắt đầu tích tụ mỡ thừa, gây ra tình trạng thừa cân, nhưng chưa đạt đến mức độ béo phì. Đây là giai đoạn trung gian giữa cân nặng bình thường và béo phì, trong đó cơ thể đã có sự thay đổi đáng kể về lượng mỡ nhưng chưa đạt ngưỡng nghiêm trọng của béo phì. Việc nhận diện tiền béo phì có thể dựa vào chỉ số khối cơ thể (BMI), một công cụ đơn giản nhưng phổ biến để đánh giá tình trạng thừa cân và béo phì của mỗi người dựa trên sự kết hợp giữa chiều cao và cân nặng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ số BMI giúp phân loại các mức độ thừa cân và béo phì như sau:

• Tiền béo phì: BMI dao động trong khoảng từ 25 đến 29,9 kg/m².
• Béo phì độ 1: BMI từ 30 đến 34,9 kg/m².
• Béo phì độ 2: BMI từ 35 đến 39,9 kg/m².
• Béo phì độ 3: BMI ≥ 40 kg/m².

Ở giai đoạn tiền béo phì, chỉ số BMI nằm trong khoảng từ 25 đến 29,9, điều này cho thấy cơ thể bắt đầu thừa cân nhưng chưa đến mức béo phì. Mỡ thừa bắt đầu tích tụ dần dần ở các khu vực như bụng, đùi, hông và các vùng khác, gây ảnh hưởng đến hình dáng và sức khỏe tổng thể. Tuy tình trạng này chưa phải là béo phì thực sự, nhưng nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, nó có thể tiến triển thành béo phì, một tình trạng có thể gây ra nhiều rủi ro sức khỏe nghiêm trọng.

Tiền béo phì không chỉ là vấn đề thẩm mỹ, mà còn có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe như tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường type 2, và huyết áp cao. Chính vì vậy, nhận biết và phát hiện sớm tình trạng tiền béo phì giúp bạn có kế hoạch điều chỉnh chế độ ăn uống, tập luyện và lối sống lành mạnh để ngăn ngừa tình trạng béo phì phát triển.

Biểu hiện của người tiền béo phì

Tiền béo phì là giai đoạn đầu của việc thừa cân và có thể không có các dấu hiệu rõ ràng, nhưng nếu chú ý, bạn sẽ nhận thấy một số thay đổi trong cơ thể mình. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu này rất quan trọng để kiểm soát và phòng ngừa tình trạng tiến triển thành béo phì.

• Thừa cân nhẹ: Giai đoạn tiền béo phì cân nặng tăng dần theo thời gian mà không có nguyên nhân rõ ràng, khiến cho quần áo trở nên chật hơn so với trước. Khi chỉ số khối cơ thể (BMI) của bạn rơi vào khoảng từ 25 đến 29.9, đây là một dấu hiệu cho thấy bạn đang ở giai đoạn tiền béo phì. Chỉ số BMI này không chỉ phản ánh việc thừa cân mà còn có thể chỉ ra nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến thừa cân.
• Vòng eo bắt đầu lớn hơn bình thường: Đối với phụ nữ, vòng eo trên 80 cm và đối với nam giới, vòng eo trên 94 cm có thể là chỉ số cảnh báo sớm về tình trạng tiền béo phì. Mỡ thừa thường tập trung ở những vùng như bụng, hông hoặc đùi, khiến cơ thể trở nên thừa cân và mất cân đối.
• Mệt mỏi, nặng nề khi vận động hoặc thực hiện các hoạt động thể chất do cơ thể phải chịu thêm trọng lượng.
• Tiền béo phì cũng có thể dẫn đến tình trạng ngủ ngáy hoặc khó thở, do mỡ thừa gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp.
• Bên cạnh đó, nếu bạn bắt đầu cảm thấy tăng cảm giác thèm ăn, đặc biệt là đối với các thực phẩm như đồ ngọt, đồ chiên, hoặc nước uống có ga, đây có thể là dấu hiệu của việc tích tụ mỡ thừa. Các vấn đề về huyết áp cao hoặc cholesterol tăng cũng có thể xuất hiện trong giai đoạn này, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và các vấn đề sức khỏe khác.
• Tiền béo phì còn có thể gây ra một số vấn đề tâm lý như tự ti, căng thẳng và lo lắng về cân nặng, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Việc nhận thức sớm và thay đổi thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn ngăn chặn tình trạng này tiến triển thành béo phì và các bệnh lý liên quan.

Tiền béo phì gây ra các vấn đề gì?

Tiền béo phì, mặc dù chỉ là giai đoạn đầu của thừa cân, nhưng nó có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực nghiêm trọng đến sức khỏe. Nếu không được kiểm soát và can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng.

• Nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính, đặc biệt là các bệnh tim mạch và tiểu đường tuýp 2. Khi cơ thể tích tụ mỡ thừa, nguy cơ bị rối loạn mỡ máu và cao huyết áp cũng tăng lên, điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch mà còn làm giảm tuổi thọ.
• Ngoài ra, mỡ thừa tích tụ ở các cơ quan như gan có thể dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ, làm tổn thương chức năng gan. Điều này có thể khiến gan không thể thực hiện đầy đủ chức năng giải độc và xử lý các chất dinh dưỡng, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.
• Với trọng lượng cơ thể vượt mức cho phép, các khớp xương phải chịu đựng áp lực lớn hơn, dẫn đến các bệnh lý xương khớp như thoái hóa khớp. Các khớp như đầu gối và hông là những khu vực dễ bị tổn thương do sự gia tăng trọng lượng cơ thể, gây đau đớn và hạn chế khả năng vận động.
• Tiền béo phì còn ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, gây ra tình trạng rối loạn giấc ngủ, trong đó phổ biến nhất là ngủ ngáy và ngưng thở khi ngủ. Điều này không chỉ làm gián đoạn giấc ngủ mà còn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch và tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng.
• Về mặt tâm lý, những người trong giai đoạn tiền béo phì thường cảm thấy tự ti, lo âu và dễ mắc chứng trầm cảm. Áp lực tâm lý do vấn đề cân nặng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tinh thần.
• Cuối cùng, tiền béo phì cũng làm tăng nguy cơ mắc các loại ung thư, đặc biệt là ung thư vú, đại trực tràng, và các bệnh ung thư khác. Mỡ thừa trong cơ thể có thể làm tăng mức độ hormone, tạo điều kiện cho sự phát triển của tế bào ung thư.

Do đó, việc nhận thức và kiểm soát tình trạng tiền béo phì là vô cùng quan trọng để phòng ngừa những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng này.

Cách kiểm soát và ngăn ngừa tiền béo phì

Để ngăn chặn tình trạng tiền béo phì tiến triển thành béo phì, việc áp dụng một chế độ sinh hoạt lành mạnh và có kiểm soát là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp cần thiết để giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh và phòng ngừa béo phì:

• Trước hết, cần hạn chế sử dụng các loại thức ăn nhanh, đồ ngọt, và đồ uống có đường, vì những thực phẩm này chứa nhiều calo rỗng và dễ dàng khiến cơ thể tích tụ mỡ thừa. Thay vào đó, bạn nên ưu tiên ăn nhiều rau củ, trái cây, và ngũ cốc nguyên hạt. Những thực phẩm này không chỉ giàu chất xơ mà còn cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, giúp duy trì sức khỏe tổng thể và hỗ trợ quá trình giảm cân.
• Ngoài chế độ ăn uống hợp lý, việc tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày là rất quan trọng. Bạn có thể lựa chọn những hoạt động thể dục đơn giản như đi bộ, chạy bộ, hoặc tập yoga. Những hoạt động này không chỉ giúp đốt cháy calo mà còn giúp cơ thể săn chắc và cải thiện sức khỏe tim mạch. Bên cạnh đó, tham gia các hoạt động thể thao khác như bơi lội hay đạp xe cũng là những lựa chọn tuyệt vời để tăng cường sức khỏe và thể lực.
• Căng thẳng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thay đổi cân nặng, vì vậy việc giảm căng thẳng là điều cần thiết. Các phương pháp thư giãn như thiền, yoga, hoặc tham gia các hoạt động giải trí sẽ giúp bạn cảm thấy thư thái và giảm thiểu tình trạng ăn uống vô độ do stress.
• Để theo dõi tiến triển của cơ thể, bạn nên kiểm tra định kỳ cân nặng, số đo vòng eo và chỉ số BMI. Đây là những chỉ số quan trọng giúp bạn đánh giá xem cơ thể có đang tiến triển theo hướng lành mạnh hay không.
• Cuối cùng, đảm bảo giấc ngủ đầy đủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm là điều cần thiết để duy trì sự cân bằng hormone trong cơ thể. Một giấc ngủ ngon sẽ giúp phục hồi năng lượng, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và duy trì cân nặng lý tưởng.

Với những thay đổi nhỏ trong lối sống và thói quen hàng ngày, bạn có thể kiểm soát tiền béo phì và ngăn ngừa tình trạng béo phì một cách hiệu quả.

Tiền béo phì là một tình trạng mà nếu không được phát hiện và xử lý sớm có thể dẫn đến béo phì, tạo ra nhiều rủi ro cho sức khỏe. Các vấn đề như bệnh tim mạch, tiểu đường, và các bệnh lý khác đều có thể xuất hiện khi cơ thể tích tụ mỡ thừa quá mức. Chính vì vậy, bạn nên duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn ngừa tình trạng tiền béo phì tiến triển thành béo phì và các bệnh lý nghiêm trọng khác.