Tốt nghiệp loại giỏi trường Đại học Y Dược Huế. Từng tham gia nghiên cứu khoa học đề tài về Dược liệu. Nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Thị Thúy
Mặc định
Lớn hơn
Tình trạng trẻ béo phì ở Việt Nam đang ngày càng gia tăng, gây ra nhiều mối lo ngại về sức khỏe cộng đồng trong tương lai. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ trẻ em thừa cân, béo phì đã tăng mạnh trong những năm qua, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn có tác động sâu rộng đến sự phát triển tâm lý và xã hội của trẻ em. Vậy đâu là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng đáng báo động này?
Béo phì ở trẻ em là mối đe dọa đối với sức khỏe của các em trong tương lai. Thực tế, tỷ lệ trẻ béo phì ở Việt Nam đang có xu hướng tăng nhanh, đặc biệt trong bối cảnh xã hội hiện đại. Nhiều yếu tố từ chế độ dinh dưỡng không hợp lý, lối sống ít vận động đến sự thiếu hiểu biết của phụ huynh về tác hại của béo phì đã góp phần vào tình trạng này. Vậy, nguyên nhân nào đang đẩy tỷ lệ trẻ béo phì ở Việt Nam ngày càng tăng?
Gần đây, không ít bậc phụ huynh đang lo ngại về tình trạng tăng cân của con cái. Việc các em phải ở nhà nhiều hơn, ít cơ hội vận động ngoài trời, lại có nhiều thời gian rảnh để ăn uống và sử dụng thiết bị công nghệ, đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể của tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em. Đặc biệt, nhiều phụ huynh trong giai đoạn đầu đã chú trọng đến việc bồi bổ cho con bằng những bữa ăn giàu năng lượng, với mong muốn con khỏe mạnh hơn. Tuy nhiên, chính những quan niệm này lại vô tình góp phần làm tăng tỷ lệ trẻ thừa cân, béo phì.
Thừa cân và béo phì là tình trạng tích tụ mỡ bất thường trong cơ thể, vượt quá mức cần thiết và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Hiện nay, tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em đang trở thành một vấn đề lớn, gây thách thức cho sức khỏe cộng đồng. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vào năm 2016, khoảng 41 triệu trẻ dưới 5 tuổi và 340 triệu trẻ từ 5 - 19 tuổi trên toàn cầu bị thừa cân, béo phì. Ở Việt Nam, tỷ lệ này cũng đang tăng nhanh, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Theo Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc 2019 - 2020, tỷ lệ trẻ em thừa cân, béo phì đã tăng gấp 2,2 lần trong 10 năm, từ 8,5% năm 2010 lên 19,0% vào năm 2020.
Để xác định trẻ có bị thừa cân hay béo phì hay không, ngoài việc quan sát hình thể, phụ huynh có thể dựa vào chỉ số BMI (Body Mass Index) của trẻ, kết hợp với số đo cân nặng và chiều cao. Các chuyên gia sử dụng phương pháp đánh giá z-score của BMI theo tuổi và giới để xác định tình trạng béo phì. Đặc biệt, ở Việt Nam, tình trạng này đang gia tăng mạnh mẽ tại khu vực thành thị, với tỷ lệ béo phì lên đến 26,8% ở năm 2020, trong khi tỷ lệ ở nông thôn là 18,3%, và khu vực miền núi là 6,9%.
Béo phì ở trẻ em hiện nay đang trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng tại Việt Nam, với nhiều nguyên nhân khác nhau từ chế độ dinh dưỡng đến thói quen sinh hoạt và nhận thức của xã hội. Các yếu tố này kết hợp với nhau đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho tình trạng thừa cân, béo phì phát triển.
Chế độ dinh dưỡng không hợp lý là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây béo phì ở trẻ em. Hiện nay, trẻ em ngày càng tiêu thụ nhiều thực phẩm không lành mạnh như thức ăn nhanh, thực phẩm chiên rán chứa nhiều chất béo xấu. Bên cạnh đó, các loại đồ uống có hàm lượng đường cao như nước ngọt, trà sữa, cũng được trẻ yêu thích, khiến lượng calo thừa nạp vào cơ thể vượt quá mức cần thiết. Điều này càng trở nên nghiêm trọng khi chế độ ăn uống của trẻ thiếu rau xanh, trái cây và các chất dinh dưỡng thiết yếu, gây ra sự mất cân đối trong dinh dưỡng và tăng nguy cơ thừa cân.
