Huyết áp cao khi mang thai tháng cuối​ có nguy hiểm không?

Huyết áp cao trong thai kỳ, đặc biệt là ở những tháng cuối, không chỉ khiến mẹ bầu cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho cả mẹ và thai nhi. Tình trạng này có thể dẫn đến tiền sản giật, sinh non, thậm chí ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của em bé trong bụng mẹ. Vậy huyết áp cao khi mang thai tháng cuối có nguy hiểm không? Cùng tìm hiểu câu trả lời qua bài viết dưới đây.

Huyết áp cao khi mang thai tháng cuối có nguy hiểm không?

Tình trạng huyết áp cao khi mang thai tháng cuối tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến cả mẹ và thai nhi. Dưới đây là 1 số biến chứng có thể xảy ra:

Đối với mẹ

• Tiền sản giật: Huyết áp cao là dấu hiệu sớm của tiền sản giật - một tình trạng đặc trưng bởi protein niệu, phù và tổn thương các cơ quan như thận, gan. Tiền sản giật có thể dẫn đến co giật, suy gan, suy thận và biến chứng thần kinh trung ương như co giật, phù não...
• Suy thận cấp: Tăng huyết áp kéo dài làm tổn thương mạch máu thận, gây suy giảm chức năng lọc cầu thận và bài tiết creatinin, ure máu, dẫn đến phù nề, mệt mỏi và tổn thương đa cơ quan.
• Nhau bong non: Huyết áp cao có thể khiến nhau thai bong sớm khỏi thành tử cung, gây xuất huyết nội, đe dọa tính mạng mẹ và thai nhi.
• Nguy cơ sinh non: Tăng huyết áp có thể buộc bác sĩ chỉ định sinh sớm để bảo toàn tính mạng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.

Đối với thai nhi

• Thiếu máu nhau thai: Do mạch máu mẹ co lại, lưu lượng máu đến thai nhi giảm, gây chậm tăng trưởng trong tử cung.
• Sinh non và nhẹ cân: Thai nhi không đủ điều kiện phát triển đầy đủ, dễ mắc bệnh lý hô hấp, tiêu hóa và miễn dịch kém.
• Tử vong chu sinh: Nguy cơ tử vong chu sinh gia tăng nếu mẹ không được theo dõi và điều trị kịp thời.

Với các tác động nêu trên, có thể khẳng định rằng huyết áp cao khi mang thai tháng cuối là tình trạng nghiêm trọng, đòi hỏi sự theo dõi sát sao từ gia đình để can thiệp y khoa sớm.

Dấu hiệu tăng huyết áp khi mang thai

Tăng huyết áp thai kỳ có thể diễn tiến âm thầm, nhưng cũng có những biểu hiện rõ rệt nếu mẹ bầu chú ý quan sát. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp:

• Đau đầu kéo dài: Là một trong những triệu chứng đầu tiên, thường khó thuyên giảm khi dùng thuốc giảm đau thông thường.
• Mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc: Nhiều mẹ bầu bị khó ngủ, tỉnh giấc giữa đêm hoặc giấc ngủ chập chờn.
• Phù mặt, tay, chân: Sưng to bất thường ở vùng mặt, bàn tay hoặc bàn chân.
• Buồn nôn và mệt mỏi: Cảm giác buồn nôn không liên quan đến ăn uống, kèm theo mệt mỏi kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo.

Nguyên nhân huyết áp cao khi mang thai tháng cuối

Trong giai đoạn cuối thai kỳ, nhiều thay đổi sinh lý trong cơ thể người mẹ có thể là nguyên nhân làm tăng huyết áp. Ngoài ra, nguyên nhân huyết áp cao còn đến từ yếu tố bệnh nền.

Sự thay đổi nội tiết tố

Cuối thai kỳ, cơ thể tiết nhiều estrogen và progesterone. Tuy nhiên, các hormone này cũng làm giãn mạch máu và thay đổi nhịp tim, có thể ảnh hưởng đến cơ chế điều hòa huyết áp. Một số hormone từ nhau thai còn có thể gây rối loạn hệ thống nội mô mạch máu.

Tăng thể tích tuần hoàn

Khi mang thai, thể tích máu tăng lên 40 - 50% để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng và oxy cho thai nhi. Tình trạng này gây áp lực lớn lên tim và mạch máu, dễ dẫn đến tăng huyết áp nếu cơ thể không kịp thích nghi.

Sự thay đổi của hệ miễn dịch

Thai nhi mang cấu trúc di truyền bán dị hợp với mẹ nên hệ miễn dịch cần điều hòa để duy trì thai nghén. Tuy nhiên, sự điều chỉnh này đôi khi ảnh hưởng đến thành mạch, giảm độ đàn hồi và gây tăng huyết áp, đặc biệt trong trường hợp rối loạn miễn dịch như tiền sản giật.

Các bệnh lý nền

• Bệnh thận: Rối loạn chức năng thận làm giảm khả năng điều hòa huyết áp, tăng nguy cơ giữ muối, giữ nước và gây phù.
• Béo phì: Trọng lượng cơ thể vượt mức làm tăng sức ép lên hệ tim mạch.
• Tiền sử tăng huyết áp hoặc tiểu đường: Là các yếu tố nguy cơ cao, dễ dẫn đến biến chứng trong giai đoạn cuối thai kỳ.

Cách phòng ngừa huyết áp cao khi mang thai

Dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ, nhưng thai phụ có thể giảm thiểu khả năng mắc huyết áp cao bằng những biện pháp chăm sóc chủ động từ sớm.

Dùng thuốc theo chỉ định

Một số trường hợp cần sử dụng thuốc hạ huyết áp để duy trì chỉ số ổn định. Việc dùng thuốc phải tuyệt đối theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa sản - nội khoa để tránh ảnh hưởng đến thai nhi.

Theo dõi định kỳ

• Đo huyết áp thường xuyên: Nên kiểm tra tại nhà bằng máy đo điện tử hoặc đến các cơ sở y tế uy tín.
• Siêu âm và làm xét nghiệm định kỳ: Giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở thai nhi và nhau thai.

Chế độ ăn uống khoa học

• Giảm muối và chất béo: Tránh các món ăn mặn, thức ăn nhanh, nội tạng động vật.
• Tăng cường rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu kali, magie: Như chuối, bơ, hạt óc chó, lúa mạch...
• Uống đủ nước: Tránh mất nước gây cô đặc máu và tăng áp lực tuần hoàn.

Tập luyện nhẹ nhàng và thư giãn

• Vận động phù hợp: Đi bộ, yoga bầu, các bài thể dục hít thở giúp lưu thông máu tốt hơn.
• Ngủ đủ và đúng giờ: Giúp điều hòa hormone và giảm stress - yếu tố góp phần tăng huyết áp.
• Thiền, nghe nhạc thư giãn, massage nhẹ nhàng: Giảm căng thẳng tinh thần hiệu quả.

Quản lý cân nặng

Thai phụ cần kiểm soát mức tăng cân theo hướng dẫn của bác sĩ sản khoa. Tăng cân quá mức là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ huyết áp cao khi mang thai tháng cuối.

Huyết áp cao khi mang thai tháng cuối không phải là điều mẹ bầu nên quá lo lắng, nhưng tuyệt đối không được chủ quan. Chỉ cần theo dõi sát sao, giữ tinh thần thoải mái, dinh dưỡng hợp lý và tuân thủ hướng dẫn từ bác sĩ, mẹ hoàn toàn có thể bảo vệ sức khỏe cho cả mình và bé.