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ khiến trẻ em dành phần lớn thời gian ngồi trước các thiết bị điện tử như máy tính, tivi hay điện thoại di động, thay vì tham gia vào các hoạt động thể thao hay vận động ngoài trời. Việc thiếu hoạt động thể chất khiến cơ thể không thể tiêu hao hết lượng calo dư thừa, dẫn đến tích tụ mỡ và gây béo phì.
Ngoài ra, nhận thức sai lầm của phụ huynh cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc gia tăng tỷ lệ béo phì ở trẻ. Một số phụ huynh vẫn cho rằng trẻ em "mũm mĩm" là dấu hiệu của sự khỏe mạnh, dẫn đến việc nuôi dưỡng không hợp lý và cho trẻ ăn quá nhiều.
Di truyền và yếu tố sinh học cũng là nguyên nhân gây thừa cân ở một số trẻ, đặc biệt là những trẻ có yếu tố di truyền hoặc gặp phải các rối loạn nội tiết.
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu béo phì ở trẻ em là rất quan trọng để cha mẹ có thể can thiệp kịp thời, giúp bảo vệ sức khỏe của con. Trẻ em bị béo phì thường có một số biểu hiện đặc trưng mà các bậc phụ huynh có thể nhận thấy qua sự thay đổi trong cơ thể và hành vi của trẻ.
Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy là tăng cân bất thường. Trẻ có thể vượt quá mức cân nặng chuẩn so với chiều cao và độ tuổi, điều này làm cho cơ thể trở nên tròn trịa và mất cân đối. Thêm vào đó, trẻ béo phì thường có khả năng vận động hạn chế, khi chạy nhảy, leo cầu thang hoặc đi bộ, trẻ dễ cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức. Điều này xảy ra do cơ thể phải mang thêm trọng lượng quá mức, gây áp lực lên các cơ bắp và xương.
Một dấu hiệu khác là khó thở hoặc thở gấp khi làm các hoạt động thể chất đơn giản. Trẻ em béo phì có thể gặp khó khăn trong việc duy trì nhịp thở bình thường vì mỡ thừa chèn ép lên hệ hô hấp. Ngoài ra, trẻ béo phì cũng thường đổ mồ hôi nhiều hơn bình thường, đặc biệt là khi hoạt động thể chất hoặc ngay cả khi không làm gì. Đây là một dấu hiệu cho thấy cơ thể đang gặp khó khăn trong việc điều chỉnh nhiệt độ và tiêu hao năng lượng.
Tích mỡ cơ thể là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của béo phì. Trẻ em bị thừa cân thường tích mỡ ở các vùng như bụng, đùi, mặt, và cánh tay, làm cho cơ thể trông mũm mĩm và không cân đối. Ngoài ra, trẻ béo phì cũng có xu hướng thèm ăn, cảm thấy đói thường xuyên, đặc biệt là thèm các món ăn có chứa nhiều đường và chất béo như bánh kẹo, đồ ăn nhanh, và đồ ngọt. Điều này dẫn đến việc trẻ ăn nhiều hơn mức cần thiết và góp phần vào việc gia tăng cân nặng.
Những dấu hiệu trên sẽ giúp phụ huynh nhận biết và đưa trẻ đến các bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời, ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm liên quan đến béo phì trong tương lai.
Tình trạng trẻ béo phì ở Việt Nam đang trở thành vấn đề nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng này có thể kể đến là chế độ dinh dưỡng không hợp lý, lối sống lười vận động và những thói quen sinh hoạt thiếu khoa học. Để giảm thiểu tỷ lệ béo phì ở trẻ em, cần có sự chung tay của gia đình, nhà trường và cộng đồng trong việc nâng cao nhận thức và thay đổi các thói quen sinh hoạt, từ đó tạo ra môi trường sống lành mạnh giúp trẻ phát triển toàn diện.
Dược sĩ Đại họcNgô Kim Thúy
Tốt nghiệp loại giỏi trường Đại học Y Dược Huế. Từng tham gia nghiên cứu khoa học đề tài về Dược liệu. Nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.